အာရမၼဏပစၥည္း

အာရမၼဏပစၥေယာတိ -

* ႐ူပါယတနံ စကၡဳဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* သဒၵါယတနံ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* ဂႏၶာယတနံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* ရသာယတနံ ဇိဝွါဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* ေဖာ႒ဗၺာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* ႐ူပါယတနံ သဒၵါယတနံ ဂႏၶာယတနံ ရသာယတနံ ေဖာ႒ဗၺာယတနံ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* သေဗၺ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။
* ယံ ယံ ဓမၼံ အာရဗ႓ ေယ ေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၲိ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ၊ ေတ ေတ ဓမၼာ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ။

ယံ ယံ ဓမၼံ = အၾကင္အၾကင္ အာ႐ံု(၆)ပါး ပစၥည္းတရားကို၊ အာရဗ႓ = အာ႐ံုျပဳ၍၊ ေယ ေယ ဓမၼာ = အၾကင္အၾကင္သို႔ေသာ သေဘာရိွကုန္ေသာ အာရမၼဏိက ပစၥယုပၸန္တရားတုိ႔သည္၊ ဥပၸဇၨႏၲိ = ျဖစ္ကုန္၏ ။ စိတၱ ေစတသိကာ = စိတ္ေစတသိက္ ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ဓမၼာ = အာရမၼဏ ပစၥယုပၸန္တရားတို႔သည္၊ ဥပၸဇၨႏၲိ = ျဖစ္ကုန္၏ ။ ေတ ေတ ဓမၼာ = ထုိထုိအာ႐ံု(၆)ပါး ပစၥည္းတရားတို႔သည္၊ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ = ထုိထို အာရမၼဏိက ပစၥယုပၸန္တရားတုိ႔အား၊ အာရမၼဏပစၥေယန = အာရမၼဏပစၥယသတၱိျဖင့္၊ ပစၥေယာ+ဥပကာရေကာ = ေက်းဇူးျပဳသည၊္ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေဝါစ = ဂ႐ုဏာေရွ႕သြား ပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း ... ။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ပါဘုရား။

ပစၥည္း = ပစၥဳပၸန္, အတိတ္, အနာဂတ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉-ပါး၊ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး၊ ႐ုပ္ ၂၈-ပါး၊ ကာလဝိမုတ္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္၊ ပညတ္ဟူေသာ အာ႐ံု (၆)ပါး။

ပစၥယုပၸန္ = စိတ္ ၈၉-ပါးႏွင့္ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး။

ပစၥယသတၱိ = ႀကိဳးတန္းႏွင့္ ေတာင္ေဝွး အစရိွသည္တို႔သည္ မစြမ္းမသန္ေသာသူတို႔အား ဆြဲတြယ္ေထက္တည္ရန္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ အတိတ္, အနာဂတ္, ပစၥဳပၸန္ အာ႐ံု (၆)ပါးတို႔သည္ အသီးသီး မိမိတို႔ႏွင့္ဆိုင္ရာ စိတ္၊ ေစတသိက္တုိ႔အား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အာရမၼဏသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏။

(သၿဂႋဳဟ္ဆိုင္ရာ မွတ္သားဖြယ္)

အာရမၼဏသတၱိ - ဟူသည္ ... ဖူးပြင့္ေဝဆာေသာ ပန္းဥယ်ာဥ္ႀကီးထဲ၌ လူတို႔ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ရာ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ႐ူပါ႐ံုစေသာ အာ႐ံု (၆)ပါးတို႔သည္လည္း စိတ္ ေစတသိက္တုိ႔၏ ႏွစ္သက္ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ရာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အာ႐ံုႏွင့္ကင္း၍ ျဖစ္ၾကေသာ စိတ္ ေစတသိက္တရား မည္သည္ မရိွၾကပါ။ စိတ္ ေစတသိက္တုိင္း ႐ူပါ႐ံုစေသာ အာ႐ံုတစ္ခုခုကို အမွန္ပင္ အာ႐ံုျပဳၾကရပါတယ္။ အဲဒီလို စိတ္ ေစတသိက္တရားတို႔က ႐ူပါ႐ံုစေသာ အာ႐ံုတို႔အေပၚ၌ မခြဲႏိုင္၊ မခြါႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ရာကို ေဆာင္တတ္ေသာ ဆြဲငင္အား သတၱိထူးကို "အာရမၼဏသတၱိ" လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
ထုိအာရမၼဏ-ဟူေသာ ပါဠိသဒၵါမွ 'အာ႐ံု' ဟူသည့္ ျမန္မာေဝါဟာရ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။

အာ႐ံု (၆)ပါးဟူသည္ကား ...

* ၁။ ႐ူပါ႐ံု = အဆင္း ။ တရားကိုယ္မွာ 'ဝဏၰ' အဆင္း ျဖစ္ပါတယ္။
* ၂။ သဒၵါ႐ံု = အသံ ။ တရားကိုယ္မွာ 'သဒၵ' အသံ ျဖစ္ပါတယ္။
* ၃။ ဂႏၶာ႐ံု = အနံ႔ ။ တရားကိုယ္မွာ 'ဂႏၶ' အန႔ံ ျဖစ္ပါတယ္။
* ၄။ ရသာ႐ံု = အရသာ ။ တရားကိုယ္မွာ 'ရသ' အရသာ ျဖစ္ပါတယ္။
* ၅။ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု = အထိအေတြ႕ ။ တရားကိုယ္မွာ ပထဝီ, ေတေဇာ, ဝါေယာ-ဟူေသာ ဓာတ္ ၃-ပါးသာလွ်င္ျဖစ္ေသာ အထိအေတြ႕ 'ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု' ျဖစ္ပါတယ္။
* ၆။ ဓမၼာ႐ံု = ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါး၊ သုခုမ႐ုပ္ ၁၆-ပါး၊ စိတ္ ၈၉-ပါး၊ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး၊ နိဗၺာန္၊ ပညတ္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အာ႐ံု ႏွင့္ ကာလ

* ႐ူပါ႐ံု, သဒၵါ႐ံု၊ ဂႏၶာ႐ံု၊ ရသာ႐ံု၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတုိ႔ကား ျမင္ႏိုင္၊ ၾကားႏိုင္၊ နံႏိုင္၊ စားသိႏိုင္၊ ထိသိႏို္င္ေလာက္ေအာင္ ၾကမ္းတမ္းသည့္ ၾသဠာရိက႐ုပ္ (႐ုပ္ၾကမ္း)မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
* ဓမၼာ႐ံု ပါဝင္ေသာ ပသာဒ႐ုပ္ (ဝါ) အၾကည္ဓာတ္ ၅-ပါးႏွင့္ သုခုမ႐ုပ္ (ဝါ) သိမ္ေမြ႕ေသာ႐ုပ္ ၁၆-ပါးတုိ႔ကား မျမင္ႏုိင္ မထိေတြ႕ႏိုင္ေသာ ႐ုပ္ႏုမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
* ႐ုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔ကား 'ဥပါဒ္-ဌီ-ဘင္' (ျဖစ္-တည္-ပ်က္) အစီအစဥ္အရ ခဏျဖစ္၍ ခဏပ်က္လ်က္ ႐ိွၾကပါတယ္။
* ျဖစ္ေပၚ၍ မခ်ဴပ္ခင္ 'ဥပါဒ္-ဌီ-ဘင္' အားျဖင့္ အထင္အ႐ွားရိွခိုက္ အာ႐ံုကို 'ပစၥဳပၸန္' အာ႐ံုဟု ေခၚတယ္။
* 'ဥပါဒ္-ဌီ-ဘင္' ေစ့၍ ခ်ဴပ္ေလၿပီးေသာ အာ႐ံုကို 'အတိတ္' အာ႐ံုဟု ေခၚပါတယ္။
* အေၾကာင္းညီညြတ္လွ်င္ ဧကန္ ျဖစ္ေပၚမည့္ အာ႐ံုကို 'အနာဂတ္' အာ႐ံုဟု ေခၚပါတယ္။
* ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ ႐ုပ္-စိတ္-ေစတသိက္တုိ႔သည္ အတိတ္-ပစၥဳပၸန္-အနာဂတ္ ဟူ၍ ကာလ ၃-ပါးစီ ႐ိွၾကပါတယ္။
* ဓမၼာ႐ံု၌ အက်ဳံးဝင္ေသာ ပညတ္အာ႐ံုႏွင့္ နိဗၺာန္အာ႐ံုတုိ႔မွာ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္ ဟူသည့္ ကာလ ၃-ပါးမွ ကင္းလြတ္ေနေသာ 'ကာလဝိမုတ္' အာ႐ံုမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။

----------
မေနာဓာတ္ - အရကား ... ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းႏွင့္ သမၸဋိစၧဳိန္း ၂-ပါး၊ ေပါင္း ၃-ပါးတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

* ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ = ပဥၥဒြါရ (တံခါးငါးေပါက္)ဟု ေခၚဆိုအပ္ေသာ မ်က္စိ, နား, ႏွာ, လွ်ာ, ကိုယ္တုိ႔၌ ထင္လာသည့္ အာ႐ံု (၅)ပါးကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းတတ္ေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
* သမၸဋိစၧိဳန္းစိတ္ = အာ႐ံု (၅)ပါးကို လက္ခံယူႏိုင္ေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အကုသလဝိပါက္ ဥေပကၡာသဟဂုတ္ သမၸဋိစၧိဳန္းစိတ္ ၁-ပါး၊ အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ ဥေပကၡာသဟဂုတ္ သမၸဋိစၧိဳန္းစိတ္ ၁-ပါး၊ ေပါင္း ၂-ပါး ရိွပါတယ္။ သမၸဋိစၧဳိန္းေဒြ-ဟုလည္း ေခၚပါတယ္။

ဓမၼာနဥၥ - အရကား ... သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္ ၇-ပါးႏွင့္ ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ - ေပါင္း ၁၀-ပါးတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

သဗၺစိတၱဓာရဏေစတသိက္ = အလံုးစံုေသာ စိတ္တို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံသည့္ ေစတသိက္ ၇-ပါး။ (စိတ္ျဖစ္တိုင္း အျမဲပါဝင္ၾကေသာ ေစတသိက္မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။)
၁။ ဖႆ = စိတ္ႏွင့္ အာ႐ံုကို ေတြ႕ထိေပးျခင္းသေဘာ။
၂။ ေဝဒနာ = အာ႐ံု၏ အရသာကို ခံစားျခင္း သေဘာ။
၃။ သညာ = အာ႐ံုကို မွတ္သားျခင္း သေဘာ။
၄။ ေစတနာ = ယွဥ္ဖက္တရားတုိ႔ကို (ယွဥ္ဖက္စိတ္ ေစတသိက္တို႔ကို) ဆိုင္ရာ ကိစၥတုိ႔၌ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ရာ ေစ့ေဆာ္ တိုက္တြန္းျခင္း သေဘာ။
၅။ ဧကဂၢတာ = တစ္ခုတည္းေသာ အာ႐ံု၌ တည္တံ့ျခင္း တည္ၾကည္ျခင္း သေဘာ။
၆။ ဇီဝိတိေျႏၵ = ယွဥ္ဖက္တရားတို႔ကို သက္တမ္းျပည့္ တည္တံ့ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္း သေဘာ။
၇။ မနသိကာရ = စိတ္၌ အာ႐ံုေပၚလာေအာင္ ျပဳေပးျခင္း သေဘာ။ (အာ႐ံုကို ႏွလံုးသြင္းျခင္း သေဘာ)
ေဆာင္။ ။"ဖသ္, ေဝ, သဥ္, ေစ၊ ဧ, ဇီ, မန၊ ဤသတၱ သဗၺ စိတ္တို္င္းျဖစ္"

ဝိတက္ = ယွဥ္ဖက္စိတ္ ေစတသိက္တုိ႔ကို အာ႐ံုသို႔ တင္ေပးျခင္း သေဘာ။
ဝိစာရ = အာ႐ံုကို သံုးသပ္ျခင္းသေဘာ (ဝါ) အာ႐ံုကို ထပ္၍ ထပ္၍ ယူျခင္း သေဘာ။
အဓိေမာကၡ = အာ႐ံုကို ဆံုးျဖတ္ျခင္း သေဘာ။ ... တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
-------

မေနာဝိညာဏဓာတ္ - အရကား ... သႏၲီရဏ ၃-ပါး၊ မေနာဒြါရာဝဇၨန္း၊ ဟသိတုပၸါဒ္၊ သဟိတ္စိတ္ ၇၁-ပါး၊ ေပါင္း ၇၆-ပါးတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

* သႏၲီရဏစိတ္ = သမၸဋိစၧိဳန္းစိတ္ ခံယူထားေသာ အာ႐ံုကို စံုစမ္းေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေပကၡာသႏၲီရဏ ၂-ပါးႏွင့္ ေသာမနႆသႏၲီရဏ ၁-ပါးဟု ခြဲျခားထားပါတယ္။
* မေနာဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ = မေနာဒြါရတည္းဟူေသာ စိတ္တံခါးဝ၌ ထင္လာေသာ အာ႐ံုကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းတတ္ေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
* ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္ = ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔၏ ျပံဳးရယ္ေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
* သဟိတ္စိတ္ = ဟိတ္ပါဝင္ေသာစိတ္မ်ားကို သဟိတ္စိတ္မ်ား ဟုေခၚပါတယ္။ (ေဟတုပစၥည္းမွာ ရွင္းထားၿပီးပါၿပီ။)

ဓမၼာနဥၥ - အရကား ... ေစတသိက္ ၅၂-ပါး တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
-------

အာရမၼဏမ်ဳိး (၈) ပစၥည္း
၁။ အာရမၼဏ။
၂။ အဓိပတိ - အာရမၼဏာဓိပတိ။
၃။ နိႆယ - ဝတၱာရမၼဏပုေရဇာတ နိႆယ။
၄။ ဥပနိႆယ - အာရမၼဏူပနိႆယ။
၅။ ပုေရဇာတ - အာရမၼဏ ပုေရဇာတ။
၆။ ဝိပၸယုတၱ - ဝတၳာရမၼဏ ပုေရဇာတ ဝိပၸယုတၱ။
၇။ အတၳိ - အာရမၼဏ ပုေရဇာတတၳိ။
၈။ အဝိဂတ - အာရမၼဏ ပုေရဇာတ အဝိဂတ။

ေဆာင္။ ။ အာ-အဓိ-နိသ္၊ ဥ-ပု-ဝိပ္၊ ေနာက္ပိတ္ အတ္-အဝိ။ အာရမၼဏ၊ ပစၥယ၊ ရွစ္ဝ ရေစဘိ။

မွတ္ခ်က္။ ။ ႐ုပ္တရားမွန္သမွ်ကို ေလာဘမူစိတ္ ၈-ပါးကသာ အေလးအျမတ္ အာ႐ံုျပဳ၍၊ ႐ုပ္ပြား ဆင္းတုမ်ားကို အာဓိ-မဟာ ကုသိုလ္စိတ္ျဖင့္ မၾကည္ညိဳႏုိင္သည္ကို အရေကာက္ႏွင့္ အာဓိသ႐ုပ္ခြဲတို႔က ေဖာ္ညႊန္းထားပါတယ္။ အာ႐ံုသာမာန္ျဖင့္ကား ၾကည္ညိဳႏိုင္ၾကပါတယ္။

နိဗၺာန္သည္ (အက်ဳိးတရားမဟုတ္) အေၾကာင္းအာ႐ံုတရား ျဖစ္ေၾကာင္းကို "နိဗၺာနံ ပစၥေဝကၡႏၲိ၊ နိဗၺာနံ ေဂါၾတဘုႆ" ပါဠိေတာ္တို႔က ညႊန္ျပၿပီး၊ ထိုပါဠိကပင္ ပုထုဇဥ္တို႔ နိဗၺာန္ကို အာ႐ံုျပဳႏိုင္ပံုကိုလည္း ျပဆိုထားပါတယ္။
(ဓမၼာစၾကာ၌ နိဗၺာန္ကို အက်ဳိးသစၥာ သေဘာျဖင့္ ေဟာၾကားထားပါတယ္။)
(*အေသးစိတ္သိလိုပါက နီးစပ္ရာ ဆရာေတာ္မ်ားထံမွာ ေလ့လာ ေမးျမန္း သင္ယူၾကပါ။ နက္နဲလြန္း၍ ျဖစ္ပါတယ္။)
ၠ
အာရမၼဏာဓိပတိသတၱိ - ဟူသည္ကား .. သာမာန္အာ႐ံုထက္ပင္ စိတ္ကို အလြန္အကဲတမ္းတမ္းစြဲ ျဖစ္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ စြမ္းအားျဖင့္ အေလးအျမတ္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း အစိုးရျခင္း သေဘာသတၱိ မည္ပါတယ္။

* ႐ူပါယတနံ အစရိွေသာ ပါဠိေတာ္မ်ားျဖင့္ အာ႐ံု + အာရမၼဏိကအျဖစ္ ၿပီးၿပီးပါလ်က္ "ယံ ယံ ဓမၼံ" အစရိွေသာ ပါဌ္ကို ထပ္၍ ေဟာေတာ္မူရျခင္း။

႐ူပါယတနံ ..စေသာ ပါဌ္ျဖင့္ အာ႐ံု + အာရမၼဏိက အျဖစ္ၿပီးသည္ကား မွန္ေသာ္လည္း အာ႐ံုျပဳေသာ ခဏ၌သာ အာ႐ံု (၆)ပါးတုိ႔သည္ သတၱဝိဉာဏဓာတ္တို႔အား အာရမၼဏပစၥည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ထိုသို႔ ျဖစ္ရာတြင္လည္း အတူတကြ မျဖစ္ၾက၊ သူ႕အာရမၼဏိကတရားႏွင့္ သူ႕အာ႐ံုတရားတို႔ အသီးသီး ျဖစ္ၾကသည္ကို ျပေတာ္မူျခင္းငွာ - ယံ ယံ ဓမၼံ စေသာပါဌ္ကို ထပ္၍ ေဟာေတာ္မူရပါတယ္။

