အမ်ိဳးသမီးအေရးတူရကီသမၼတအာဒုိဂန္ေၿပာၾကားမႈ အေပၚ မြတ္ စလင္ မိခင္မ်ား အျမင္

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က အစၥတန္ဘူလ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ `အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ တရားမွ်တမႈ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း´ မွာ တူရကီသမၼတ အာဒုိဂန္က `အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ မတူညီဘူးလုိ႔´ ေျပာခဲ့ၿပီး ဒီစကားဟာ ကမၻာ့သတင္းစာေတြရဲ႕ေခါင္းႀကီးပုိင္းမွာ ပါလာခဲ့ပါတယ္။

အာဒုိဂန္ရဲ႕ အဲဒီမွတ္ခ်က္က အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ အတုိက္အခံေတြကုိ  ယမ္းပံုမီးက်ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး အတံုးလုိက္ အတစ္လုိက္ေ၀ဖန္မႈေတြ ကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ ပါတယ္။ ဒီလုိမွတ္ခ်က္ေပးၿပီး ၂ ရက္ေလာက္အၾကာမွာေတာ့ အာဒုိဂန္က မီဒီယာေတြဟာ သူ႕ရဲ႕ေျပာဆုိမႈကုိ မွားယြင္းေဖာ္ျပခဲ့တယ္လုိ႔ အျပစ္တင္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူ႕ရဲ႕အျမင္ကုိလည္း   ျပန္လည္ေျပာျပ ခဲ့ပါတယ္။

`အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြကို တူညီတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုအေပၚမွာ သတ္မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ တူညီမႈဆုိတာထက္ တန္းတူညီ မွ်ျဖစ္မႈ ကုိသာ အမ်ိဳးသမီးေတြ လုိအပ္တာပါ´ လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။

အာဒုိဂန္ရဲ႕ေျပာၾကားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္မႈေတြထဲက အဓိက ေ၀ဖန္မႈတစ္ခုကေတာ့ `အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြကုိ တန္း တူညီ မွ်စြာ ဆက္ဆံလုိ႔မရဘူး၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔ရဲ႕ မတူညီတဲ့သဘာ၀ေၾကာင့္ တူညီတဲ့ အလုပ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လုိ႔ မရဘူး´ဆုိတဲ့ သူ႕ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ပါပဲ။ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ သာလြန္မႈကုိ အသားေပးျခင္းနဲ႔ အတူ က်ား၊ မ မတူညီမႈန ဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဒီလုိအျမင္မ်ိဳးဟာ တူရကီ နဲ႔ အျခားေသာေနရာေတြက ကြန္ဆာေဗးတစ္ မြတ္စလင္ (အမ်ိဳသား၊ အမ်ိဳးသမီး) ေတြအၾကားမွာ ကံမေကာင္းအေၾကာင္း မလွစြာနဲ႔ပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနတုန္းပါပဲ။

အစၥလာမ္ကေျပာေသာ အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ သဘာ၀

အာဒုိဂန္ရဲ႕ ေပၚလစီေတြကုိ သေဘာ မက်သူေတြထဲက တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ့္ေရးရာေတြကုိ ေရးသားသူ နာမည္ႀကီး ကြန္ဆာေဗးတစ္ စာေရး ဆရာ အလီဘူတက္က အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ရဲ႕ သဘာ၀နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဒုိဂန္ရဲ႕ အဲဒီမွတ္ခ်က္အေပၚမွာ လံုး၀ဥႆံု သေဘာ တူပါသတဲ့။ ဘူလ္တက္ဟာ `အိမ္မႈကိစၥႏုိင္နင္းၿပီး မိခင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ ပါ၀င္တဲ့ မိသားစု တည္ေဆာက္ပံု´ ကုိ တင္းျပည့္ ၾကပ္ျပည့္ ေထာက္ခံအားေပးသူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

`အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ရဲ႕အၾကားက ယထာဘူတ ျဖစ္တည္မႈ အေႏွာင္အဖြဲ႕ဟာ မတူညီမႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစေပမယ့္ ဖန္ဆင္းျခင္းမွာ မတူကြဲျပားစြာ ညီညြတ္မႈနဲ႔ ျခားနာတဲ့ ရလဒ္ေတြကိုလည္း ရရွိေစတယ္´ လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးအၾကားမွာရွိတဲ့ ဒီအေႏွာင္အဖြဲ႕ ပ်ဥ္သုဥ္းမႈအတြက္ ေခတ္ဆန္လြန္းမႈကုိ သူက အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္သာတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ သန္မာမႈနဲ႔ အားသားခ်က္ေတြကုိလည္း သူက အသားေပး ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ မြတ္စလင္ အသုိင္းအ၀ုိင္းအတြင္းမွာပဲ သူ႕ရဲ႕ယူဆခ်က္နဲ႔ မတူတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္ အေရး ဆုိင္ရာနဲ႔ ကုရ္အာန္ဖြင့္ဆုိမႈဆုိင္ရာ ပညာရွင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အက္စ္မာ ဘာလက္စ္ကေတာ့ ေယာက်္ား သားေတြႀကီး စုိးေရး ေတြးေခၚမႈဟာ `က်ား၊ မ၊ ဒြန္တြဲမႈ/မတူညီမႈေတြနဲ႔ အတူ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ/ဇီ၀ေဗဒဆုိင္ရာ ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ အယူအဆ အအေပၚ အေျခခံ ထားတယ္´ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ သာတူညီမွ် စနစ္ကုိ ေတြ႕ရတယ္လို႔လည္း သူမကေျပာပါတယ္။ `ကုရ္အာန္ အရ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လူသားေတြဟာ ဇီ၀ဆုိင္ရာအရ ကြဲျပားၾကေသာ္ျငားလည္း ယထာဘူတနဲ႔၊ က်င့္၀တ္၊ ကုိယ္က်င့္ တရားပုိင္း ဆုိင္ရာမွာ တူညီၾကတယ္၊ ညီမွ်ၾကတယ္´ လုိ႔ သူမက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ုကုရ္အာန္ရဲ႕ ပါဒေတာ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ `အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အမ်ိဳသားဟာ (နာဖ့္စ္) ၀ိဥာဏ္ တစ္ခုတည္းကေန စတင္တယ္။ တူညီတဲ့ သဘာ၀ေတြ ကုိ အပ္ႏွင္းျခင္းခံရတယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္ခုတည္းေသာ စံုတြဲရဲ႕ အစိတ္အပုိင္း ၂ ခုအျဖစ္ ျပဳလုပ္ျခင္းခံရတယ္´ ဆုိတာကုိလည္း ဘာလက္စ္က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

