တရားထုိင္တဲ့အခါမွာ အတိတ္က အေၾကာင္း ေတြကို ျပန္ျမင္ရင္ ၀ိပႆနာ႐ႈလုိ႔ရပါသလား။

တရားထုိင္တဲ့အခါမွာ အတိတ္က အေၾကာင္း
ေတြကို ျပန္ျမင္ရင္ ၀ိပႆနာ႐ႈလုိ႔ရပါသလား။
ဒီေမးခြန္းနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ေျဖဆိုစရာေတြကိုခြဲျခား
ၾကည့္ရင္
၀ိပႆနာတရားထုိင္တဲ့အခါ အတိတ္ဘ၀ေတြ
ကို ျမင္ႏုိင္ပါသလား။ အတိတ္ဘ၀ကို ျမင္တာ
သည္ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔ဆိုင္ပါသလား။ ၀ိပႆနာ
တရားသည္ အတိတ္ကို႐ႈလို႔ရပါသလားဆိုတဲ့
အေမးေတြကိုေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
အတိတ္ဘ၀ကို ျမင္ႏုိင္ပါသလားဆိုတာ အတိတ္
ဘ၀ကို ျမင္ႏုိင္ပံုေတြက အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိအဘိဉာဏ္ရလုိ႔ေရွးဘ၀
ေတြမွာ ေနခဲ့ဖူးတဲ့ ခႏၶာအစဥ္ အမ်ဳိးအႏြယ္
အမည္နာမ စတာေတြကို ျမင္ႏုိင္တာမ်ဳိးလည္း
ရွိပါတယ္။ ဒါကဘုရားရွင္ရဲ႕ဉာဏ္ေတာ္ႀကီးထဲ
မွာပါ၀င္ပါတယ္။
ပုဂၢဳိလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕အစြမ္းတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး
ေၾကာင့္ အတိတ္ဘ၀က အေၾကာင္းေတြကို
ျမင္ႏုိင္တာမ်ဳိးလည္းရွိပါတယ္။ အတိတ္ဘ၀
ကျမွဳပ္ထားတဲ့ေရႊအိုးေတြကို ေဖာ္ထုတ္ျပႏုိင္
တာမ်ဳိးလို စာေပမွာပါရွိပါတယ္။ တျခားတျခား
လူမ်ား ကူညီလုိ႔ အတိတ္အေၾကာင္းသိႏုိင္တဲ့
သာဓကေတြလည္းမ်ားစြာရွိပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္စြမ္းအားတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔သိႏုိင္တာလည္း
ရွိပါေသးတယ္။ အတိတ္အေၾကာင္းကို သာမန္
အမွတ္ရလုိ႔ သိတာမ်ဳိး ဘုရားရွင္တို႔ရဲ႕ဉာဏ္
ေတာ္ႀကီးေတြနဲ႔သိတာမ်ဳိးေတြလည္းရွိပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္စြမ္းအားဆိုတာကလည္း ပင္ကိုယ္
ေမြးရာပါအသိမ်ဳိး ဇာတိႆရဉာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့
လူ၀င္စားအသိမ်ဳိးျဖစ္ရွိပါတယ္။ အမွတ္သညာ
နဲ႔သတိအားေကာင္းခဲ့မူေတြပါ။ ဒါမွမဟုတ္မိမိရဲ႕
စိတ္ကိုဖံုးလႊမ္းကာဆီးထားတဲ့နီ၀ရဏေတြ လို
ခ်င္မႈကာမစၧႏၵ၊ အလိုမက်မႈဗ်ာပါဒ၊ အိပ္ခ်င္
ငိုက္မ်ဥ္းမႈ ထိနမိဒၶ၊ ပ်ံ႕လြင့္မႈ ဥဒၶစၥ၊ ပူပန္မႈ
ကုကၠဳစၥ၊ သံသယရွိမႈ ၀ိစိကိစၧာ၊ မသိမႈ အ၀ိဇၨာ
ဆုိတဲ့ အတားအဆီးေတြမရွိတဲ့အခိုက္မွာလည္း
ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီလိုျမင္မႈေတြဟာ မ်က္စိမွိတ္ေနလည္းျမင္ႏုိင္