* ႐ုပ္/သံ ၾကည့္႐ႈနားေထာင္ရာ၌ ျမင္စိတ္ႏွင့္ ၾကားစိတ္တို႔ ၿပိဳင္တူ မျဖစ္ႏိုင္ပံု

ယံ ယံ ဓမၼံ အာရဗ႓" စေသာ ပါဌ္ကို ေထာက္၍ ျမင္စိတ္ႏွင့္ ၾကားစိတ္တို႔ ၿပိဳင္တူ မျဖစ္ၾကပါ။ အာ႐ံု (၆)ပါးတို႔သည္ ၇-ပါးေသာ ဝိညာဏဓာတ္တို႔အား အာရမၼဏပစၥည္း ျဖစ္ကုန္ေသာ္လည္း အတူတကြ မျဖစ္ၾကကုန္။ အသီးသီးသာ ျဖစ္ၾကကုန္ပါတယ္။
၎ ယံ ယံ ဓမၼံ အာရဗ႓ စသည္ျဖင့္ အာရမၼဏနိဂံုး ကိုလည္းေကာင္း၊ အာရမၼဏမ်ဳိး ၈-ပစၥည္းလံုး ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္ ျဖစ္ႏို္င္ပံုကို ျပပါတယ္။ (အရေကာက္-၈၊ ၁၄)

အာ႐ံု(၆)ပါးေၾကာင့္ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ပံု

အာ႐ံု(၆)ပါးက ပစၥည္းတရား ျဖစ္တယ္။ သတၱဝိညာဏဓာတ္ လုိ႔ေခၚတဲ့ ဝိညာဏ္(၆)ပါးက ပစၥယုပၸန္တရား ျဖစ္တယ္။ ထုိထိုပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ သႏၲာန္၊ ေယာဂီတို႔ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အာ႐ံု(၆)ပါးေၾကာင့္ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အာ႐ံု(၆)ပါးက အာရမၼဏ အေၾကာင္းပစၥည္းတရား ျဖစ္တယ္။ ဝိညာဏ္(၆)ပါးက အာရမၼဏိက ပစၥယုပၸန္တရား ျဖစ္တယ္။ အက်ဳိးတရား ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္တာဟာလည္း အာ႐ံု(၆)ပါးက အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ လာတိုက္တဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာသာ ျဖစ္တယ္။ မတုိက္ရင္ မျဖစ္ဘူး။

မ်က္စိအၾကည္မ်ာ ႐ူပါ႐ံု အဆင္းလာတုိက္တဲ့အခါမွာ ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ နားအၾကည္မွာ အသံ သဒၵါ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါ ၾကားသိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ ႏွာေခါင္းအၾကည္မွာ အနံ႔ ဂႏၶာ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါ နံသိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ လွ်ာအၾကည္မွာ အရသာ ရသာ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါ စားသိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္အၾကည္မွာ အေတြ႕ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု လာတုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ထိသိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ မေနာအၾကည္မွာ သေဘာဓမၼာ႐ံု လာတိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ၾကံသိစိတ္ ျဖစ္တယ္။

ဘယ္သူ႕သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေနတာလဲဆိုေတာ့ ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေနတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ထိုထိုပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕သႏၲာန္မွာလည္း ျဖစ္ေနတာပဲျဖစ္တယ္။ အာ႐ံု(၆)ပါးက အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ လာတိုက္တဲ့ အခိုက္အတန္႔ မွာသာလွ်င္ ျမင္သိ၊ ၾကားသိ၊ နံသိ၊ စားသိ၊ ထိသိ၊ ၾကံသိဆိုတဲ့ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ ေက်းဇူးျပဳေနတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္တယ္။

အဲဒီမွာ အာ႐ံု(၆)ပါးက အတိုက္ဓာတ္၊ အၾကည္ဓာတ္(၆)ပါးက အခံဓာတ္၊ ဝိညာဏ္(၆)ပါးက အပြင့္ဓာတ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ အတိုက္ဓာတ္ရယ္၊ အၾကည္ဓာတ္ရယ္၊ အခံဓာတ္ရယ္လို႔ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ အပြင့္ဓာတ္ရယ္လို႔ ျဖစ္လာတဲ့အခိုက္အတန္႔မွာ ဝိပႆနာတရားေတြ ႐ႈၾကရပါတယ္။

အတိုက္ဓာတ္ (၆)ပါး ျဖစ္ပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဆင္း သံ နံ႔ သာ၊ ေတြ႕ ဓမၼာ၊ ေျခာက္ျဖာ တိုက္ဓာတ္မည္။

အဆင္း ႐ူပါ႐ံု၊ အသံ သဒၵါ႐ံု။ အန႔ံ ဂႏၶ႐ံု၊ အရသာ ရသာ႐ံု၊ အေတြ႕ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ သေဘာ ဓမၼာ႐ံု ဒီ(၆)ျဖာဟာ အတိုက္ဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ လာလာၿပီးေတာ့ တိုက္ပါတယ္။

အခံဓာတ္ (၆)ပါး ျဖစ္ပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ မ်က္စိ နား ႏွာ၊ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္ပါ၊ ဤေျခာက္ျဖာ၊ မွန္စြာ ခံဓာတ္မည္။

မ်က္စိ အၾကည္၊ နား အၾကည္၊ ႏွာေခါင္း အၾကည္၊ လွ်ာ အၾကည္၊ ကိုယ္ အၾကည္၊ စိတ္ အၾကည္လို႔ ေယာဂီမ်ား သႏၲာန္မွာ ရိွပါတယ္။ အခံဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အာ႐ံု(၆)ပါးက လာလာတုိက္တဲ့ အခါက်မွ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္တယ္။ မတိုက္ရင္ေတာ့ မျဖစ္ပါဘူး။

အပြင့္ဓာတ္ (၆)ပါး ျဖစ္ပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဝိညာဏ္ေျခာက္ျဖာ၊ ျဖစ္ေပၚလာ၊ မွန္စြာ ပြင့္ဓာတ္မည္။

ျမင္သိစိ္တ္၊ ၾကားသိစိတ္၊ နံသိစိတ္၊ စားသိစိတ္၊ ထိသိစိတ္၊ ၾကံသိစိတ္လို႔ ဒီဝိညာဏ္(၆)ပါးကေတာ့ အပြင့္ဓာတ္ ျဖစ္တယ္။ အတိုက္ဓာတ္၊ အခံဓာတ္၊ အပြင့္ဓာတ္ေတြ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုသိရင္ ဝိပႆနာ႐ႈလို႔ ရသြားၿပီ။

အာရမၼဏပစၥည္း - ၂(ခ)

တေယာဥပမာ

ဥပမာအားျဖင့္ အ႒ကထာဆရာေတြက၊ ထိုထိုဆရာေတြက၊ ပညာရိွပုဂၢိဳလ္ေတြက ဖြင့္ျပၾကတယ္။ အတိုက္ဓာတ္ရယ္၊ အခံဓာတ္ရယ္၊ အပြင့္ဓာတ္ရယ္ ျဖစ္ေပၚေနပံု ဥပမာႏွင့္ ျပၾကတယ္။ တေယာႀကိဳးရယ္၊ တေယာတံရယ္၊ တေယာ၏ အသံရယ္ .ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိးပါလဲ ... သံုးမ်ဳိးပါ။ တေယာတံနဲ႔ အတိုက္ဓာတ္ အာ႐ံု(၆)ပါးနဲ႔ တူတယ္။ တေယာႀကိဳးႏွင့္ အခံဓာတ္ အၾကည္ဓာတ္ (၆)ျဖာႏွင့္ တူတယ္။ တေယာ၏ အသံႏွင့္ အပြင့္ဓာတ္ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ႏွင့္တူတယ္။

တေယာႀကိဳးရယ္၊ တေယာတံရယ္၊ တေယာ၏ အသံရယ္ ရိွေနသကဲ့သို႔ မိမိတုိ႔ သႏၲာန္မွာလည္း ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီဝိညာဏ္(၆)ပါးျဖစ္တဲ့ အခိုက္အတန္႔ကေလးမွာ ဝိပႆနာ႐ႈရတာ ျဖစ္တယ္။ ႐ႈလုိ႔ရတာပါပဲ။ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' 'ၾကားတယ္၊ၾကားတယ္' 'နံတယ္၊နံတယ္' 'စားတယ္၊ စားတယ္' 'ထိတယ္၊ ထိတယ္' 'ၾကံစည္တယ္၊ စိတ္ကူးတယ္'လို႔ ႐ႈလုိ႔မရပါဘူးလား .. ႐ႈလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ခိုက္ကေလးမွာ ပစၥဳပၸန္တည့္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္တယ္။ ႐ႈလို႔ရသြားၿပီးဆိုရင္ေတာ့ ေယာဂီမ်ား ေအာင္ျမင္သြားၿပီ ျဖစ္တယ္။