အျခား အမ်ိဳးသမီး အစၥလာမ့္ပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဟိုင္ဒါယတ္ တက္ဆဲလ္ကလည္း ဒီလုိပဲ ေျပာဆုိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး အတြက္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ တက္ဆဲလ္က အာဒုိဂန္ရဲ႕ေျပာၾကားမႈကုိ ဒီလို မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။

`သမၼတႀကီးဟာ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အမွတ္သညာကုိ ေလးစားအားက်ၿပီး ေျပာတာျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကုရ္အာန ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ သဘာ၀ကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ထားတာမ်ိဳး မပါပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူ႕သဘာ၀ကုိ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိထားတာကေတာ့ ထင္ထင္ရွားရွားကုိ ရွိေနပါတယ္´ လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္

ဘယ္ဘာသာတရားမွာမဆုိ က်ား၊ မ ဆုိင္ရာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာေျဖရွင္းရာမွာ ဘာသာေရး ယံုၾကည္ေပၚမွာ ႐ုိက္ခတ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အေၾကာင္းေတြကုိလည္း နားလည္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူမႈေရးရာ လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကုိ ပံုေဖၚေပးတဲ့ တုံ႔ျပန္မႈ နည္းလမ္းေတြကုိလည္း နားလည္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳ ခံစားရ မႈဟာ ေနရာေဒသ၊ မိသားစုရဲ႕ သြန္သင္ဆံုးမမႈ၊ အဆင့္အတန္းနဲ႔ ပညာေရးေတြလုိ တစ္ကုိယ္ေရ ေတြ႕ႀကံဳခံစားရမႈကုိလုိက္ၿပီး အတုိင္းထက္အလြန္ ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။

ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းနဲ႔ ဘာသာတရားရဲ႕ၾကားက ကြဲျပားျခားနားမႈကုိ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိရာ ႏုိင္ငံမ်ားက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြက အၿမဲတမ္းလုိလုိ လစ္လ်ဴ႐ႈတတ္ၾကပါတယ္။

သူတုိ႔ေတြက ဖန္ဆင္းရွင္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို မတူညီတဲ့ တာ၀န္၀တၱရားေတြနဲ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိ ေပးထားတယ္ဆုိတဲ့ အယူ အဆေပၚမွာ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ မတူညီဘူးဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ အေျချပဳၾကပါတယ္။ ဘာလက္စ္တု႔ိလုိ ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္ၾက သူေတြ ကေတာ့ ဒီမဟာဖုိ၀ါဒရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ပယ္ခ်ပါတယ္။

`အတိတ္အခ်ိန္ေတြက အမ်ိဳးသားလႊမ္းမုိးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကုိ အေၾကာင္းျပတာဟာ ၿပီခဲ့တဲ့ရာစုက လူမႈသိပၸံပညာရွင္ေတြ ထြင္ခဲ့တဲ့ အယူသည္းမႈပါပဲ။ ဒီလုိအေတြးအျမင္ေတြေၾကာင့္ပဲ အစၥလာမ္ကုိ မိန္းမမုန္းတဲ့အယူ၀ါဒအျဖစ္ ေဖာ္ျပမႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနတာပါပဲ´

ဘာလက္စ္က ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ မတူညီမႈကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး မဟာဖုိ၀ါဒအတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ေပးထားတယ္လုိ႔လည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အစၥလာမ့္ကေျပာေသာ မိခင္ဘ၀

မိခင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဒုိဂန္က `ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘာသာတရားဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အဆင့္တစ္ခုသတ္မွတ္ေပးထားၿပီ ဒါဟာ   မိခင္ဘ၀ဆုိတာပါပဲ´ လို႔ ဆုိခဲ့ၿပီး ဒီမွတ္ခ်က္ဟာလည္း အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြၾကားမွာ ေပါက္ကြဲေစခဲ့ပါတယ္။

အစၥလာမ့္႐ႈေထာင့္ အရ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အာဒုိဂန္ေျပာတာ မွန္ပါတယ္။ မိခင္ဘ၀ကုိ အစၥလာမ္မွာ ျမႇင့္တင္ေပးထားပါတယ္။ ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္မွာဆုိရင္ မိခင္ေတြ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ခံစားရတာေတြ၊ ကေလးတစ္ေယာက္ႀကီးျပင္းလာဖုိ႔ အတြက္ ဒုကၡသုကၡခံၿပီး ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရတာေတြကုိ အထူးတလည္ေဖာ္ျပထားၿပီး၊ သူမတုိ႔ရဲ႕ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈကုိ သားသမီးေတြက ေက်းဇူး ဆပ္ဖုိ႔ တာ၀န္ရွိတယ္ဆုိတာကုိလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

`ထိုမွတစ္ပါး ငါအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ မႏုႆလူသားအား ၎၏ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ပတ္သက္၍ (ဤသုိ႔) ေလးနက္စြာ အမိန္႔ေပးေတာ္ မူခဲ့၏။ ၎၏ မိခင္မွာ အင္အားခ်ိနဲ႔မႈအေပၚ၌ အင္အားခ်ိနဲ႔မႈကုိခံစားလ်က္ ၎အား (မိမိ၀မ္းတြင္း၌) လြယ္ပုိက္ခဲ့ေလ၏ ထုိမွတစ္ပါး ၂ ႏွစ္ေျမာက္ေသာ အခါ၌သာလွ်င္ ၎အား ႏုိ႔ျဖတ္ေလ၏။ (သုိ႔ျဖစ္ေပရာ) အသင္သည္ ငါအရွင္ျမတ္အားလည္းေကာင္း၊ အသင္၏ မိဘႏွစ္ပါးတုိ႔အားလည္းေကာင္း ေက်းဇူးတင္ေလာ့´ (ကုန္အာန္ ၃၁၊ ၁၄)

`မိခင္ျဖစ္သူမွာ ဆင္းရဲဒုကၡပင္ပန္းႀကီးစြာႏွင့္ (မိမိ၀မ္းတြင္း၀ယ္) သယ္ပုိးလြယ္ပုိက္ခံ၏။ ထုိ႔ျပင္ ဆင္းရဲဒုကၡပင္ပန္းႀကီးစြာျဖင့္ ၎အား ေမြးဖြားခဲ့၏´ (ကုန္အာန္ ၄၆၊ ၁၅)

ဒါတင္မကေသးဘဲ မိခင္ေတြကုိ `မိဘအခြင့္အေရး´ ဆုိတာမ်ိဳးနဲ႔ ကုရ္အာန္ အခြင့္ထူးေတြ ခ်ီးျမႇင့္ထားၿပီး၊ တမန္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕ ၾသ၀ဒ   ေတာ္ေတြမွာလည္း မိခင္အားျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ျခင္း အတြက္ အံဖြယ္ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြရမယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီမိခင္ျဖစ္မႈက အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ လုပ္ငန္းနဲ႔ တစ္ခုတည္းေသာ ထုိက္တန္ရာအျဖစ္ အစၥလာမ္က သတ္မွတ္ထားတယ္လုိ႔ စဥ္းစားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လံုး၀ မွားသြားပါလိမ့္မယ္။

ကေလးမရတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးမယူခ်င္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ ဘယ္လိုရွိမလဲ? ဖန္းဆင္းရွင္ရဲ႕ အ႐ႈနဲ႔ သူတုိ႔ဟာ မထုိက္တန္ေတာ့ဘူးလား?

မြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႔ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕ ဇနီးၾကင္ရာတစ္ပါးျဖစ္တဲ့ အာေအရွာသခင္မရဲ႕ အေၾကာင္းကုိ ျပန္လည္ေတြးေတာရပါလိမ့္ မယ္။ သခင္မႀကီးဟာ ကေလးေမြးဖြားျခင္းမရွိေပမယ့္ သူမရဲ႕ ျမင့္မားတဲ့ ကုိယ္က်င့္သိကၡာနဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အတုိင္းအထက္အလြန္ အေရးပါတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အစၥလာမ္ကေျပာတဲ့ မိခင္ဘ၀နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မြတ္စလင္ေလာကမွာ အမ်ားဆံုးေျပာၾကတာကေတာ့ `ဂ်ႏၷသ္သုခဘံုဟာ မိခင္ရဲ႕ေျခ ဖ၀ါးေအာက္ မွာရွိတယ္´ ဆုိတဲ့ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕ ၾသ၀ါဒေတာ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီၾသ၀ါဒေတာ္ကုိ အစၥလာမ့္ ေတြးေခၚ ပညာရွင္ေတြဟာ မိခင္ဘ၀ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေတြ႕ႀကံဳခံစားရမႈေတြနဲ႔၊ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀မွာ ဒီမိခင္ေတြရဲ႕ ေျပာင္း လဲမႈ အခန္းက႑ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းေအာင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ေဖာ္ျပတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။

က်ား၊ မ ဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး မြတ္စလင္ကမၻာရဲ႕အဓိက ျပႆနာကေတာ့ အမ်ိဳးသားႀကီးစုိးတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေတြကုိ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အလယ္ေခတ္ ေရးသားခ်က္ေတြ၊ ဇီ၀ဆိုင္ရာ အေရးပါမႈအေပၚမွာ အေျခခံထားတာေတြဟာ အစၥလာမ္နဲ႔ ပတ္သက္ေနတာပါပဲ။

မိမိတုိ႔ရဲ႕ အိမ္ေတြမွာ၊ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ေတြ႕ႀကံဳရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ခက္ခဲမႈေတြကို ေဖာ္ျပျခင္းမရွိဘဲ မိခင္ဘ၀ကုိ သိဒၶိတင္ေနျခင္း ဟာ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီး အားလံုးရဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳခံစားရမႈကုိ ေလးေလးနက္နက္ မေတြးေတာတာပဲလုိ႔ ဆုိရပါလိမ့္မယ္။ မိခင္ဘ၀ဆုိ  တာ ေမြးဖြားျခင္းဆီကုိ ဦးတည္သြားတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္တစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အရမ္း႐ႈပ္ေထြးတဲ့ အခန္းက႑ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တူရကီမွာဆုိရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ကေလး သတုိ႔သမီး၊ နည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ အလုပ္လုပ္ကုိင္မႈ၊   မုဆုိးမဘ၀၊ ျပည္သူ႕လံုၿခံဳေရး၀န္ေဆာင္မႈ စတဲ့ အခန္းက႑ေတြပါပဲ။

ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳခံစားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိေပးတာမ်ိဳးေတြကုိ ဆက္လက္ခ်ဲ႕ထြင္ လုပ္ေဆာင္သြား ရပါမယ္။   ေနာက္ၿပီး အေတြ႕အႀကံဳ အသစ္ေတြကုိ ေဖာ္ျပရမွာျဖစ္သလုိ စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြကုိလည္း ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းသြားရပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘာသာေရး ပညာရွင္ေတြဟာ မိခင္ေတြရဲ႕ ကုိယ္က်ိဳးမဲ့ေမတၱာနဲ႔ စံျပဳထုိက္တဲ့ ေပးဆပ္အနစ္အနာခံမႈေတြကုိ အမႊမ္းတင္ မႈေတြ  မွာပဲ ရပ္ေနလုိ႔မရေတာ့ပါဘူး။

ကြန္ဆာေဗးတစ္မြတ္စလင္အမ်ိဳးသားေတြမွာရွိေနတဲ့ အယူအဆျဖစ္တဲ့ အာဒုိဂန္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းထဲက အဓိကျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမႈ၀ါဒဟာ က်ား၊ မ မတူသူေတြအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ ဇီ၀ဆုိင္ရာ ျခားနားမႈကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈထားတယ္ဆုိတာနဲ႔ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ဓေလ့ထုံးတမ္းကုိ မေလးမစားလုပ္တယ္လုိ႔ မွတ္ယူတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္ကုိယ္ အစၥလာမ့္မစ္ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားလုိ႔ ေၾကညာတဲ့ (ဟီဒါယတ္ တက္ဆဲလ္လုိ) လူေတြရွိေနၿပီး သူတုိ႔ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး တန္ုးတူညီမွ်မႈ၀ါဒဟာ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်မႈကုိ ပညာေပးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိ ေလးစားျခင္းျခင္း၊ အစၥလာမ္သာသနာကုိ တုိးျမႇင့္ေလ့လာမႈလည္း မွ်ေ၀ေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေျပာၾကရင္ မိခင္ေတြ၊ အဲဒီလုိပဲ မိခင္မျဖစ္ႏုိင္တဲ့၊ မျဖစ္ခ်င္ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကင္းမႈနဲ႔   ေကာင္းမြန္ စြာအသက္ရွင္ေနထိုင္ႏုိင္မႈဟာ ဘာသာတရား၊ ယဥ္ေက်းမႈအျမင္ေတြနဲ႔ မဆုိင္ဘဲ ကမၻာတစ္၀ွမ္း ႏုိင္ငံအားလံုးက အစုိးရေတြရဲ႕ စုိးရိမ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်မႈ တုိက္ပြဲဟာ မိမိကုိယ္ကိုယ္တုိင္ စဥ္းစဥ္းစားစားနဲ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြလုပ္ၿပီး၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြၾကားထဲမွာ ဘယ္သူက ဘယ္သူ႔ထက္သာတယ္ဆုိတာမ်ိဳးေတြ မရွိမွသာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္တဲ့ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ တုိက္ပြဲတစ္ပြဲပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