ပါတယ္။ မ်က္စိဖြင္ထားလည္းျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အတိတ္ဘ၀အေၾကာင္းေတြ
ကို မစဥ္းစားလုိက္ရဘဲ အလိုလိုဆိုသလိုေပၚ
လာလို႔ သိလုိက္၊ ျမင္လုိက္ရတာရယ္၊ စဥ္းစား
လုိ႔ေပၚတာရယ္ရွိပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့သတိ
အမွတ္ရမႈ အားေကာင္းခဲ့လုိ႔ သညာမွတ္သားမႈ
က အားႀကီးခဲ့လုိ႔ပါပဲ။
မစဥ္းစားလုိက္ရဘဲ အလိုလိုဆိုတာက ဗုဒၶတရား
ေတာ္မွာ ဒီအယူအဆမ်ဳိးကို လက္မခံပါဘူး။
ဘာေၾကာင့္ဆုိတာ မသိလုိ႔သာ အလိုလိုလို႔ဆိုရ
ေပမယ့္ အေၾကာင္းတရားကင္းၿပီးေပၚလာတယ္
ဆိုတာ မရွိပါဘူး။
အတိတ္ဘ၀သံသရာအစဥ္မွာ မျမင္ဖူး၊ မေတြ႕ဖူး
ခဲ့တာဟာ နိဗၺာန္တစ္ခုပါပဲလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
က်န္တဲ့အာ႐ုံမ်ဳိးစံုေတြက ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့ ေလာကသံသရာအတြင္းႀကိမ္
ဖန္မ်ားစြာ က်င္လည္ခဲ့ရတဲ့ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့အာ႐ုံ
ေတြကို သညာမွတ္သားမႈ သတိအမွတ္ရမႈေတြနဲ႔
စုေဆာင္းခဲ့တဲ့အာ႐ုံပံုရိပ္ဟာ အေၾကာင္းဆံုလို႔
ျပန္ေပၚခြင့္ရွိတာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ ေပၚလာၾကတဲ့
သေဘာပါ။ ဒီသေဘာကို မသိလုိ႔သာ မစဥ္းစား
ဘဲ အလိုလိုေပၚတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။
စဥ္းစားလုိ႔အာ႐ုံေတြျပန္ေပၚတာလည္းရွိတတ္ပါ
တယ္။ အခုစာဖတ္သူအေနနဲ႔ေျပာၾကပါစို႔။ ငယ္
ရြယ္စဥ္က သႀကၤန္အခါနီးၿပီဆိုရင္ ေပ်ာ္ခ်င္ပါး
ခ်င္တဲ့စိတ္ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ေပ်ာ္လည္းေပ်ာ္ခဲ့ဖူး
ၾကပါတယ္။
ဒီလိုဆိုေတာ့ အတိတ္သႀကၤန္ကိုျပန္ၿပီးအမွတ္
ရသြားပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သညာနဲ႔မွတ္သား
ခဲ့တဲ့အာ႐ုံအမွတ္အသားေတြဟာ ျပန္ေပၚလာ
ပါတယ္။ အာ႐ုံေတြအမ်ဳိးမ်ဳိးဟာ အရင္ေတြ႔ႀကံဳ
ဖူးတဲ့အတိုင္းတစ္ေသြမတိမ္းပံုစံတူျပန္ေပၚလာ
ပါတယ္။ မိမိရဲ႕စိတ္ကလည္းဒီအာ႐ုံေတြကိုျပန္
ျမင္ၿပီး အဲဒီတုန္းကစိတ္မ်ဳိးျပန္ျဖစ္သြားပါတယ္။
အဲဒီတုန္းကအသက္အရြယ္၊ အေျခအေန၊ ပတ္
၀န္းက်င္ကိုပဲ လက္ခံၿပီးၿပံဳးစရာေတြႀကံဳရင္ျပန္
ၿပီး ၿပံဳးမိပါတယ္။ ေၾကကြဲစရာေတြေပၚရင္လည္း
ျပန္ၿပီးေၾကကြဲမိပါတယ္။ အတိတ္အာ႐ုံေတြဆို
တာကို အသိမကပ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါကစဥ္းစားလုိ႔အတိတ္ဘ၀အာ႐ုံေပၚတဲ့သေဘာ
ေျပာတာပါ။ အေဖနဲ႔အေမကိုစဥ္းစားရင္ အေဖနဲ႔
အေမရဲ႕အာ႐ုံေတြဟာ အရင္ကမွတ္သားခဲ့တဲ့