ေနာက္တစ္နည္း ထင္ရွားေအာင္ ဥပမာအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရိွရင္ မီးျခစ္ဆံရယ္၊ မီးျခစ္ဘူးရယ္၊ မီးေတာက္ကေလးရယ္ ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိးပါလဲ ... သံုးမ်ဳိးပါ။ မီးျခစ္ဆံထဲမွာလည္း မီးေတာက္ကေလး မရိွေသးဘူး၊ မီးျခစ္ဘူးထဲမွာလည္း မီးေတာက္ကေလး မရိွေသးဘူး၊ မီးျခစ္ဆံႏွင့္ မီးျခစ္ဘူးကို ခတ္လိုက္တဲ့အခါက်မွ မီးေတာက္ကေလး ျဖစ္လာပါတယ္။ မီးျခစ္ဆံက အတိုက္ဓာတ္၊ မီးျခစ္ဘူးက အခံဓာတ္၊ မီးေတာက္ကေလးက အပြင့္ဓာတ္ပါ။ သိပ္ထင္ရွားတယ္။

ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေနတာ အဲဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဘာကေလးႏွင့္တူပါသလဲ .. မီးေတာက္ကေလးႏွင့္ တူပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္သြားတာပဲ။ အဲဒီပြင့္သြားတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' 'ၾကားတယ္၊ၾကားတယ္' 'နံတယ္၊နံတယ္' 'စားတယ္၊ စားတယ္' 'ထိတယ္၊ ထိတယ္' 'ၾကံစည္တယ္၊ စိတ္ကူးတယ္'လို႔ မမွတ္ရပါဘူးလား .. မွတ္ရေပတယ္။ ဝိပႆနာ႐ႈဖို႔ရာ အခ်က္အခ်ာေတြပါပဲ။

အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာကို ဒြါရဟူ၍လည္း ေခၚဆိုပံု

အဲဒီအၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာကို စာေပက်မ္းဂန္ေတြမွာ ဒြါရလို႔လည္း ေခၚပါတယ္။ စကၡဳဒြါရ = မ်က္စိေပါက္၊ ေသာတဒြါရ = နားေပါက္၊ ဃာနဒြါရ = ႏွာေခါင္းေပါက္၊ ဇိဝွါဒြါရ = လွ်ာေပါက္၊ ကာယဒြါရ = ကိုယ္ေပါက္၊ မေနာဒြါရ = စိတ္အေပါက္တုိ႔ကို ဒြါရလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒြါရလုိ႔ ေခၚရသလဲဆိုေတာ့ တံခါးနဲ႔ တူလို႔ပဲ။

ေဒြ ဇနာ အရ ႏၲိ ဂစၧ ႏၲိ ဧတၳာဟိ ဒြါရံ။

ေဒြ ဇနာ = ႏွစ္ေယာက္ကုန္ေသာ သူတို႔သည္၊ ဧတၳ = ဤေနရာ၌၊ အရ ႏၲိ ဂစၧ ႏၲိပဝတၱႏၲိ = ျဖစ္တတ္ကုန္၏ ။ ဣတိတသၼာ = ထုိသို႔ ႏွစ္ေယာက္ေသာသူတုိ႔၏ ျဖစ္ရာ႒ာန ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ ဒြါရံ = ဒြါရမည္၏ (ဝါ) တံခါးမည္၏ ။

တံခါးဆိုတာ လူႏွစ္ေယာက္တို႔ရဲ႕ ျဖစ္ရာ႒ာန။ ဝင္တဲ့သူကလည္း ဒီတံခါးကပဲ မဝင္ရပါဘူးလား ... ဝင္ရပါတယ္။ ထြက္ေတာ့ေကာ ဒီတံခါးကပဲ ထြက္တယ္။ ထြက္သူ ဝင္သူ ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ရာ ႒ာနကို တံခါးလုိ႔ ေခၚပါတယ္။

စကၡဳဒြါရ - မ်က္စိတည္းဟူေသာတံခါး၊ ေသာတဒြါရ - နားတည္းဟူေသာတံခါး၊ ဃာနဒြါရ - ႏွာေခါင္းတည္းဟူေသာတံခါး၊ ဇိဝွါဒြါရ - လွ်ာတည္းဟူေသာတံခါး၊ ကာယဒြါရ - ကိုယ္တည္းဟူေသာတံခါး၊ မေနာဒြါရ - စိတ္တည္းဟူေသာတံခါး။ ဒီတံခါးေတြကလည္း ဒီအတို္င္းပါပဲ။ စိတ္ဝိညာဏ္ေတြ ထြက္ရာဝင္ရာ ေနရာ႒ာနျဖစ္တယ္။ စကၡဳဒြါရ - မ်က္စိတံခါးက ျမင္သိစိတ္ကေလး ထြက္ရာဝင္ရာ ျဖစ္တယ္။ ျမင္သိစိတ္ကေလး ျဖစ္တာလည္း ဒီမ်က္စိအၾကည္ စကၡဳဒြါရမွာပဲ ျဖစ္လိုက္တယ္။ ပ်က္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့လည္း ဒီမ်က္စိအၾကည္ စကၡဳဒြါရမွာပဲ ပ်က္သြားတာပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေလးကို ျမင္ေအာင္႐ႈႏိုင္ရမယ္လို႔ ဆိုလုိပါတယ္။ ျဖစ္တာကိုလည္း ျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ရမယ္။ ပ်က္သြားတာကိုလည္းပဲ ျမင္ေအာင္ ႐ႈႏို္င္ရပါမယ္။ ႐ႈႏို္င္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေယာဂီမ်ား ေအာင္ျမင္သြားပါၿပီ။ မ႐ႈႏိုင္ေသးရင္ေတာ့ မေအာင္ျမင္ေသးေပဘူး။ မ်က္စိက မေအာင္ျမင္ေသးဘူးလို႔ ဆိုရမွာပဲ ျဖစ္တယ္။

နားအၾကည္ကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ၾကားသိစိတ္ကေလး ျဖစ္တဲ့အခါလည္း ဒီနားအၾကည္ = ေသာတဒြါရမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ ပ်က္သြားတဲ့အခါမွာလည္း ေသာတဒြါရ = နားအၾကည္ေပၚမွာပဲ ပ်က္သြားတယ္။ ဖ်တ္ခနဲဆို ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဖ်တ္ခနဲဆို ပ်က္သြားတာပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားတာေလးကို မီေအာင္ ႐ႈႏိုင္ရင္ေတာ့ ေယာဂီမ်ားအတြက္ ေအာင္ျမင္ပါၿပီ။

ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ 'ၾကားတယ္၊ ၾကားတယ္'လုိ႔ မွတ္လိုက္လို႔ရိွရင္ ၾကားသိစိတ္ကေလးက ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေပ်ာက္သြား၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေပ်ာက္သြားတာ အနည္းငယ္ ထင္ရွားလာတယ္။ သမာဓိဉာဏ္မ်ား ရင့္က်က္လာၿပီးေတာ့ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ အရင့္ပိုင္းသို႔ ေရာက္လာရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာ ပ်က္တာေတြ ထင္ရွားတယ္။ ေနာက္ဘဂၤဉာဏ္သို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ျဖစ္တာကေတာ့ မထင္ရွားေတာ့ေပဘူး။ ပ်က္ပ်က္သြားတာပဲ ထင္ရွားတယ္။ ၾကားတယ္၊ ၾကားတယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္ ၾကားသိစိတ္ကေလး ကုန္ပ်က္သြားတာ ေယာဂီေဟာင္းမ်ား သမာဓိဉာဏ္ ရင့္က်က္လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ျမင္ၾကပါတယ္။ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

ၾကားသိစိတ္ ျဖစ္ရာ ပ်က္ရာ ဌာနျဖစ္လို႔ ေသာတဒြါရလို႔ ေခၚရတယ္။ တံခါးဟာ လူႏွစ္ေယာက္တုိ႔၏ ထြက္တဲ့လူႏွင့္ ဝင္တဲ့လူႏွစ္ေယာက္တုိ႔၏ ျဖစ္ရာဌာနကို တံခါးေခၚရသကဲ့သို႔ ျမင္သိစိတ္၊ ၾကားသိစိတ္တုိ႔၏ ျဖစ္ရာ ပ်က္ရာဌာနကို စကၡဳဒြါရ ၊ ေသာတဒြါရလို႔ မေခၚရပါဘူးလား ... ေခၚရပါတယ္။ ဃာနဒြါရလည္း ဒီအတိုင္း၊ ဇိဝွါဒြါရလည္း ဒီအတိုင္း၊ ကာယဒြါရလည္း ဒီအတုိင္း၊ မေနာဒြါရလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာ၊ ဒြါရ(၆)ပါးဟာ ဝိညာဏ္(၆)ပါးတုိ႔ရဲ႕ ျဖစ္ရာပ်က္ရာ ေနရာဌာန ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ကို ဒြါရလုိ႔လည္း ေခၚရတယ္။