Al Jazeera Opinion က႑တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးရွင္ Riada Asimovic Akyol ၏ “On Erdogan and Muslim mothers ” ေဆာင္ပါးကို ေလးေမာင္(M-Media) မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

ေရမခ်ိဳးတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုၾကီး …

အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက တစ္သက္လံုးမွာတစ္ခါမွကို ေရမခ်ိဳးၾကတာပါ။

ကဲ … စာဖတ္သူမ်ားကို ဦးဆံုးတင္ျပခ်င္တာက တစ္သက္မွာ တစ္ခါေလးေတာင္ေရမခ်ိဳးတဲ႔ လူမ်ိဳးႏြယ္စုအေၾကာင္းေလး   ေျပာျပခ်င္ မိ တာပါ။ Ovahimba လို႕ေခၚတဲ႔ လူမ်ိဳးတစ္စုဟာ နမီးဘီးယားႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေနထိုင္ၾကျပီးေတာ႔   လူသိနည္းတဲ႔ မ်ိဳးႏြယ္စုျဖစ္ကာ အသိပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ အလြန္နည္းပါးၾကပါတယ္။

အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက တစ္သက္လံုးမွာ တစ္ခါမွကို ေရမခ်ိဳးၾကတာပါ။ ေရမခ်ိဳးၾကတဲ႔အတြက္ သန္႔ရွင္းေရးမလုပ္ဘူးလားလို႔ ထင္ စရာ ရွိ ပါတယ္။ ဒီလိုလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ လူမ်ိဳးေတြဟာ သန္႔ရွင္းေရးလည္း လုပ္ၾကပါတယ္.
ဒါေပမဲ႔ သူတို႔ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ပံုက ေရခ်ိဳးတာ၊ ေရနဲ႔ သန္႔စင္တာမ်ိဳးေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။

Ovahimba လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းတဲ႔ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တဲ႔ ထံုးတမ္းစဥ္လာနည္းက မနက္ေစာေစာမွာ သူတို႔လူမ်ိဳးေတြ အသံုးျပဳတဲ႔ ေဆးျမစ္ေတြကို မီးရွိဳ႕ျပီး တဲတစ္ခုလံုး မီးခိုးေတြဖံုးေနတဲ႔အခါ ၄င္း မီးခိုးလံုးေတြၾကားမွာ ႏွစ္နာရီၾကာမွ် ထိုင္ေနျခင္းဟာ သူ တို႔အတြက္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္နည္းပါ လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတုိ႔ဝတ္ဆင္တဲ႔ သားေရထည္ ပစၥည္းေတြကိုလည္း ဒီလို မီးခိုးေတြနဲ႔ဘဲ သန္႔ ရွင္းေရး လုပ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ovahimba လူမ်ိဳး ကေလးငယ္မ်ား …..
သနားစရာ Ovahimba လူမ်ိဳး ကေလးငယ္မ်ားဟာ သူတို႕ကိုယ္ခႏၶာေပၚမွာ အဝတ္အစားဆိုတာ မရွိသေလာက္ နည္းပါးျပီးေတာ႔ အမ်ိဳး သမီး ကေလးလူၾကီး အားလံုးဟာ လည္းပင္းမွာ ပုတီးလို အဆင္တန္ဆာမ်ားကို ဝတ္ဆင္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ိဳး သမီးေတြမွာေတာ႔ အိမ္ေထာင္ရွိသူနဲ႔ မရွိသူဆြဲၾကတဲ႔ လည္ဆြဲခ်င္းကေတာ႕ မတူညီၾကပါဘူး။

အဲဒီ ေဒသကို ေရာက္ခဲ႔ၾကသူမ်ားကေတာ႔ Ovahimba လူမ်ိဳးေတြ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တဲ႔အခ်ိန္မွာ သူတို႔ေနထိုင္ရာ တဲအတြင္းမွာ မီးခိုး လံုးေတြ ျပည္႔ေနျပီးေတာ႔ အသက္ေတာင္ ေကာင္းေကာင္းရွဴလို႔ မရခဲ႔ၾကဘူးလို႔ ျပန္လည္ေျပာျပၾကပါတယ္။ မီးခိုးေတြနဲ႔ဘဲ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္လို႔လားမသိ။ သူတို႔ရဲ႕ အသားအေရကေတာင္ မီးခိုးေရာင္ေပါက္ေနသလိုပါဘဲ။

၈၇ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ မွာ ထိုင္းဘုရင္ လူထုေရွ႕ မထြက္ႏိုင္

ဒီကေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ထိုင္း ဘုရင္ႀကီး ဖူမိဖြန္ အဒူယာဒတ္ ရဲ႕ ၈၇ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔မွာ အထိမ္း အမွတ္ ျပဳဖို႔ လူထု ေရွ႕ေမွာက္ ထြက္ လာ မယ့္ အစီအစဥ္ကို သူ႕ ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္ေၾကာင့္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ရပါတယ္။

ဘုရင္ႀကီး လူထု ေရွ႕ေမွာက္ ထြက္လာမယ့္ အစီအစဥ္ကို ေနာက္ဆုံး အခ်ိန္ေရာက္မွ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ဖ်က္သိမ္း လိုက္ရတဲ့ အတြက္ နက္နဲတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ ကြဲလြဲမႈေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ျခမ္း ကြဲေနတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္းမွာ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးပြားေစခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္း ဘုရင္ႀကီးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလက သည္းေျခအိတ္ ခြဲစိတ္ ကုသမႈ ခံယူၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဆး႐ုံမွာပဲ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္း ဘုရင္ႀကီးရဲ႕ ေမြးေန႔မွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ထိုင္း လူမ်ိဳးေတြက သူတို႔ ဘုရင္ႀကီး တက္ေရာက္ ေနတဲ့ Siriraj ေဆး႐ုံ အျပင္ဘက္မွာ စုေဝး ခဲ့ၾကပါတယ္။

ပါရွန္း ပညာရွင္ႀကီး အလ္-ဘီ႐ူနီ (သို႔) အလယ္ေခတ္ရဲ႕ စြယ္စံုရ မြတ္စလင္ သိပၸံ ပညာရွင္မ်ားမွ တဦး

- တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ဟာ သူရဲ႕ေနာက္လုိက္ေတြကုိ အသိပညာကုိ ရွာေဖြဖုိ႔ အၿမဲတမ္းတုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ကုိယ္ေတာ့္ရဲ႕ အဆုိအမိန္႔တစ္ခုမွာ “ပုခက္ အတြင္းမွ သခ်ႋဳင္းအတြင္းအထိ ပညာရွာေဖြၾက” လုိ႔ ေျပာခဲ့တာကုိၾကည့္ရင္ ကုိယ္ေတာ္ဟာ ပညာေရးကုိ ဘယ္ေလာက္ဦးစားေပးလဲဆုိတာ ေတြ႕ႏုိင္မွာပါ။

