မွတ္သားစြယ္စံုျမန္မာစကားပံုမ်ား(၁)
သည္ယုန္ျမင္လို့သည္ခ်ဳံထြင္
ခ်ဳံရွင္းလိုတာမဟုတ္ဘဲ ယုန္ရရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္
ခ်ဳံကိုခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းဘိသကဲ့သို့ အလားအလာကို
ေျမာ္ျမင္လို့ အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ဖန္တီးသည္။
သမုဒၵရာေရ တစ္ေယာက္တည္းေသာက္လို့မကုန္
သမုဒၵရာေရကို တစ္ေယာက္တည္းေသာက္လို့ မကုန္ခမ္းႏုိင္သကဲ့သို့
ေပါမ်ားလွစြာေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရ
ယူခံစားလို့ ကုန္ႏိုင္ဖြယ္မရွိပါ။
သမင္ေမြးရင္းက်ားစားရင္း
ဘ၀အဆက္ဆက္ ရန္ဘက္ျဖစ္လာခဲ့ရာ တစ္ဦးကသမင္ တစ္ဦးကက်ားဘ၀တြင္
သမင္ေမြးလိုက္တိုင္းက်ားက စားပစ္သကဲ့သို့ အက်ဳိးတစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေပၚလာတိုင္း
အဖတ္မတင္ဘဲ ကုန္သြားသည္။
ေနေတာ့ပ်ဥ္ေထာင္ စားေတာ့ခ်ဥ္ေပါင္
လူျမင္သူျမင္ ေနထိုင္ရာတြင္ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ႀကီးႏွင့္ တခမ္းတနား ရွိေသာ္လည္း
လူမျမင္သည့္ စားေသာက္မွူတြင္မူ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္းသာ စားေနရသကဲ့သို့ အမ်ားအျမင္
တြင္ ႀကြယ္၀ဟန္ရွိေသာ္လည္း အမွန္တကယ္မူ ခ်ဳိ့ခ်ဳိ့ငဲ့ငဲ့ ျဖစ္ေနသည္။
ပါးစပ္ဟ အူမ ျမင္
ပါးစပ္ဟရုံႏွင့္ အူမကို ျမင္သည္ဆိုသကဲ့သို့ ေျပာစကားကို ႀကားလိုက္ရံုႏွင့္ ထိုသူ၏
သေဘာထားကိုသိျမင္ႏိုင္သည္။
ေနပူတုန္း စပါးလွန္း
ေနပူစဥ္ စပါးလွန္းရသကဲ့သို့ အေျခအေနေပးစဥ္
လံု့လစိုက္ျပီး အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ရသည္။
ႏြားေႀကာ့ဆိုေလ ခ်ဳံတိုးေလ
ႏြားကိုေႀကာ့ေပ့ေမာ့ေပ့ဟု ခ်ီးမြမ္းေလ ႏြားကခ်ဳံထဲတိုးေလ ျဖစ္သကဲ့သို့
အထင္တႀကီးခ်ီးမြမ္းေလ မဖြယ္မရာ ျပဳမူေလျဖစ္သည္။
မျပည့္သည့္အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္
ေရမျပည့္အိုးသည္ သယ္ယူရာ၌ ေဘာင္ဘင္ခတ္၍ အသံျမည္သကဲ့သို့
မျပည့္၀ေသာသူသည္ တည္ႀကည္ျငိမ္သက္ျခင္းမရိွေပ။
ေဒါင္းတုလို့ စာသူငယ္လွမ္း
ေဒါင္း၏ေျခလွမ္းကို စာသူငယ္က တုပ၍ လွမ္းသကဲ့သို့
မိမိႏွင့္မတန္မရာကို တုပျပဳမူသည္။
အသံသာရွိ အဆန္မရွိ
သႀကၤန္အေျမာက္သည္ အသံသာျမည္၍ အဆန္မပါ
သကဲ့သို့ အေျပာျဖင့္ ႀကံဳး၀ါးျမည္ဟိန္းေသာ္လည္း
တကယ္ လက္ေတြ့တြင္ ဘာမွထိေရာက္မွုမရွိေပ။
အိမ္ေရွ့ပူ အိမ္ေနာက္မခ်မ္းသာ
အိမ္ေရွ့ခန္း၌ရွိေနသူမ်ား ပူပန္ေသာကျဖစ္ေနႀကစဥ္
အိမ္ေနာက္ခန္း၌ ရွိေနသူမ်ားလည္း သာယာခ်မ္းေျမ့မွူ
မရွိႏိုင္သကဲ့သို့ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူမ်ား ပူပင္ေသာက
ျဖစ္ေနႀကလွ်င္ မွီခုိအားထားေနရသူမ်ားလည္း သာယာ