ပကတိေသာ တံခါးကႀကီးမွာ လူႏွစ္ေယာက္ ဝင္ရာထြက္ရာဌာန ျဖစ္သလုိ ဒြါရ(၆)ပါးဟာလည္း ဝိညာဏ္(၆)ပါးရဲ႕ ျဖစ္ရာပ်က္ရာ ေနရာဌာန ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ျဖစ္တာ ပ်က္တာကို မီေအာင္႐ႈႏိုင္ရင္ေတာ့ ေနရာက်သြားပါၿပီ။ အဲဒီ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္တယ္ ဆိုလို႔ရိွရင္လည္း ကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးမသြင္းႏုိင္ဘူးဆိုလို႔ရိွရင္ ကုသိုလ္ မျဖစ္ေတာ့ ဘာျဖစ္မလဲ .. အကုသိုလ္ျဖစ္တယ္။

ဒီဒြါရ - အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာေတာ့ အာ႐ံု(၆)ပါးက အျမဲတမ္း တုိက္မေနဘူးလား .. တိုက္ေနပါတယ္။ အျမဲတမ္း တိုက္ေနတယ္။ တိုက္လိုက္လို႔ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ခိုက္မွာ ႏွလံုးသြင္းမႈ ျဖစ္ရင္လည္း ကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာ ႐ႈႏိုင္မယ္ဆိုလို႔ရိွရင္လည္း ကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလံုးလည္း မသြင္းႏိုင္ဘူး၊ ဝိပႆနာလည္း မ႐ႈႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဘာျဖစ္ပါမလဲ ... အကုသိုလ္ျဖစ္မွာပါ။ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေတြ ဒီဒြါရေတြကပဲ မျဖစ္ေနပါဘူးလား ... ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီဌာနေတြကပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အကုသိုလ္ခ်ည္းပဲ ျဖစ္တာမ်ားေနရင္ေတာ့ ေနရာက်မွ က်ပါ့မလား .. ေနရာမက်ပါ။ လူျဖစ္ရက်ဳိး မနပ္ေတာ့ပါဘူး။ ကုသိုလ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ဖို႔ရာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ႏွလံုးသြင္းမႈလည္း ရိွရမယ္။ ႐ႈမွတ္မႈလည္း ရိွရမယ္။

ႏွလံုးသြင္းမႈ၊ ႐ႈမွတ္မႈ ျပဳပါက ကုသိုလ္ျဖစ္ပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ႏွလံုးသြင္းမႈ၊ ႐ႈမွတ္မႈ၊ ျပဳက ကုသလာ။

ႏွလံုးသြင္းတတ္မယ္ ဆိုလို႔ရိွရင္လည္း၊ ႏွလံုးသြင္းမႈ ရိွမယ္ဆိုလို႔ ရိွရင္လည္း ကုသိုလ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ႐ႈမွတ္မႈရိွမယ္ဆိုလို႔ ရိွရင္လည္း ဝိပႆနာကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။ ကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္(၂)ပါးကုိေတာ့ သိထားရၿပီ ျဖစ္တယ္။ အကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္(၂)ပါးကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။

ႏွလံုးသြင္းမႈ၊ ႐ႈမွတ္မႈ မျပဳပါက အကုသိုလ္ ျဖစ္ပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ႏွလံုးမသြင္း၊ ႐ႈမွတ္ကင္း၊ ျဖစ္ျခင္းအကုသာ။

ႏွလံုးလည္း မသြင္းဘူး၊ ႏွလံုးလည္း မသြင္းတတ္ဘူး၊ ႐ႈမွတ္မႈလည္း မရိွဘူး၊ ႐ႈမွတ္မႈလည္း မတတ္ဘူးဆိုရင္ ထုိပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ဘာေတြျဖစ္တာ မ်ားေနပါ့မလဲ ... အကုသိုလ္ေတြျဖစ္တာ မ်ားေနပါတယ္။ အကုသိုလ္ေတြျဖစ္တာ မ်ားေနရင္ေတာ့ လူျဖစ္ရက်ဳိးေကာ မနပ္ေတာ့ဘူး။

ဒုတိယဘဝအတြက္ ယုတ္နိမ့္ရာဘံုဘဝသို႔ ေရာက္သြားဖို႔သာ ရိွေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အာ႐ံု(၆)ပါးက ဒြါရ(၆)ပါး အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ လာၿပီးေတာ့ တိုက္တဲ့အခါ ဝိညာဏ္(၆)ပါး ျဖစ္ခိုက္မွာ ႏွလံုးသြင္းတတ္ ႐ႈမွတ္တတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အားထုတ္ၿပီးေတာ့ ေနၾကရတာျဖစ္တယ္။

အာရဒၶဝီရိေယာ ဝိဟရတိ
အကုသလာနံ ဓမၼာနံ ပဟာနယ
ကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပသမၸဒါယ

အာရဒၶဝီရိေယာ = အားထုတ္အပ္ေသာ လံု႔လဝီရိယရိွသည္ျဖစ္၍၊ ဝိဟရတိ = ေနရ၏ ။ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ = အကုသိုလ္တရားတုိ႔ကို၊ ပဟာနာယ = ပယ္ျခင္းငွာ၊ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ = ကုသိုလ္တရားတုိ႔ကို၊ ဥပသမၸဒါယ = ျပည့္စံုေစျခင္းငွာ၊ အာရဒၶဝီရိေယာ = အားထုတ္အပ္ေသာ လံု႔လဝီရိယရိွသည္ျဖစ္၍၊ ဝိဟရတိ = ေနရ၏ ၊ (ဝါ) ေနရမယ္။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေဝါစ = က႐ုဏာေရွ႕သြားပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း ... ။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

မိမိတို႔ကို ဒုကၡေပးတတ္တဲ့ အကုသိုလ္တရားေတြကို ပယ္ဖို႔ရာ ကုသိုလ္တရားေတြ ျပည့္စံုလာေစဖို႔ရာ၊ ျပည့္စံုေစဖို႔ရာ အားထုတ္ၿပီးေတာ့ ေနၾကရမယ္။ ဘယ္သူ မိန္႔ၾကားတာပါလဲ .. ျမတ္စြာဘုရား မိန္႔ၾကားတာျဖစ္တယ္။ အင္မတန္ပဲ သတိထားစရာျဖစ္တယ္။ အကုသိုလ္တရားေတြ ပယ္ႏိုင္ရေအာင္ ကုသိုလ္တရားေတြကုိ ျပည့္စံုလာရေအာင္ အားထုတ္ၿပီးေတာ့ ေနၾကရမယ္။ ဘယ္လုိေနရမလဲ ဆိုပါလွ်င္ ႏွလံုးသြင္းမႈ ရိွရမယ္။ ႐ႈမွတ္မႈ ႐ိွရမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္တယ္။

ႏွလံုးမသြင္းတတ္ဘူး ဆိုလို႔ရိွရင္ အကုသိုလ္ျဖစ္တာ သိပ္ထင္ရွားတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဣ႒ာ႐ံုေတြ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္တည္းဟူေသာ အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ လာတုိက္တယ္။ အဆင္းေကာင္းေကာင္း အနံ႔ေကာင္းေကာင္း အသံေကာင္းေကာင္း အရသာေကာင္းေကာင္း အေတြ႕အထိေကာင္းေကာင္း အာ႐ံုေကာင္းေကာင္းေတြ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္မွာ လာတိုက္တယ္။ ႏွလံုးမသြင္းတတ္ဘူးဆိုရင္ အလြန္ႏွစ္သက္ သာယာစဲြလမ္းတဲ့ သေဘာေတြ မျဖစ္ပါဘူးလား .. ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာဘဆိုတဲ့ အကုသိုလ္ အကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္တဲ့အာ႐ံုေတြ မျမင္ခ်င္တဲ့ အဆင္းေတြ၊ မၾကားခ်င္တဲ့ အသံေတြ၊ မေတြ႕ခ်င္တဲ့ အေတြ႕ေတြ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ အာ႐ံုေတြနဲ႔ လာေတြ႕ရတဲ့အခါက်ေတာ့ ႏွလံုးမသြင္းတတ္လို႔ရိွရင္ ေဒါမနႆ ေဒါသေတြျဖစ္ၾကတယ္။ အကုသိုလ္ေတြ မျဖစ္ၾကပါဘူးလား... ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ႏွလံုးမသြင္းတတ္လုိ႔ရိွရင္ေတာ့ ေကာင္းတဲ့အာ႐ံုနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ ေလာဘ၊ မေကာင္းတဲ့ အနိ႒ာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့ ေဒါသ ေဒါမနႆ အကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ၾကရတယ္။

