==========================
ပုဂံေခတ္ (ေအဒီ ၁၀၄၄ - ၁၀၈၇)
ပုဂံေခတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ဗမာတိုင္းရင္းသားတို႔ေရာက္လာျပီးေနာက္တြင္ တစစႏွင့္ အင္အားအၾကီးဆံုး အေနအထားသို႔ေရာက္ခ်ိန္ျဖစ္သကဲ့သို႔ ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံနီးပါးမွ်ရွိသည့္ ပိုင္နက္ကို လည္းသိမ္းပိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ပ်ဴ တို႕ေနာက္တြင္ ပထမ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကိုတည္ေထာင္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ အစဦးတြင္ ဗမာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ေက်ာက္ဆည္ခရိုင္ ေဒသမ်ားတြင္အေျခခ်ျပီး တစ္နယ္တစ္မင္းထူေထာင္ကာ စုစည္းေနထိုင္ၾကရာမွ ေအဒီ ၁၀ ရာစုသို႔ေရာက္ေသာ္ ပုဂံမင္းသည္ အင္အားအၾကီးဆံုးအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳခံရကာ မင္းၾကီး ျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္အေစာပုိင္း ပုဂံမင္းဆက္မ်ားအေၾကာင္းမွာ ပါးစပ္ေျပာရာဇ၀င္ သာရွိျပီးတိက်သည့္သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားကိုမူ ရွာေဖြမေတြ႕ရေခ်။ အေထာက္အထားတို႔ကိုအေစာဆံုး စတင္ကာေတြ႕ရသည့္ အေနာ္ရထာ မင္းလက္ထက္အေရာက္တြင္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္လာၾကျပီး၊ ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာအရလည္း အထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၄င္းအလြန္တြင္နန္းတက္သည့္ ေစာလူးမင္း၏ အရည္အခ်င္းညံ့ဖ်င္းမႈမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ျပိဳကြဲလုနီးနီး အႏၱရာယ္က် ေရာက္ခဲ့ျပီး ၄င္းလည္း ရန္သူလက္ခ်က္ျဖင့္ အနိစၥေရာက္ရသည္။ ၄င္းအလြန္တြင္ နန္းစံၾကသည့္ က်န္စစ္သား ႏွင့္အေလာင္းစည္သူ မင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ တဖန္အင္အားၾသဇာ ျပည့္၀ၾကေသာ္လည္း ထိုမင္းမ်ားလြန္လွ်င္ ပုဂံ၏ၾသဇာမွာ တဖန္က်ဆင္းသြားရျပန္သည္။ ေနာက္ဆံုးေအဒီ ၁၂၈၇ နရသီဟပေတ့ေခၚ တရုတ္ေျပးမင္း လက္ထက္တြင္ မြန္ဂိုတို႔၏ရန္စစ္ေၾကာင့္ ပုဂံမွာပ်က္စီးျခင္းတို႔ေရာက္ရသည္။ မြန္ဂိုတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တပ္ျပန္ရုတ္သိမ္းအျပီး နန္းတက္ၾကသည့္ ေက်ာ္စြာ၊ေစာနစ္၊ေစာမြန္နစ္ တို႔မွာ ပုဂံမင္းဟုသာ အသိအမွတ္ျပဳခံရျပီး အမွန္တကယ္တြင္ ၾသဇာရွိၾကသည္မွာ ရွမ္းညီေနာင္သံုးဦးျဖစ္သည့္ အသိခၤယာ၊ ရာဇသၾကၤန္၊ သီဟသူ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕သမိုင္းဆရာတို႔က ထိုကာလကို ျမင္စိုင္းေခတ္(သို႔မဟုတ္)ပထမရွမ္းေခတ္ အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ၾကသည္။
ယဥ္ေက်းမႈ
ပုဂံေခတ္ယဥ္ေက်းမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ပ်ဴ ႏွင့္ မြန္တို႔ၿပီးလွ်င္ တုိးတက္ျဖစ္တည္လာသည့္ ယဥ္ေက်းမႈဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ ပ်ဴတို႔ထံမွ ဘာသာ၊ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ႏွင့္ မြန္တို႔ထံမွ အႏုပညာ၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ၊ စာေပအကၡရာ အစရွိသည္တို႔ကို သင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နရပတိစည္သူမတိုင္မွီအထိတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ပုဂံရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားမွာ မြန္တို႔၏ ဓေလ့၊လက္ရာႏွင့္ အယူအဆမ်ားလႊမ္းမိုးေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သို႔ေသာ္ နရပတိစည္သူ လက္ထက္မွစ၍ လက္ေတြ႕က်သည့္ ျမန္မာတို႔သည္ စိတ္ကူယဥ္ဆန္သည့္ မြန္တို႔ထက္ ပို၍တက္ၾကြသည့္၊ အရပ္ေဒသႏွင့္ ပိုမိုကိုက္ညီမည့္ လက္ရာမ်ားကို တီထြင္သံုးစြဲလာၾကသည္။
ပုဂံမင္းဆက္
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ပထမဆံုးအျဖစ္ ဗမာလူမ်ိဳးတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ပုဂံေခတ္တြင္ မင္းဆက္ေပါင္း ၅၈-ဆက္ရွိခဲ့သည္ ဟုဆိုပါသည္။