ေပ်ာ္ရြင္ျခင္းမရွိႏိုင္။
ေရွ့ေဆာင္ႏြားလားေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားက ေနာက္ႏြားစဥ္စိုက္ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္၏
ေရွ့ေဆာင္ႏြားလား ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားလွ်င္ ေနာင္ႏြားမ်ားလညိး အစဥ္တစိုက္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္ဘိသကဲ့
ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူက ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ ႀကံစည္လုပ္ေဆာင္ပါလွ်င္ေနာက္လိုက္ငယ္သားမ်ားလည္း
ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ပင္ႀကံစည္လုပ္ေဆာင္ႀကသည္။
လင္လိုတုန္း နားပဲ့
အိမ္ေထာင္ျပဳခ်င္စိတ္ႏွင့္ လွခ်င္ပခ်င္ ျဖစ္ေနစဥ္တြင္ အလွအပ
တန္ဆာဆင္ရမည့္ နားကပဲ့သည္ဆိုသကဲ့သို့ တစ္စံုတစ္ရာျပဳလုပ္
ရန္ ထက္သန္တက္ႀကြေနစဥ္ မိမိ၌ အေႀကာင္းမညီမညြတ္ျဖစ္လာ
သည္။
ေနာက္အိပ္က အလ်င္ေပ်ာ္
ေနာက္က်မွအိပ္သူက အလ်င္အိပ္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္ေပ်ာ္ႏွင့္သကဲ့သို့ ေနာက္က်ေသာ္လည္း
အခြင့္အလမ္းသာျဖစ္ေစ၊ အႀကံထူး ဉာဏ္ထူးသံုး၍ျဖစ္ေစ အလ်င္ဦးစြာေအာင္
ျမင္ျပီးေျမာက္သည္။
လင္းႏို့ခြန္ေတာင္း ႀကြက္၊ ႀကြက္ခြန္ေတာင္း လင္းႏို့
လင္းႏို့သည္ လင္းႏို့ခြန္ေတာင္းလွ်င္ ႀကြက္၊ ႀကြက္ခြန္ေတာင္းလွ်င္ လင္းႏို့ဟုဆိုကာ အခြန္ေပးေဆာင္ရန္
ေရွာင္တိမ္းသကဲ့သို့ မိမိရင္ဆိုင္ရမည့္္ကိစၥ၌အက်ဳံးမ၀င္သေယာင္ မလိမ့္တပတ္လုပ္ကာ ေရွာင္တိမ္းသည္။
ေရႊသမင္ဘယ္ကထြက္ မင္းႀကီးတာကထြက္
ေရြွသမင္ကို ကိုယ့္တာ (စည္း) ႏွင့္ကိုယ္အသီးသီးတာ၀န္ယူ၍ ပိတ္ဆို့ဖမ္းဆီးႀကရာတြင္
ေရြွသမင္သည္ မင္းႀကီး၏တာမွ လြတ္ေျမာက္ထြက္ေျပးသြားသကဲ့သို့ အသီးသီး ကိုယ့္တာ၀န္
ပိုင္းႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႀကရာတြင္ အႀကီးအကဲ လုပ္သူ၏ အပိုင္းမွ လစ္ဟင္းပ်က္ကြက္သည္။
ယုန္ေထာင္ေႀကာင္မိ
ယုန္ကိုေထာင္ေသာ္လည္း ယုန္ကိုမမိဘဲ ေတာေႀကာင္ကိုမိသကဲ့သို့ မိမိဆင္ထားေသာ
အကြက္အတြင္းသို့ မိမိရည္စူးသူက ၀င္မလာဘဲ မရည္စူးသူက၀င္လာသည္။
ေယာက္မခါးထိုးရွာ
ေယာက္မကို ခါး၌ထိုးထားျပီး လိုက္ရွာသကဲ့သို့ မိမိရွာလို ေသာအရာက အနီးအပါးတြင္ရွိေန
လ်က္ သတိမမူမိဘဲ ခက္ခက္ခဲခဲရွာေဖြသည္။
ကၽြဲပါးေစာင္းတီး
က်ြဲ၏အနားတြင္ ေစာင္းကိုမည္မွ်ပင္သာယာစြာ တီးေစကာမူ က်ြဲအဖို့ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္သကဲ့သို့
အေကာင္းအဆိုး မသိသူအား တန္ဖိုးရွိေသာ စကားကိုနား၀င္ေအာင္ မည္မွ်ပင္ ေျပာႀကားေစကာမူ
ထိုသူအဖို့ အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္သည္။