ဒီလုိသင္ၾကားမႈက ေစာေစာပုိင္း မြတ္စလင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကုိ ထင္ထင္ရွားရွား အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ျပန္က်ဲေနတဲ့ အာရပ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ စုစည္းမႈရွိလာၿပီး နယ္ေျမေတြခ်ဲ႕ထြင္ႏုိင္ခဲ့သလုိ ၀ိဇၨာသိပၸံ ပညာရပ္ေတြကုိ စိတ္၀င္စားမႈ စူးစမ္းရွာေဖြမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ထင္ရွားတဲ့ မြတ္စလင္ ေတြးေခၚပညာရွင္ေတြ၊ ၀ိဇၨာသိပၸံပညာရွင္ေတြလည္း အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီပညာရွင္ေတြထဲက စြယ္စံုရပညာရွင္ႀကီးတစ္ပါးျဖစ္ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ၀ိဇၨာသိပၸံပညာရပ္ေတြနဲ႔ ေဆးပညာရပ္ေတြကုိ ပထမဆံုး ကမၻာသိေအာင္ ခ်ျပခဲ့တဲ့ ပါရွန္း ပညာရွင္ႀကီး အလ္-ဘီ႐ူနီ ရဲ႕ အေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

ငယ္ဘ၀
———-
အမည္အရင္း အဘူရီဟန္ မုိဟာမက္ အစ္ဗေန႔ အလ္-ဘီ႐ူနီကုိ ထိပ္ထိပ္ႀကဲ မြတ္စလင္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕ ေမြးဖြားခဲ့ရာ အလယ္အာရွက ခူရာဆန္ျပည္နယ္ ခ၀ါရီဇမ္ၿမိဳ႕နားမွာ သကၠရာဇ္ ၉၇၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ခူရာဆန္ဟာ အဲဒီအခ်ိန္အခါက ႀကီးမားက်ယ္ျပန္တဲ့ ျပည္နယ္တစ္ခုပါ။ ၀ိဇၨာသိပၸံပညာရပ္ေတြ ထြန္းကားတဲ့ အသုိင္းအ၀ိုင္းကေမြးလာတဲ့ ဘီ႐ူနီဟာ ေစာေစာပုိင္း ၂၅ ႏွစ္ကို ခ၀ါရီဇမ္မွာပဲ ကုန္ဆံုးခဲ့ၿပီး အာရဗီနဲ႔ ပါရွန္းဘာသာရပ္ေတြ၊ အစၥလာမ့္တရားဥပေဒ၊ ဘာသာသာေရး၊ သဒၵါ၊ သခ်ၤာ၊ နကၡတေဗဒ၊ ေဆးပညာနဲ႔ အျခားသိပၸံ ဘာသာရပ္ေတြကုိ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အစၥလာမ့္သိပၸံ၊ ဂႏၱ၀င္စာေပနဲ႔ ႐ုိး႐ုိးသိပၸံ ပညာရပ္ေတြကုိ ဆက္လက္ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။

ဘီ႐ူနီဟာ သခ်ၤာပညာရပ္ကုိ အဲဒီအခ်ိန္က ထင္ရွားတဲ့ နကၡတၱေဗဒနဲ႔ သခ်ၤာပညာရွင္ အဘူနာဆာရန္ အလ္-မန္ဆူရ္ရဲ႕ ႀကီးၾကပ္ မႈေအာက္ မွာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာၾကာ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အလ္-မန္ဆူရ္ရဲ႕ ဆရာျဖစ္တဲ့ အဘူ ၀ါဖာ အလ္-ဘူဂ်ာဇ္နီရဲ႕ လက္ေအာက္ မွာလည္း ပညာဆည္းပူးခဲ့တယ္လုိ႔ အခ်ိဳ႕သမုိင္းပညာရွင္ေတြက ဆုိပါတယ္။ ဒီအဆုိကုိ ပညာရွင္အမ်ားစုကေတာ့ လက္ခံျခင္း မရွိပါဘူး။

ဘူခါရာၿမိဳ႕သုိ႔တစ္ေခါက္
—————————-
သကၠရာဇ္ ၉၉၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ဘီ႐ူနီဟာ ဘူခါရာၿမိဳ႕ကုိ သြားေရာက္ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၿပီး အလယ္အာရွမွာ ထင္ရွားတဲ့ သင္ၾကားေရး စင္တာေတြကိုလည္း ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၉၉၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ ပါရွန္း ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ဂ်ာဂ်န္ၿမိဳ႕မွာ အေျခခ်ခဲ့ၿပီး ဘုရင္ ရွမ္စ္ အလ္-မာအလီ ကြာဘက္စ္ အစ္ဗေန႔ ၀က္စ္ဟမ္ဂီရန္ထံမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာဂ်န္မွာ ဘီ႐ူနီဟာ ၁၀ စုႏွစ္ တစ္ခုေက်ာ္ေလာက္ ေနထုိင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီ့အခ်ိန္က အဆင့္ျမင့္ သိပၸံပညာရပ္အားလံုးနဲ႔ သခ်ၤာပညာရပ္ေတြကုိ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။

ပထမဆံုးက်မ္း
—————–
အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ သူရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ Kitab al-Athar al-Baqiyah an al-Quran al-Khaliyab (ေရွးခတ္ႏုိင္ငံမ်ား၏ သမိုင္းစဥ္မွတ္တမ္း) စာအုပ္ကုိ ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာ သူဟာ သမုိင္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သဘာ၀နဲ႔ ေခတ္ကာလအေၾကာင္းေတြကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး၊ ေရွးေခတ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ သဘာ၀၊ ကာလနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ကံၾကမၼာတုိ႔ကုိလည္း အေလးထား ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

သမုိင္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈနဲ႔ ပထ၀ီေဗဒဆုိင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ စိတ္၀င္တစား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာရာကေန အဲဒီ လုိေျပာင္းလဲမႈေတြက ေရွးေခတ္လူသားေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြမွာ ဘယ္လုိသက္ေရာက္ခဲ့သလဲဆုိတာကုိ ဘီ႐ူနီက ထုတ္ေဖာ္ျပသႏုိင္ခဲ့ ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္မွာပဲ ဘီ႐ူနီဟာ သူ႕အရင္က ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အခ်ိန္နဲ႔ ျဖစ္တည္မႈအေပၚ ထင္ျမင္မႈေတြကိုလည္း ေခ်ပေရး သားခဲ့ ပါေသးတယ္။