ခရစ္ႏွစ္ ၁၀ရ -ခု (AD 107 ) ၊ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၂၉ -ခု တြင္ နန္းတက္ေသာ မဟာသမုဒၵရာဇ္ မင္း မွစ၍ ခရစ္ႏွစ္ ၁၃၆၈ -ခု (AD 1368 )၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၇၃၀ ျပည္႔ႏွစ္တြင္ နန္းက်ခဲ႔ေသာ ေစာမြန္နစ္ မင္းအထိ ။ ၁၂၆၁ -ႏွစ္ၾကာေအာင္ ရွည္ေသာ အပိုင္း ကို ပုဂံေခတ္ ဟု သတ္မွတ္ပါသည္ ။ မင္းဆက္ေပါင္း ၅၅ ဆက္ ရွိသည္ ဟုဆိုေသာ္လည္း ဘိသိပ္မခံေသာမင္း ၊ ေက်ာက္စာ အေထာက္အထား မရွိေသာမင္း ၊ ေက်ာက္စာ တြင္ပါ၀င္ေသာ္လည္း ရာဇ၀င္ တြင္ စာမတင္ေသာမင္း စသျဖင္႔ အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနပါသည္။
၁၀၇ -ခုႏွစ္ မဟာသမုဒၵရာဇ္မင္း မွစတင္ ျပီး ၁၃၆၉-ခုႏွစ္ ေစာမြန္နစ္မင္း အထိ ႏွစ္ေပါင္း (၁၂၆၂)ႏွစ္ ၊ မင္းဆက္ (၅၈) ဆက္ ၾကာေအာင္ တည္တံ႔ခဲ႔သည္ ျမန္မာျပည္၏ အရွည္ၾကာဆံုး ေခတ္ျဖစ္ေသာ ပုဂံေခတ္၏ မင္းဆက္ မ်ားကို
(က) အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္မာမာ မရွိေသာ ၁၀ရ မွ ၁၀၄၄ အထိတစ္ပိုင္း၊
(ခ) အေထာက္အထား မ်ားျဖင္႔ ခိုင္ခိုင္လံုလံု ေျပာနိဳင္ေသာ ၁၀၄၄ မွ ၁၃၆၉ အထိ တစ္ပိုင္း၊
၂ ပိုင္း ခြဲ၍ ရနိဳင္သမွ် အေထာက္အထားမ်ား ေပါင္းစပ္၍ ေဖာ္ျပလိုပါသည္။
မင္းဆက္ (၅၈)ဆက္
မင္းဆက္(၁) သမုဒၵရာဇ္မင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၉-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၂) ရေသ့ေၾကာင္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၇၄-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၃) ပ်ဴမင္းထီး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၈၉-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၄) ထီးမင္းယည္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၆၄-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၅) ယဥ္မင္းပိုက္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၂၁-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၆) ပိုက္ေသဥ္လည္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၄၆-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၇) ေသဥ္လည္ေၾကာင္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၆၆-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၈)ေၾကာင္တူရစ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၀၉-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၉) သည္ထန္မင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၃၄-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၀) မုကၡမန္ အမတ္ (၂) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၆၁-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၁) သူရဲ အမတ္ (၃) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၆၁-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၂) သာရမြန္ (သည္တန္မင္းသား) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၁၆-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၃) သိုက္တိုင္မင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၃၈-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၄) ေသဥ္လည္ေၾကာင္ငယ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၄၅-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၅) ေသဥ္လည္ပိုက္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၅၄-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၆) ခန္းေလာင္း (ခဲေလာင္းမင္း) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၆၉-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၇) ခန္းတက္ (ခဲလတ္) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၇၉-ႏွစ္) မွန္နန္းရာဇ၀င္၌ (ခန္းလတ္)
မင္းဆက္(၁၈) ထြန္တိုက္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၉၁-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၁၉) ထြန္ပစ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၀၃-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၂၀) ထြန္ခ်စ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၂၀-ႏွစ္)
မင္းဆက္(၂၁) ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၃၅-ႏွစ္) (သကၠရာဇ္ၿဖိဳ)
မင္းဆက္(၂၂) ေရႊအုန္းသီး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂)