အတိုင္း ျပန္ေပၚပါတယ္။ မိမိစဥ္းစားခ်င္ရာေတြ
စဥ္းစားၿပီး စၿမံဳ့ျပန္လုိ႔လည္းရႏုိင္ပါတယ္။
ဒါဟာ စဥ္းစားလုိ႔အတိတ္ကိုျမင္တဲ့သေဘာပါ။
ဒါ့အျပင္အရင္က ငါရွင္ဘုရင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္နဲ႔
တူတယ္ဆိုတဲ့စိတ္၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္မသိလုိက္
တဲ့စိတ္က ပံုေဖာ္ေပးမႈေၾကာင့္ ရွင္ဘုရင္နဲ႔မိမိ
ကိုယ္မိမိျပန္ျမင္တာမ်ဳိးေတြ၊ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိး
အေၾကာင္းအရာအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြကို စိတ္ကူးနဲ႔
ပံုေဖာ္မႈေတြလည္း ရွိေသးတယ္ဆိုတာနား
လည္ထားေစခ်င္ပါေသးတယ္။
ဒါကအတိတ္အေၾကာင္းကိုသာမန္အမွတ္ရလုိ႔
သိတာမ်ဳိးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့သေဘာေတြပါ။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕သဗၺညဳတဉာဏ္၊ ပုေဗၺနိ၀ါသာ
ႏုႆတိဉာဏ္ေတာ္ႀကီးနဲ႔သိျမင္တာကေတာ့
အဆင့္ျမင့္လြန္းပါတယ္။ အမွန္အတိုင္းလည္း
သိျမင္ပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ေတြသိျမင္တာက အဆင့္နိမ့္တာေတြ
လည္းရွိပါတယ္။ မမွန္ကန္ဘဲစိတ္အထင္နဲ႔
ျမင္တာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါတယ္။
အဆင့္နိမ့္အတိတ္ဘ၀ျမင္မႈဆိုတာ အခ်ိန္ကာလ
အားျဖင့္ေနာက္ျပန္ေရတြက္ရင္ ကမၻာေလးဆယ္
ကိုျမင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ တစ္ကမၻာမွာဘ၀ေပါင္း
ဘယ္ေလာက္ေနခဲ့ရတယ္ဆိုတာက မေရမတြက္
ႏိုင္ေအာင္ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားျပားလွပါတယ္။
ကမၻာေလးဆယ္ရဲ႕ဘ၀ေပါင္းဆိုရင္စဥ္းစားသာ
ၾကည့္ပါ။
ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ဘ၀ေပါင္းကိုျမင္ေတြ႕ႏုိင္တဲ့
အသိဉာဏ္သည္ပင္လွ်င္ အဆင့္နိမ့္လြန္းပါတယ္
တဲ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အယူေျဖာင့္မွန္မႈမရွိၾက
ေသးတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြသည္ပင္ အဲဒီေလာက္ကမၻာ
ေလးဆယ္ထိျပန္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္တဲ့။
ဒါကအတိတ္ဘ၀ကိုျပန္ျမင္ႏုိင္တာနဲ႔ပတ္သတ္
လုိ႔ရွင္းျပေျဖျပတာပါ။
ဘာ၀နာတရားအားထုတ္တဲ့အခါမွာ အတိတ္ဘ၀
ကိုျမင္ရင္လည္း ျမင္ႏုိင္တယ္။ မျမင္ရင္လည္း
မျမင္ႏုိင္ပါဘူး။ ျမင္ျပန္ေတာ့လည္းမွန္ရင္လည္း
မွန္ႏုိင္တယ္။ မမွန္ရင္လည္းမမွန္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