ေမြးရပ္ေျမသုိ႔တစ္ေခါက္
————————–
၁၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဘီ႐ူနီဟာ ေမြးရပ္ေျမ ခ၀ါရီဇမ္ကုိ ျပန္လည္သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး အဲဒီေခတ္ကာလက ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အဘ္ဒူ အလ္-စမဒ္ အလ္-ေအာင္၀လ္ရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ အျခားေသာ က႑ေတြကုိ ဆက္လက္ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္ မွာပဲ အလယ္ အာရွရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ဟာ ႐ုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ၿပီး ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း ဘုရင္သစ္ ဆူလ္တန္ မဟ္မူးဒ္ရဲ႕ လက္ေအာက္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘီ႐ူနီရဲ႕ေမြးရပ္ေျမ ခ၀ါရီဇမ္ေဒသကုိ ဆူလ္တန္ မဟ္မူးဒ္ရဲ႕ တပ္ေတြက ၁၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ သိမ္းပုိက္ခဲ့ၿပီး ဘီ႐ူနီနဲ႔ ဆရာျဖစ္သူ အလ္-ေအာင္၀လ္တုိ႔ႏွစ္ဦးကုိ သံု႔ပန္းေတြအျဖစ္ ဂါဇနာကုိ ေခၚေဆာင္ သြား ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ အျမင္မတူမႈနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ခံခဲ့ရၿပီး ဘီ႐ူနီဟာ ေသဒဏ္ေပးျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘီ႐ူနီရဲ႕ အစြမ္းအစကုိ သိရွိၿပီး သူ႕ကုိေလးစားအားက်တဲ့ ဆူလ္တန္ရဲ႕ ထိပ္တန္း အႀကံေပးတစ္ဦးရဲ႕ ၾကား၀င္အသနားခံေပး မႈေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီဟာ အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး အႀကီးတန္း နကၡတေဗဒနဲ႔ သိပၸံဆုိင္ရာ အႀကံေပးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါ တယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ ဆူလ္တန္ မဟ္မူးဒ္ ခရီးထြက္ရာေနရာတုိင္းနဲ႔ တုိင္းျပည္ခ်ဲ႕ထြင္ရာ ေနရာေတြကုိ လုိက္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ဘီ႐ူနီဟာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ သိပၸံပညာရွင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္႐ံုသာမက မတူညီတဲ့ ဘာသာစကားေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ၊ ႐ုိးရာဓေလ့ ထံုး တမ္းေတြ ကုိလည္း ႏွစ္သက္ ျမတ္ႏုိးသူ တစ္ေယာက္ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆူလ္တန္ မဟ္မူးဒ္ အိႏၵိယကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ဘီ႐ူနီဟာ   အိႏၵိယရဲ႕ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ အေမြအႏွစ္ေတြကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ႀကိဳစားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

အိႏၵိယေဗဒရဲ႕ ဖခင္
————————–
ဘီ႐ူနီဟာ အိႏၵိယမွာ သကၠရာဇ္ ၁၀၂၁ ခုႏွစ္ေန ၁၀၃၁ ခုႏွစ္အထိ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုၾကာ ေနထုိင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ သူရဲ႕ အားလပ္ခ်ိန္ေတြအားလံုးနဲ႔ စြမ္းရည္ေတြကုိ အိႏၵိယရဲ႕ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အိႏၵိယမွာအသံုးျပဳတဲ့ သကၠတ ဘာသာစကားကုိ ဘီ႐ူနီဟာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး အဲဒီေလ့လာမႈကပဲ အိႏၵိယရဲ႕ တန္းဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ အေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဘီ႐ူနီဟာ အိႏၵိယကုိ ပထမဆံုးေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ လက္လွမ္းမီရာ အသိ ပညာေတြကုိ အကုန္လံုး ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္းဘာသာစကားေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ သမုိင္း၊ ဘာသာတရား၊ ပထ၀ီေရး ရာ၊ အႏုပညာနဲ႔ ဒႆနိကေဗဒဆုိင္ရာ က႑စံုကုိ ဘီ႐ူနီက ေလ့လာရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ သူရဲ႕   ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ အားလံုးကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ ကီသဗ္ တာရစ္က္ အလ္-ဟင္ဒ္(အိႏၵိယသမုိင္း) ကို ဘီ႐ူနီက ေရး သားျပဳစုခဲ့ ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားဆံုး စာအုပ္ေတြထဲက တစ္အုပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစာအုပ္ထဲမွာ ဘီ႐ူနီဟာ သူေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အိႏၵိယက ဘာသာတရား၊ သမုိင္း၊ ပထ၀ီအေနအထား၊ ဘူမိေဗဒ၊ သိပၸံနဲ႔ သခ်ၤာပညာရပ္ေတြ ကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပထားပါတယ္။
ဒီစာအုပ္ဟာ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္သမုိင္းမွာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ၿပိဳင္ဘက္ကင္းတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္ၿပီး၊ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈကို ေလ့လာတဲ့ေနရာမွာ ေရွ႕ေဆာင္က်မ္းတစ္ဆူလုိ႔လည္း ပညာရွင္ေတြက သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

ဘီ႐ူနီဟာ အိႏၵိယမွာရွိတဲ့ ရာသီဥတုအေျခအေနေတြ၊ လူေတြရဲ႕ ေမြးဖြားေသဆံုးမႈ အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာေကာက္ယူခဲ့ၿပီး အိႏၵိယမွာရွိတဲ့ အဓိက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြ၊ ၿမိဳ႕ငယ္ေတြ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအုိင္ေတြရဲ႕ အက်ယ္အ၀န္း အလ်ားအနံကို၊ တိုင္းတာခဲ့ပါတယ္။   ေခတ္မီ ပစၥည္းကိရိယာေတြမရွိဘဲ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္က တုိင္းတာခဲ့မႈဟာ ဒီေန႔ေခတ္ တုိင္းတာမႈေတြနဲ႔ အံၾသေလာက္ေအာင္ နီးစပ္ေနပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ မယံုၾကည္ၾကတဲ့ အိႏၵိယတုိက္ငယ္ရဲ႕ ဓေလ့ေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီကုိ အစပုိင္းမွာ အနည္းငယ္ သံသယ၀င္ ခဲ့ၾကေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဟိႏၵိဴပညာရွင္ေတြက ႀကိဳဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘီ႐ူနီဟာ ဟိႏၵိဴပညာရွင္ေတြဆီက စာအုပ္ေတြ ကုိစုေဆာင္း ကာ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ၁၁ ရာစု အိႏၵိရဲ႕ သိပၸံ၊ သခ်ၤာ၊ ေဆးပညာ၊ နကၡတေဗဒပညာနဲ႔ အျခားေသာ ပညာရပ္ေတြကုိ အာရဗီဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိခဲ့ပါတယ္။

အိႏၵိယနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီကုိ အိႏၵိယေဗဒဘာသာရပ္ကုိ တည္ေထာင္သူလု႔ိ သတ္ မွတ္ၾကပါတယ္။

အေရးသြက္သူ ဘီ႐ူနီ
————————
ဗဟုသုတ ႏွံ႔စပ္သူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဘီ႐ူနီဟာ နကၡတေဗဒ၊ သိပၸံ၊ သခ်ၤာနဲ႔ဆုိင္တဲ့ က်မ္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာကုိလည္း   ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ စာအုပ္ေတြဟာ အခုအခ်ိန္မွာ မရွိေတာ့တာေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီေရးခဲ့တဲ့ စာအုပ္ အေရအတြက္ကုိ အတိအက် မေျပာႏုိင္ေပမယ့္ အခ်ိဳ႕သမုိင္း ပညာရွင္ေတြ ကေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ သိပၸံဆုိင္ရာ က်မ္းေပါင္း ၁၈၀ ေလာက္ကုိ ေရးသား ခဲ့တယ္လုိ႔ဆုိၿပီး၊ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၂၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။

အဓိကအားျဖင့္ နကၡတေဗဒအေၾကာင္းကုိ ေရးသားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကမၻာႀကီး လည္ပတ္ေနမႈအေၾကာင္းကုိလည္း ဘီ႐ူနီက ခန္႔မွန္း ရွင္းလင္း ခဲ့ပါတယ္။ ေနၾကတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ဘီ႐ူနီက ေလ့လာမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး သူရဲ႕မွတ္တမ္းေတြက ႐ူပ ဘူမိေဗဒနဲ႔ နကၡ တၱေဗဒ တုိ႔မွာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ အသံုး၀င္ေနဆဲပါ။

႐ူပေဗဒ
———
႐ူပေဗဒ နယ္ပယ္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ မက္ကဲနစ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သိပၸံဆုိင္ရာ စမ္းသပ္ေလ့လာမႈကုိ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ၿပီး၊ တည္ၿငိမ္ မႈနဲ႔ ေရြ႕လ်ားမႈနိယာမကုိလည္း မက္ကဲနစ္ပညာရပ္ထဲကုိ ထည့္သြင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး တည္ၿငိမ္ေရအားကုိ   ေရြ႕လ်ားမႈနဲ႔   ေပါင္းစပ္ေပး ခဲ့ၿပီး ေရအားနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ေရြ႕လ်ားမႈနိယာမတစ္ခုကုိလည္း ဖန္တီးေပးခဲ့ပါတယ္။

ပထ၀ီ
——
ကမၻာႀကီးရဲ႕ အခ်င္းကုိတုိင္းတာဖုိ႔ ဘီ႐ူနီဟာ ေတာင္ေတြရဲ႕ အျမင့္ကုိ တုိင္းတာျခင္း၊ လူမ်ားေနထုိင္မႈ၊ ဖြားႏႈန္းေသႏႈန္းတုိ႔ကုိ တြက္ ခ်က္ျခင္း စတဲ့ ကုိယ္ပုိင္နည္းလမ္းတစ္ခုကုိ တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။

တြင္းထြက္သတၳဳေဗဒ
———————-
သူကုိယ္တုိင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ကိရိယာနဲ႔ ဘီ႐ူနီဟာ သတၳဳအခ်ိဳ႕နဲ႔ တြင္းထြက္ေက်ာက္ေတြရဲ႕ အေလးခ်ိန္ သိပ္သည္းဆေတြကုိ အံၾသဖြယ္   ေကာင္းေလာက္ေအာင္ တိက်စြာ တုိင္းတာႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဘာသာတရားမ်ား၏ သမုိင္း
——————————–
ဘီ႐ူနီဟာ ဘာသာေရးသမုိင္းမွာ အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲက တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာမႈကုိ ဘီ႐ူနီက စြန္႔ဦးလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဇုိ႐ုိအက္စတာ၊ ဂ်ဴး၊ ဟိႏၵဴ၊ ခရစ္ယာန္၊ ဗုဒၶဘာသာ၊ အစၥလာမ္နဲ႔ အျခားေသာ ဘာသာတရားေတြကုိ ဘီ႐ူနီက ဓမၼဓိဌာန္ က်က် ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဘာသာတရားေတြကုိ မွားေနတယ္လုိ႔ သက္ေသျပတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ပံုစံ ကုိသာ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေလ့လာခဲ့တာပါ။

စာအုပ္မ်ား
———–
ဘီ႐ူနီရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ စာအုပ္ေတြကေတာ့ အလ္-ကြာနန္ အလ္-မတ္စ္အူဒီ (မတ္စ္အုဒ္နိယာမက်မ္း)၊ ကီသဗ္ တာရစ္က္ အလ္-ဟင္ဒ္ (အိႏိၵယသမုိင္းက်မ္း)၊ ကီသဗ္ အလ္-ရွာမီလ္ (အေထြေထြဗဟုသုတက်မ္း)၊ ကီသဗ္ အလ္-သဖ္ဟင္ (ေပါက္ေျမာက္မႈက်မ္း)၊ ကီသဗ္ သဟ္ဒီဒ္ နီဟာယသ္ အလ္-အမာကင္ (ကုိၾသဒိနိတ္မ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕မ်ား၏ နယ္နမိတ္ သတ္မွတ္ေရးက်မ္း)၊ ကီသဗ္ အလ္-အသ္ဟာရ္ အလ္-ဘာကြီယာ (ေရွးေဟာင္းႏုိင္ငံမ်ား သမုိင္းက်မ္း) ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစာအုပ္ေတြအားလံုးမွာ ဘာသာရပ္တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ စနစ္က်ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဆန္းစစ္ေလ့လာမႈေတြကေန ရရွိခဲ့တဲ့ ရလဒ္ေတြကုိ ဘီ႐ူနီက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူရဲ႕ ထက္ျမက္တဲ့ဥာဏ္၊ ရင့္သန္တဲ့ေတြးေခၚမႈ၊ ထူးျခားတဲ့ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မႈ စတာေတြက မတူညီတဲ့ ရင္းျမစ္ေတြကေန မတူညီတဲ့ အသိပညာေတြကုိ ရရွိေစခဲ့ၿပီး သူ႕ေခတ္သူ႔အခါက သိပၸံပညာရပ္ အားလံုးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြကုိ ျပဳစုေရးသားႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီကုိ ပညာရပ္တစ္ခုတည္း ေလ့လာသူ၊ ပုိ႔ခ်သူအျဖစ္ သတ္မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ တုိေတာင္းလွတဲ့ သူရဲ႕ဘ၀သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ အသိပညာရပ္ေတြအမ်ားႀကီးကုိ ရွာေဖြဆည္းပူးႏုိင္ခဲ့တာကုိက သူ႕ရဲ႕ ထူးျခားေျပာက္ေျမာက္တဲ့ စြမ္းရည္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အခုအခ်ိန္အထိ သူ႔လုိ ဘယ္သူမွ မေအာင္ျမင္ေသးပါဘူး။