ေကာင္းတဲ့ ဣ႒ာရံု၌ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းပံု

ေကာင္းတဲ့ဣ႒ာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ဘယ္လုိႏွလံုးသြင္းရမလဲ .. မလုိအပ္ပါဘူးလား ... လုိအပ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဣ႒ာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့အခါ ဘယ္လုိႏွလံုးသြင္းရပါ့မလဲဆိုရင္ ေကာင္းတဲ့အာ႐ံုေတြနဲ႔ မိမိလာေတြ႕ေနတာ မိမိအတိတ္ဘဝေတြက ေကာင္းခဲ့လုိ႔လား ... မေကာင္းခဲ့လုိ႔လား ... ေကာင္းခဲ့လုိ႔ပါ။ ေကာင္းတဲ့ ကုသိုလ္တရားေတြ ျပဳခဲ့လုိ႔၊ ေကာင္းတဲ့ ကုသိုလ္ကံေတြ ျပဳခဲ့လုိ႔ ေကာင္းတဲ့ အာ႐ံု အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြနဲ႔ လာေတြ႕ေနရတာ ျဖစ္တယ္။

ေနာင္တစ္ခ်ိန္ အနာဂတ္ဘဝေတြမွာလည္း ဒီလို ေကာင္းတဲ့ အာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမတ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ေရာက္သြားဖို႔ရာ မလုိအပ္ပါဘူးလား ... လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းတဲ့ကုသိုလ္တရားေတြ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြကို ေရွ႕ကထက္ပိုၿပီး ႀကိဳးစားအားထုတ္ရမယ္။ အားထုတ္မွ ေတာ္မယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းလုိက္တာနဲ႔ ကုသိုလ္ျဖစ္မသြားပါဘူးလား .... ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေရွ႕က မိမိေကာင္းခဲ့လို႔ ေကာင္းတဲ့အာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတာျဖစ္တယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာလည္း ေကာင္းတဲ့အာ႐ံုေတြနဲ႔ ေတြ႕ဖုိ႔ရာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ ေရာက္သြားဖို႔ရာ ေကာင္းတဲ့ကုသိုလ္ေတြ ျပဳမွေတာ္မယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ကုသိုလ္မျဖစ္သြားပါဘူးလား ... ကုသိုလ္ျဖစ္သြားပါတယ္။

မေကာင္းတဲ့ အနိ႒ာ႐ံု၌ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းပံု

မေကာင္းတဲ့ အနိ႒ာ႐ံုနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ မျမင္ခ်င္တာေတြ၊ မၾကားခ်င္တာေတြ၊ မေတြ႕ခ်င္တာေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိမ်ား ႏွလံုးသြင္းရပါ့မလဲဆိုေတာ့ ဒီမေကာင္းတဲ့ အနိ႒ာ႐ံုေတြနဲ႔ မိမိေတြ႕ေနရတာ မိမိအတိတ္ဘဝမ်ားက ေကာင္းခဲ့လို႔လား ... မေကာင္းခဲ့လုိ႔လား ... မေကာင္းခဲ့လုိ႔ပါ။ မေကာင္းခဲ့လုိ႔ ဒီလုိ အနိ႒ာ႐ံုေတြ၊ မေကာင္းက်ဳိးေတြနဲ႔ လာေတြ႕ေနရတာလုိ႔ ဒီလုိသိသြားတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ မသက္သာသြားပါဘူးလား ... သက္သာသြားပါတယ္။

မေကာင္းတဲ့ အနိ႒ာ႐ံုေတြကို ဘာနဲ႔မ်ား ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ပါ့မလဲ .. မေကာင္းတာေတြနဲ႔ေတာ့ မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ေပဘူး။ စိတ္ေတြ ညစ္ႏြမ္းၿပီး အကုသိုလ္တရားေတြနဲ႔ ေက်ာ္မွ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ပါ့မလား .. မေက်ာ္လြန္ႏို္င္ပါဘူူး။ ဘာနဲ႔ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္သလဲဆိုေတာ့ ကုသိုလ္တရားေတြနဲ႔ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္တယ္။ ကုသိုလ္တရားနဲ႔မွ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္တယ္လို႔ သိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကုသိုလ္တရားေတြကို ေရွးကထက္ ဆထက္ထမ္းပိုး တုိးၿပီးေတာ့ ျပဳလုပ္မွ ေတာ္မယ္လုိ႔ ႏွလံုးသြင္းလိုက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ဘာျဖစ္သြားပါသလဲ ... ကုသိုလ္ျဖစ္သြားပါတယ္။

အာရမၼဏပစၥည္း - ၂(ဂ)

ဝိပါက္အမွန္ ေဇာအျပန္ဟု ဆုိ႐ိုးျပဳပံု

အက်ဳိးေပး ဝိပါက္ကေတာ့ အနိ႒ာ႐ံု မေကာင္းတဲ့ အက်ဳိးေပး ျဖစ္တယ္။ မိမိက အခုလို အသိဉာဏ္ရိွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းတတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေဇာေတြက်ေတာ့ ဘာေဇာေတြ ေစာသြားပါသလဲ .. ကုသိုလ္ေဇာေတြ ေစာသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက "ဝိပါက္အမွန္၊ ေဇာအျပန္"လို႔ ဆို႐ိုးျပဳၾကပါတယ္။

ဝိေပါက္ကေတာ့ အမွန္အတိုင္း ကိုယ္ဆိုးခဲ့လို႔ မေကာင္းတဲ့ ဆိုးက်ဳိးေတြႏွင့္ လာေတြ႕မေနဘူးလား ... ေတြ႕ရပါတယ္။ ယခု ပစၥဳပၸန္ဘဝမွာ ကိုယ္က ေကာင္းတဲ့ဘက္ကေန ႏွလံုးသြင္းတတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေဇာေတြက်ေတာ့ လာေဇာေတြ ေစာသြားပါသလဲ .. ကုသိုလ္ေဇာေတြ ေစာသြားပါတယ္။ ေနရာက်လိုက္တာ။ ႏွလံုးသြင္းတတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေယာနိေသာ မနသိကာရ အလြန္ပဲ ေယာဂီမ်ားအတြက္ ေက်းဇူးမ်ားပါတယ္။ ကုသိုလ္ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ နီးစြာေသာ အေၾကာင္း၊ အနီးဆံုး အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေယာနိေသာမနသိကာရ အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းမႈေတြလည္း ရိွေနၾကရပါတယ္။

ႏွလံုးသြင္းမႈဆိုတာ တစ္ခါတစ္ခါလည္း ရတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါလည္း မရေပဘူး။ အာ႐ံုေတြက သိပ္ျပင္းထန္လာတဲ့အခါ ၾကမ္းတမ္းလာတဲ့အခါ စြဲလမ္းစရာ သာယာစရာ အာ႐ံုေတြျဖစ္လုိ႔ သိပ္စြဲလမ္းမႈ ႏွစ္သက္မႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ တစ္ခါတစ္ေလ ႏွလံုးမသြင္းႏိုင္ေတာ့ေပဘူး။ အျပင္းအထန္ ဝိသမေလာဘေတြ ျဖစ္သြားၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြေပါ့ေလ။ ယခု ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ေတာ့ အဲဒီဣ႒ာ႐ံုေတြေၾကာင့္ေတာ့ နွလံုးမသြင္းႏိုင္တာေတာ့ မရိွသေလာက္ နည္းၾကပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ အနိ႒ာ႐ံု ဆန္႔က်င္ဖက္ အာ႐ံုေတြ မျမင္ခ်င္တဲ့ အာ႐ံုေတြ၊ မေတြ႕ခ်င္တဲ့ အာ႐ံုေတြ၊ အလြန္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အာ႐ံုေတြနဲ႔ သြားေတြ႕ရတဲ့အခါ တစ္ခါတစ္ခါ ႏွလံုးသြင္းလုိ႔ မရေတာ့ေပဘူး။ စိတ္ေတြ ေဒါမနႆေတြ မျဖစ္တတ္ပါဘူးလား ... ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးသြင္းမႈက တစ္ခါတစ္ခါလည္း ႏိုင္တယ္။ တစ္ခါတစ္ခါလည္း မႏိုင္ေပဘူး။ ဘာနဲ႔ႏုိင္ေအာင္ ကုစားရမလဲဆိုေတာ့ ႐ႈမွတ္မႈနဲ႔ ကုစားရမယ္။