မင္းဆက္(၂၃) ပိတ္သံု (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၄)
မင္းဆက္(၂၄) ပိတ္ေတာင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၂)
မင္းဆက္(၂၅) ေစာေခြး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၇၂)
မင္းဆက္(၂၆) ျမင္းေကၽြး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၇၈)
မင္းဆက္(၂၇) သိန္ခဲ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၈၈) မွန္နန္းရာဇ၀င္၌ (သိခၤ)
မင္းဆက္(၂၈) သိန္ခြန္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၉၆) မွန္နန္းရာဇ၀င္၌ (သိန္းစြန္)
မင္းဆက္(၂၉) ေရႊေလာင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၀၆)
မင္းဆက္(၃၀) ထြန္တြင္းမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၁၅)
မင္းဆက္(၃၁) ေရႊေမွာက္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၂၄)
မင္းဆက္(၃၂) ထြန္လတ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၄၇) မွန္နန္းရာဇ၀င္၌ (မြန္လတ္)
မင္းဆက္(၃၃) ေစာခင္ႏွစ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၆၄)
မင္းဆက္(၃၄) ခဲလူးမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၉၁)
မင္းဆက္(၃၅) ပ်ဥ္းျပားမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၀၈) (ပုဂံတည္)
မင္းဆက္(၃၆) တန္နက္မင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၂၀)
မင္းဆက္(၃၇) စေလငေခြး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၃၈) (မင္းေခြးေခ်း)
မင္းဆက္(၃၈) သိန္းခိုမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၆၃)
မင္းဆက္(၃၉) ေတာင္သူႀကီးမင္း (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၂၇၉) (ေညာင္ဦး ေစာရဟန္းမင္း)
မင္းဆက္(၄၀) ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္ျဖဴ (ေကာဇာ ၃၁၂)
မင္းဆက္(၄၁) က်ဥ္စိုး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၃၃)
မင္းဆက္(၄၂) စုကၠေတး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၃၉)
မင္းဆက္(၄၃) အေနာ္ရထာ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၆၄) (အေနာ္ရထာေစာ)
မင္းဆက္(၄၄) ေစာလူး (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၃၉၇)
မင္းဆက္(၄၅) က်န္စစ္သား (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၂၃) (ထီးလႈိင္ရွင္) တ႐ုတ္ျပည္ကို သံေစလႊတ္ပါသည္။
မင္းဆက္(၄၆) အေလာင္းစည္သူ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၄၅၀)
မင္းဆက္(၄၇) မင္းရွင္ေစာ <ထီးနန္းမရ>
မင္းဆက္(၄၈) နရသူ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၂၀) (ကုလားက်မင္း)
မင္းဆက္(၄၉) နရသိခၤ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၂၃) (မင္းယဥ္နရသိခၤ)
မင္းဆက္(၅၀) နရပတိစည္သူ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၂၆)
မင္းဆက္(၅၁) ေဇယ်သိခၤ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၅၉) (ထီးလိုမင္းလို)
မင္းဆက္(၅၂) က်စြာ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၈၁) (ဓမၼရာဇာဘြဲ႔ခံ)
မင္းဆက္(၅၃)ဥဇနာ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၅၉၇) (ပုသိမ္စား)
မင္းဆက္(၅၄)သီဟသူ (ျပည္စား) <ထီးနန္းမရ>
မင္းဆက္(၅၅)နရသီဟပေတ့ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၆၀၂) (မင္းေခြးေခ်း၊တရုတ္ေျပးမင္း)မြန္ဂိုတာတာမ်ား ပုဂံကို၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္။
မင္းဆက္(၅၆)ေက်ာ္စြာ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၂၈၇-ႏွစ္)(၆၄၆) (ဓမၼရာဇာ)
မင္းဆက္(၅၇)ေစာနစ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၃၀၀-ႏွစ္)(၆၆၂)
မင္းဆက္(၅၈)ေစာမြန္နစ္ (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၃၃၁-ႏွစ္)(၆၈၄)
သို႔ေသာ္ မြန္ဂိုတို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ပုဂံပ်က္ဆီးျပီးေနာက္ နန္းတက္ၾကသည့္ ပုဂံမင္းဆက္၏ ေနာက္ဆံုးမင္းမ်ားမွာ အမည္ခံမွ်သာျဖစ္ၾကၿပီး အမွန္တကယ္ တန္ခိုးထြားသူမ်ားမွ ရွမ္းညီေနာင္သံုးဦးျဖစ္သည္။
ကိုးကား
ေဒါက္တာသန္းထြန္း
*ဦးကုလား ေရးေသာ ရာဇ၀င္ခ်ဳပ္စာအုပ္မွ သကၠရာဇ္မ်ားကို အမွန္ယူ ေရးသားပါသည္။
No comments:
Post a Comment