၀ိပႆနာအားမထုတ္သူေတြလည္းဒီသေဘာမ်ဳိး
ပါပဲ။ ျမင္တဲ့သူလည္းျမင္တယ္။ မျမင္တဲ့သူလည္း
မျမင္ပါဘူး။
ေနာက္ထပ္အတိတ္ဘ၀ကို ျမင္တာသည္၀ိပႆနာ
ဉာဏ္နဲ႔ဆိုင္ပါသလားဆိုတာကိုရွင္းျပပါဦးမယ္။
အတိတ္ဘ၀ကအတိတ္အာ႐ုံဆိုတာ ပံုသ႑ာန္
အရြယ္အစား၊ အေရာင္အဆင္းဆိုတာေတြပါ၀င္
ေနပါတယ္။ ဟိုတုန္းကဆိုတဲ့အတိတ္ကာလ
အခ်ိန္ေတြပါ၀င္ေနပါတယ္။ သတၱ၀ါပညတ္အာ႐ုံ
ေတြျဖစ္ေနတဲ့ ဒီအာ႐ုံေတြကို ျမင္ေနသမွ်၊ စြဲယူ
ထားသမွ်၊ ပရမတ္အာ႐ုံ၊ ႐ုပ္နာမ္အာ႐ုံတစ္ခုခု
ဟာ မထင္ရွားႏုိင္မေပၚႏုိင္ပါဘူး။ ဉာဏ္မွာလည္း
မျမင္ႏုိင္ပါဘူး။
အတိတ္ပညတ္အာ႐ုံေတြကို ျမင္ေနတဲ့အခုိက္
၀ိပႆနာဉာဏ္ကို နီ၀ရဏကိေလသာတစ္ခုခု
က ဖံုးထားၿပီး ပရမတ္အာ႐ုံကို ပညတ္အာ႐ုံက
ကာထားကြယ္ထားလုိက္ပါၿပီ။ ၀ိပႆနာဉာဏ္
မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ အတိတ္အာ႐ုံေကာင္းကိုျပန္
ေတြ႕ၿပီး ေလာဘကိေလသာ၊ အတိတ္အာ႐ုံ
မေကာင္းကို အာ႐ုံျပဳၿပီး ေဒါသကိေလသာ၊
အတိတ္အာ႐ုံရဲ႕သေဘာကို ေသခ်ာမသိႏုိင္တဲ့
ေမာဟကိေလသာဆိုတာေတြျဖစ္ေနတတ္ပါ
တယ္။
အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လို႔ အတိတ္အာ႐ုံေပၚခဲ့ရင္
လည္း အာ႐ုံေကာင္းကို ေလာဘအျဖစ္မခံဘဲ
သံေ၀ဂဉာဏ္၊ အာ႐ုံမေကာင္းကို ေဒါသအျဖစ္
မခံဘဲ သံေ၀ဂဉာဏ္ရဖို႔အေရးႀကီးပါတယ္။
သံေ၀ဂဉာဏ္ရၿပီဆိုရင္ မသိမႈေမာဟလည္း
ခဏခြာေျပးေနပါတယ္။
သံေ၀ဂဉာဏ္ဆိုတာ သံသရာအေၾကာင္းေတြကို
သိျမင္ၿပီး ဉာဏ္ပါတဲ့ ထိတ္လန္႔မႈကိုေခၚတာပါ။
သံသရာကိုေၾကာက္စိတ္၊ ကိေလသာေတြကို
ရြံမုန္းစိတ္ေတြအားေကာင္းလာတဲ့ဉာဏ္ကိုေခၚ
ပါတယ္။
အတိတ္ဘ၀ကိုျမင္ရင္ သံေ၀ဂဉာဏ္မ်ဳိးေတာ့
ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ျဖစ္ဖုိ႔ကလည္း အတိတ္ကိုျမင္
တာနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ သေဘာက်၀မ္းသာ သူမ်ား
ေတြထက္ ငါကသာတယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ဳိး
ေတြ မရွိမွသာ သံေ၀ဂဉာဏ္ေပၚႏုိင္ပါတယ္။
သံသရာေၾကာက္စိတ္၊ ကိေလသာရြံမုန္းစိတ္
သံေ၀ဂဉာဏ္အစစ္ရၿပီဆိုရင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္
အတြက္ အေထာက္အကူေကာင္းရပါၿပီ။
၀ိပႆနာဉာဏ္ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုေပၚလာႏုိင္
ပါၿပီ။
ဒါကအတိတ္ဘ၀ကိုျမင္တာသည္ ၀ိပႆနာ
ဉာဏ္နဲ႔ဆိုင္ပါသလားဆိုတာကို ရွင္းျပတာပါ။
ေနာက္တစ္ခု ၀ိပႆနာတရားသည္ အတိတ္
ကို ႐ႈလို႔ရပါသလားဆိုတဲ့အေမးပါ။
အခုေလာက္ရွင္းျပခဲ့တာနဲ႔ပဲ အေျဖထြက္ေလာက္
ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ထပ္ရွင္းျပပါဦးမယ္။
အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ အနာဂတ္ အာ႐ုံသံုးမ်ဳိးစလံုးကို
႐ႈလုိ႔ရတယ္လုိ႔လည္း ယူဆၾကပါတယ္။
၀ိပႆနာရဲ႕အာ႐ုံဟာ ပစၥဳပၸန္လို႔သာလက္ခံတာ
လည္းရွိၾကပါတယ္။
၀ိပႆနာဉာဏ္ဟာ ႐ုပ္အာ႐ုံ၊ ဒါမွမဟုတ္ နာမ္
အာ႐ုံတစ္ခုခုကိုသာ အာ႐ုံျပဳပါတယ္။ ေလာကီ
ပရမတ္အာ႐ုံရဲ႕သေဘာကိုသာ သိပါတယ္။
အတိတ္ကအေၾကာင္းအရာေတြျပန္ၿပီးေပၚလာ
တဲ့အခိုက္ ဒီအာ႐ုံေတြဟာ မွတ္သားခဲ့ဖူးတဲ့
သညာ၊ အမွတ္ရလုိက္တဲ့သတိေၾကာင့္ေပၚလာ
တဲ့ အတိတ္အာ႐ုံ၊ အတိတ္အေၾကာင္းအရာေတြ
ပါ။
အတိတ္အာ႐ုံ၊ အတိတ္အေၾကာင္းအရာေတြဆို
ေပမယ့္ အတိတ္နဲ႔ပံုတူေပၚလာတဲ့ပစၥဳပၸန္႐ႈစိတ္
သိစိတ္နဲ႔ၿပိဳင္တူစိတ္တစ္ခဏတိုင္းမွာျဖစ္ေနၾက
တဲ့ အာ႐ုံပါ။
နားလည္ေအာင္ေျပာရင္ အတိတ္ပံုတူ ပစၥဳပၸန္
အာ႐ုံပါ။
အနာဂတ္အာ႐ုံ၊ အနာဂတ္အေၾကာင္းအရာေတြ
ကို စဥ္းစားေတြးေတာတဲ့အခါမွာလည္းအနာဂတ္
အာ႐ုံေတြဟာ ေပၚလာႏုိင္ပါတယ္။
မေရာက္လာေသးတဲ့ အနာဂတ္အခ်ိန္ရဲ႕ျဖစ္လုိ
တဲ့ အာ႐ုံ၊ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အာ႐ုံေတြကိုေတြးလုိ႔ေပၚ
လာတဲ့အခိုက္ဒီအနာဂတ္အေၾကာင္းအရာေတြ
ဟာ အနာဂတ္ပံုတူပစၥဳပၸန္အာ႐ုံေတြပါပဲ။ ဒီအာ႐ုံ
ေတြကို သိေနတဲ့စိတ္၊ ႐ႈေနရင္လည္း ႐ႈစိတ္သည္
ပင္ ပစၥဳပၸန္႐ႈစိတ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီသိစိတ္၊ ႐ႈစိတ္
နဲ႔ တစ္ခ်ိန္တည္း အသိခံ၊ အ႐ႈခံ အာ႐ုံျဖစ္ေနလုိ႔
အနာဂတ္ပံုတူပစၥဳပၸန္အာ႐ုံလို႔ေျပာတာပါ။
အတိတ္၊ အနာဂတ္ ဘယ္လိုအာ႐ုံေတြ၊ ဘယ္လို
အေၾကာင္းအရာေတြပဲေပၚေပၚ ႐ႈစိတ္၊ အ႐ႈခံ
အာ႐ုံဟာ ပစၥဳပၸန္အခ်ိန္တိုင္း အခ်ိန္တိုင္းမွာ
ၿပိဳင္တူ ျဖစ္ေပၚေနၾကတာကို သေဘာေပါက္
ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
သေဘာေပါက္ရင္ ၀ိပႆနာတရားသည္အတိတ္
ကို ႐ႈလုိ႔ရႏုိင္ပါသလားဆိုတဲ့အေမးရဲ႕အေျဖဟာ
နားလည္သြားပါၿပီ။
ဒီေမးခြန္းႀကီးရဲ႕အေျဖေတြဟာ နက္နဲသိမ္ေမြ႕
ပါတယ္။ ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာစတဲ့
အေထာက္အထားေတြနဲ႔က်မ္းႀကီးတစ္ေစာင္
ေရးဖြဲ႕ဖို႔ဆႏၵရွိထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္က်မ္းစာအုပ္ငယ္ဆိုတာကို လုိက္ၿပီး
နားလည္ေလာက္တဲ့ စကားေတြနဲ႔သာ အေထာက္
အထားမွန္ကန္စြာ ေျဖေပးလုိက္ပါတယ္။
၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔အ႐ႈခံအာ႐ုံရဲ႕သေဘာေတြကို
နားလည္ႏုိင္ၾကပါေစ။
ဓမၼဒူတအရွင္ေဆကိႏၵ
၀ိပႆနာတရားသင္တန္းအေမးအေျဖမ်ား(၂)