႐ႈမွတ္မႈ႕က အႏိုင္ဆံုးျဖစ္ပံု

႐ႈမွတ္မႈကေတာ့ အႏိုင္ဆံုးပါပဲ။ ႐ႈမွတ္မႈေလး ျဖစ္သြားတာနဲ႔ ဒီေဒါသ ေဒါမနႆေတြ ျဖစ္ခြင့္မရေတာ့ဘူး။ 'စိတ္ဆိုးတယ္၊ စိတ္ဆိုးတယ္' 'စိတ္ညစ္တယ္၊ စိတ္ညစ္တယ္'ဟု ႐ႈရတယ္။ သမာဓိဉာဏ္ အားေကာင္းရင္ေတာ့ စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္တာေတြ ပ်က္ပ်က္သြားတာ ျမင္ရမယ္။ သမာဓိဉာဏ္က အားနည္းလုိ႔ရိွရင္လည္း မျမင္ရေပဘူး။ မျမင္ရေတာ့ ဘယ္လိုမ်ား ႐ႈရမလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္ကာယမွာ ေရႊ႕ၿပီးေတာ့ ႐ႈရမယ္။ မိမိက စိတ္ကို႐ႈလုိ႔ မႏိုင္ရင္ ဘယ္ကို ေရႊ႕႐ႈရပါ့မလဲ ... ကိုယ္ကာယကို ေရႊ႕ၿပီးေတာ့ မွတ္ရမယ္။

ထိုင္လ်က္ဆိုရင္လည္း 'ထိုင္တယ္၊ ထိတယ္' 'ထိုင္တယ္၊ ထိတယ္' 'ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္' 'ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္'လုိ႔ အမွတ္ျဖစ္သြားတာနဲ႔ ဒီေဒါသ ေဒါမနႆ ျဖစ္မွ ျဖစ္ပါေတာ့မလား .. မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ စိတ္ဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ႏွစ္ခုၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လုိ႔ မရေပဘူး။ အမွတ္ျဖစ္သြားတာနဲ႔ ေဒါသ ေဒါမနႆေတြ တဒဂၤ တဒဂၤ ကင္းျပတ္သြားတယ္။ ပယ္ၿပီးသား ျဖစ္မသြားပါတယ္။

သြားလ်က္ဆုိလုိ႔ရိွရင္လည္း 'ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္' 'ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္' 'ၾကြတယ္၊ ခ်တယ္' 'ၾကြတယ္၊ ခ်တယ္' 'ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္'လို႔ မွတ္လိုက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ဒီေဒါသ ေဒါမနႆေတြ ျဖစ္ေနတာ မရိွေတာ့ဘူး။ အမွတ္က မပယ္လုိက္ပါဘူးလား ... ပယ္လိုက္ပါတယ္။ ရပ္လ်က္နဲ႔ ဆိုရင္လည္း 'ရပ္တယ္၊ ရပ္တယ္'လုိ႔ မွတ္လိုက္တာနဲ႔ အမွတ္ျဖစ္သြားတာနဲ႔ ေဒါသ ေဒါမနႆေတြ ျဖစ္ခြင့္ မရေတာ့ေပဘူး။ ဝိပႆနာကေတာ့ မႏိုင္ပါဘူးလား ... ႏိုင္ပါတယ္။ အႏိုင္ဆံုးပဲ။ ေယာဂီမ်ားကေတာ့ ဝိပႆနာကို တကယ္အားကိုးၾကတာ ျဖစ္တယ္။ အားကိုးရာအစစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္သည္သာ အားကိုးရာ အစစ္ျဖစ္ပံု

အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊
ေကာဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ။

အတၱာဟိ = မိမိသည္ပင္လွ်င္၊ အတၱေနာ = မိမိ၏ ၊ နာေထာ = ကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏ ။ ပေရာ = သူတစ္ပါးသည္၊ ေကာဟိ = အဘယ္မွာလွ်င္၊ နာေထာ = ကိုးကြယ္ရာသည္၊ သိယာ = ျဖစ္ႏုိင္ပါအံ့နည္း။

ကိုယ့္ကိုယ္သည္သာ အားကိုးရာ အစစ္ျဖစ္တယ္။ သူတစ္ပါးဟာ မိမိရဲ႕ အားကိုးရာ ဘယ္မွာ ဟုတ္ႏိုင္ပါ့မလဲ ... ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘယ္လိုအားကိုးရမလဲ ... ျမတ္စြားဘုရားက မိန္႔ၾကားပါတယ္။ ကာယ၊ ေဝဒနာ၊ စိတၱ၊ ဓမၼတည္း ဟူေသာ သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါးက ပြားမ်ားေနတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားကိုးေနတာ ျဖစ္တယ္။ အားမကိုးရပါဘူးလား ... အားကိုးရပါတယ္။ အကုသိုလ္ဆိုတာ ရန္သူေတြ၊ ကုသိုလ္ေတြဆိုတာက မိတ္ေဆြေတြ၊ ေဆြမ်ဳိး မိဘေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ အကုသိုလ္ေတြ ပယ္ႏိုင္ဖို႔ရာ ကာယ၊ ေဝဒနာ၊ စိတၱ၊ ဓမၼေတြ မပြားမ်ားရပါဘူးလား ... ပြားမ်ားရပါတယ္။ အားကိုးရာ အစစ္ျဖစ္တယ္။ ေယာဂီမ်ား အားကိုးရာ အစစ္ကိုေတာ့ ရထားလုိ႔ ေနရာက်ၿပီး ျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ခိုက္သိမွ သေဘာသိပံု

အဲဒီမွာ ႐ႈမွတ္ဖို႔ရာကေတာ့ မ်က္စိကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ နားကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ ၾကားသိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ ႏွာေခါင္းကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ နံသိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ လွ်ာကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ စားသိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ ကိုယ္ကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ ထိသိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ စိတ္ကလည္း ႐ႈမွတ္ရမယ္၊ ၾကံသိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ။ အာ႐ံု(၆)ပါးက ဒြါရ(၆)ပါး အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ လာတုိက္၍ ဝိညာဏ္ျဖစ္တဲ့ အခိုက္အတန္႔ေလးမွာ ႐ႈရမယ္။ မျဖစ္ဘဲနဲ႔ ႐ႈေနလုိ႔ေတာ့ မရေပဘူး။ ျဖစ္ခုိက္မွာ ႐ႈမွတ္ရမယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ျဖစ္ခိုက္႐ႈမွ၊ သဘာဝ၊ မုခ်သိရမည္ ။ သေဘာသိမွ၊ ဥဒယ၊ ဝယျမင္ႏုိင္သည္။

သေဘာသိမွ၊ ျဖစ္ပ်က္ ျမင္ႏုိင္ပံု

ျဖစ္ခိုက္ကို႐ႈမွ သဘာဝ - သေဘာေလးေတြကို သိရမယ္။ သေဘာကို သိမွ ဥဒယ-က ျဖစ္၊ ဝယ-က ပ်က္။ "ျဖစ္ပ်က္ကို သိမွ အနိစၥျမင္၊ အနိစၥျမင္မွ ဒုကၡထင္၊ ဒုကၡထင္မွ အနတၱျမင္၊ အနတၱျမင္ ၊ နိဗၺာန္ခြင္ ၊ ေျပးဝင္ဆိုက္ေရာက္သည္" ဆိုတဲ့အတိုင္း အနတၱဉာဏ္ေတြ ပိုင္သြားတဲ့အခါ ေယာဂီမ်ား ေကာင္းမႈေတြ ျပဳတုိင္း ျပဳတိုင္း ဆုေတာင္းခဲ့တဲ့ နိဗၺာန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္သြားတာပါပဲ။

မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္ လို႔ဆိုတဲ့အတုိင္း အစဥ္အတုိင္းေတာ့ မ်က္စိကစၿပီး ေဟာရမွာပါပဲ။ ဝိပႆနာဉာဏ္ေတြ ထူေထာင္ရတာေတာ့ ဘယ္ကေနစၿပီးေတာ့ ထူေထာင္ရပါသလဲဆိုရင္ ကာယကေနစၿပီး ထူေထာင္ေနရတယ္။ ဝိပႆနာဉာဏ္ေတြ အား႐ိွထက္သန္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ မ်က္စိကလည္း ႐ႈလို႔ရ၊ နားကလည္း ႐ႈလို႔ရ၊ ႏွာေခါင္းကလည္း ႐ႈလုိ႔ရ၊ လွ်ာကလည္း ႐ႈလို႔ရ၊ ကိုယ္ကလည္း ႐ႈလုိ႔ရ၊ စိတ္ကလည္း ႐ႈလုိ႔ရတာ ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ ေဟာၾကားတဲ့ အစဥ္အတိုင္း ႐ႈမွတ္ပံုေလးေတြကို အတိုခ်ဴပ္ေတာ့ ထည့္ၿပီးေတာ့ ေဟာရမွာျဖစ္တယ္။