ေနာက္ၿပီး ဘီ႐ူနီရဲ႕ ထူးျခားတဲ့စြမ္းရည္တစ္ခုကေတာ့ ဘာသာစကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ တက္ေျမာက္တာပါပဲ။ ပါရွန္း၊ အာရဗီနဲ႔ သကၠတဘာသာစကားေတြကုိ ဘီ႐ူနီဟာ ေရလည္ေအာင္ ေျပာႏုိင္သလုိ၊ ကၽြမ္းက်င္စြာလည္း ေရးတတ္၊ ဖတ္ တတ္ ပါတယ္။ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါမွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ဘုရင္တစ္ဆူပါပဲ။

လက္ေတြ႕က်တဲ့ မြတ္စလင္
——————————
ဘီ႐ူနီဟာ အစၥလာမ့္ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ၊ သြန္သင္ခ်က္ေတြကုိ လက္ေတြ႕က်က် လုိက္နာက်င့္သံုးသူတစ္ဦးပါ။ အဲဒီေခတ္ အခါက   ျဖစ္ပြားေန ခဲ့တဲ့ စြန္နီ၊ ရွီယာ အားၿပိဳင္မႈေတြမွာလည္း ဘီ႐ူနီဟာ မပါ၀င္ခဲ့ဘဲ၊ သူရဲ႕ အသိပညာရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈကုိသာ တစ္စုိက္ မတ္မတ္ ေဇာက္ခ်လုပ္ကုိင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

အစၥလာမ့္ရွရီအသ္ဥပေဒကုိ ဘီ႐ူနီဟာ က်နစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္ေပမယ့္ သီအုိရီပုိင္းဆုိင္ရာ အက်ိဳးမရွိတဲ့ ျငင္းခံုမႈေတြမွာလည္း ပါ၀င္ျခင္းမရွိခဲ့ဘဲ ခပ္ကင္းကင္းသာ ေနခဲ့ပါတယ္။ သမုိင္းပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ စြန္နီတစ္ေယာက္ျဖစ္ တယ္လုိ႔   ေဖာ္ျပၾက ပါတယ္။

ဘ၀နိဂံုး
———-
အိႏၵိယမွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုအထိ က်င္လည္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း အသက္ ၅၈ ႏွစ္အရြယ္ ၁၀၃၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ ဂါဇနာ ကုိ ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။ ဆူလ္တန္ မဟ္မူဒ္ရဲ႕ အ႐ုိက္အရာကုိ ဆက္ခံသူ ဘုရင္ ဆူလ္တန္ မတ္စ္အူးဒ္က ဘီ႐ူနီကုိ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႔ ႀကိဳဆုိခဲ့ပါ တယ္။

ဒီဘုရင္လက္ေအာက္မွာ ဘီ႐ူနီဟာ သိပၸံဆုိင္ရာ စာအုပ္ေတြနဲ႔ က်မ္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကုိ ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ နကၡတေဗဒဆုိင္ရာ က်မ္း တစ္ဆူျဖစ္တဲ့ အလ္-ကြမ္နန္ အလ္-မတ္စ္အူဒီကုိ ဆူလ္တန္မတ္စ္အူးဒ္က အႀကိဳက္ေတြ႕ခဲ့တာေၾကာင့္ ဘီ႐ူနီဆီကုိ ေငြဒဂၤါး ဆင္တစ္စီးတုိက္ ပုိ႔ေပးခဲ့ေပမယ့္ ဘီ႐ူနီကေတာ့ အသိပညာ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈကုိ ႏွစ္သက္မႈတစ္ခုအတြက္ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ပစၥည္းဥစၥာအက်ိဳးအျမတ္အတြက္ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းနဲ႔ပဲ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။

ဂါဇနာမွာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ေနထုိင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အသက္ ၇၈ ႏွစ္အရြယ္မွာ စြယ္စံုရ သိပၸံပညာရွင္ႀကီး ဘီ႐ူနီဟာ ကြယ္လြန္ အနိစၥေရာက္ ခဲ့ပါတယ္။

အလ္ဘီ႐ူနီဟာ အလယ္ေခတ္ အစၥလာမ့္သမုိင္းမွာ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ပညာရွင္ေတြထဲက တစ္ဦးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရၿပီး ႐ူပေဗဒ၊ သခ်ၤာ၊ နကၡတေဗဒနဲ႔ သမုိင္းပညာရပ္တုိ႔ကုိ တစ္ဖက္ကမ္းခတ္ ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ ဘာသာ စကားဆုိင္ရာမွာလည္း ပါရမီရွိသ ူတစ္ဦးပါတယ္။ ခ၀ါရက္ဇ္မီယမ္ ဘာသာစကား၊ ပါရွန္း၊ အာရဗီ၊ သကၠတ ဘာသာ စကား တုိ႔ကုိ ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္စြာ ေရးသားေျပာဆုိႏုိင္ၿပီး ဟီဘ႐ူး၊ ဂရိနဲ႔ ဆီရီအက္ ဘာသာစကားကုိလည္း တတ္ ကၽြမ္းပါေသး တယ္။

အလ္ကင္ဒီ၊ အလ္-ရာဇီ၊ အလ္-ဖာရာဘီ၊ အစ္ဗေန႔ဆီနာ၊ အလ္-ဂါဇာလီနဲ႔ မတူတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ဘီ႐ူနီရဲ႕ သိပၸံဆုိင္ရာ   ေလ့လာေတြ႕ ရွိခ်က္ေတြကုိ မၾကာခင္အခ်ိန္ကအထိ ဥေရာပဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့တာပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူရဲ႕ အေတြးအေခၚ ယူဆခ်က္ေတြ ဟာ အလယ္ဥေရာပကုိ လႊမ္းမုိးခဲ့ျခင္း မရွိေပမယ့္ အေရွ႕ပုိင္းတစ္ခြင္မွာေတာ့ ဘီ႐ူနီဟာ လႊမ္းမုိးမႈရွိတဲ့ မြတ္စလင္ စြယ္စံုရ ပညာ ရွင္ႀကီးေတြ ထဲက တစ္ဦးပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ကုိးကား – Wiki၊ The Muslim 100 by Muhammad Mojlum Khan