မ်က္စိမွာ ႐ူပါ႐ံုအဆင္း လာတုိက္တဲ့အခါ တိုက္ခိုက္ေလးမွာ၊ ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္ခိုက္ေလးမွာ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္'လို႔ပဲ မ႐ႈမွတ္ရပါဘူးလား ... ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ျမင္တာကို 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' လုိ႔႐ႈတာ ဘာမ်ား ထူးပါလိမ့္မလဲ ... ဝိပႆာနာ အေျခခံမ႐ိွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ စိတ္မွာ ဒီလုိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဝိပႆနာ အေျခခံ႐ိွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက်ေတာ့ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္'လို႔ ႐ႈရတာ အလြန္ ထူးျခားတာပါပဲ။ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ တည္ေအာင္ ႐ႈရတယ္။ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ တည္ေအာင္ ႐ႈလုိက္တဲ့အခါ ကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ တည္ေအာင္႐ႈဖို႔ရာ မခဲယဥ္းလွပါဘူး။ သာမန္ပုဂၢဳိလ္ေတြ အေနနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လုိေျပာတဲ့ စကားလဲလုိ႔ေတာင္ ထင္သြားၾကတယ္။

စၾကႍေလွ်ာက္ေနတဲ့ ေယာဂီမွာ အမွတ္ေတြက ေကာင္းလုိ႔ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္လုိ႔ မွတ္ေနရာတြင္ ၾကြလုိက္တဲ့အခါ ေပါ့ေပါ့တက္သြားတာ၊ လွမ္းလိုက္တဲ့အခါ ေပါ့ေပါ့ၿပီးေတာ့ ေရြ႕သြားတာ၊ ခ်လုိက္တဲ့အခါ ေလးေလးၿပီးေတာ့ က်သြားတာ ျမင္ေန၍ အမွတ္ေတြ ေကာင္းေနခိုက္မွာ ေယာဂီအနားမွာ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္သြားလိုက္တဲ့အခါ ေယာဂီနားက ျဖစ္သြားတာ ဘယ္သူပါလဲလို႔ ေမးလိုက္လွ်င္ လူတစ္ေယာက္ေတာ့ ျဖစ္သြားတာပဲ၊ ဘယ္သူလဲေတာ့ မသိပါဘူး၊ အမ်ဳိးသားလား၊ အမ်ဳိးသမီးလား၊ ကြဲမွ ကဲြျပားပါရဲ႕လား ... မကဲြျပားပါဘူး။

ျမင္လွ်င္ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ မတည္သြားပါဘူးလား ... တည္သြားပါတယ္။ ႐ႈမွတ္ေနေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္သြားတာကိုေတာ့ သိလိုက္တယ္။ အမ်ဳိးသားလား၊ အမ်ဳိးသမီးလား၊ အရပ္က ျမင့္သလား၊ နိမ့္သလား၊ အသားက မဲသလား၊ ျဖဴသလား၊ သိမွ သိပါရဲ႕လား ... မသိပါဘူး။ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ တည္သြားတာ ျဖစ္တယ္။ ျမင္လွ်င္ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာဆိုတာ ေယာဂီမ်ားလို သမာဓိဉာဏ္ အေျခခံရိွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အတြက္ေတာ့ သိပ္ေတာ့ မခက္လွပါဘူး။

ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ ဘဝိႆတိ။
ဒိေ႒ = ျမင္အပ္ေသာ အဆင္း႐ူပါ႐ံု၌၊ ဒိ႒မတၱံ = ျမင္ကာမွ် ျဖစ္ေသာစိတ္သည္၊ ဘဝိႆတိ = ျဖစ္လတၱံ (ဝါ) ျမင္ခါမွ်မတၱမွာ တည္ေအာင္႐ႈရမည္ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြားဘုရားသည္၊ အေဝါစ = က႐ုဏာေရွ႕သြား ပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ ပါေပသတည္း .... ။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

႐ူပါ႐ံုအဆင္း မ်က္စိအၾကည္မွာ လာတုိက္တဲ့အခါ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္'လို႔ ျမင္ခါမွ်မတၱမွာပဲ တည္ေအာင္႐ႈရမယ္လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား မိန္႔ၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ျမင္ခါမတၱမွာ တည္ေအာင္ ႐ႈဖို႔ရာမွာ အဆင့္ဆင့္ ႐ႈရင္ေတာ့ ပိုၿပီး ျမင္ခါမွ်မတၱ တည္သြားႏိုင္ပါတယ္။

အမွတ္ေတြေကာင္းေနတဲ့ စၾကႋေလွ်ာက္ေနသည့္ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္မွာ ျမင္စရာ ၾကည့္စရာတစ္ခုေပၚလာ၍ ၾကည့္ရေတာ့မယ္ ဆိုလို႔ရိွရင္ ေရွးဦးစြာ ၾကည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ေတြ အရင္ျဖစ္ေနတာ မထင္ရွားပါဘူးလား ... ထင္ရွားပါတယ္။ ထင္ရွားေနေတာ့ 'ၾကည့္ခ်င္တယ္၊ ၾကည့္ခ်င္တယ္'လို႔ မွတ္လို႔မရပါဘူးလား ... မွတ္လို႔ရပါတယ္။ ၾကည့္ခ်င္စရာ အာ႐ံုသည္ မိမိအတြက္ ဘာမွ် အက်ဳိးမရိွဘူးဆိုရင္ မၾကည့္ေတာ့ေပဘူး။ 'ၾကည့္ခ်င္တယ္၊ ၾကည့္ခ်င္တယ္'နဲ႔ပဲ ရပ္လို႔ရသြားတယ္။ မၾကည့္ျဖစ္ေတာ့ေပဘူး။

မၾကည့္မျဖစ္တဲ့ အာ႐ံုျဖစ္လို႔ ၾကည့္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ 'ၾကည့္ခ်င္တယ္၊ ၾကည့္ခ်င္တယ္'လို႔ ေရွးဦးစြာ ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္မွ ၾကည့္တဲ့ မ်က္လံုး အမူအရာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အေပၚမ်က္ခြံက အေပၚသို႔တက္၊ ေအာက္မ်က္ခြံက ေအာက္သို႔က်၊ အတြင္းက အားယူေနတာကို 'ၾကည့္တယ္၊ ၾကည့္တယ္'လို႔ ႐ႈမွတ္ရေပတယ္။ (၃)ဆင့္ ႐ႈမွတ္လိုက္လွ်င္ ျမင္ခါမွ်မတၱ တည္ေအာင္ ႐ႈမွတ္လုိ႔ ရသြားၾကပါတယ္။

႐ႈမွတ္၍ ၾကည့္ရာတြင္ ကုသိုလ္(၃)မ်ဳိး ရရိွႏိုင္ပံု

'ၾကည့္ခ်င္တယ္၊ ၾကည့္ခ်င္တယ္'လို႔ မွတ္ရတာက ၾကည့္ခ်င္တဲ့ စိတ္ကို မွတ္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္အေနနဲ႔ ကုသိုလ္ေတြ ရေပတယ္။ 'ၾကည့္တယ္၊ ၾကည့္တယ္'လုိ႔ ႐ႈမွတ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ မ်က္လံုးအမူအရာ ကိုယ္ကာယကို ႐ႈမွတ္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္အေနနဲ႔ ကုသိုလ္ေတြ ရေပတယ္။ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္'လုိ႔ ႐ႈမွတ္ရတဲ့ အခါက်ေတာ့ ျမင္ခါမွ်မတၱသေဘာကို ႐ႈမွတ္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္အေနနဲ႔ ကုသိုလ္ေတြရေပတယ္။ ဤကဲ့သို႔ တစ္ခါၾကည့္လုိက္ရင္ ကုသိုလ္ေတြ (၃)မ်ဳိး ရရိွသြားႏို္င္ေပတယ္။

ဥပၸႏၷဳပၸႏၷာနံ သခၤါရာနံ ခယေမဝ ပႆတိ။
ဥပၸႏၷဳပၸႏၷာနံ = ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္းကုန္ေသာ၊ သခၤါရာနံ = သခၤါရတရား ႐ုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါးတုိ႔၏ ၊ ခယေမဝ = ကုန္ျခင္းကိုသာလွ်င္၊ ပႆတိ = ႐ႈ၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္ မူခဲ့ပါေပသတည္း ... ။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ အက်ဥ္းခ်ဴပ္အားျဖင့္ ႐ုပ္တရား နာမ္တရား ႏွစ္ပါးပဲ ရိွပါတယ္။ အဲဒီ ႐ုပ္တရား နာမ္တရား ႏွစ္ပါးလံုးသည္လည္း ျဖစ္ၿပီးတာနဲ႔ ကုန္ပ်က္၊ ျဖစ္ၿပီးတာနဲ႔ ကုန္ပ်က္သြားတာပါပဲ။ တစ္ခဏေလးေတာင္ မတည္ေပဘူး။ အဲဒီ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္တတ္တာဟာလည္း ဣေျႏၵထက္ေၾကာင္းတရား တစ္ပါးျဖစ္တယ္။ တရားေတြ ျမန္ျမန္ေတြ႕၊ တရားထူး တရားျမတ္ေတြ ျမန္ျမန္ရဖို႔ရာ ျဖစ္တယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ျဖစ္တိုင္း႐ုပ္နာမ္၊ ခ်ဴပ္ပ်က္ဟန္၊ ဧကန္႐ႈရမည္။

႐ုပ္တရား နာမ္တရားႏွစ္ပါးလံုး ကုန္ပ်က္ ခ်ဴပ္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ၿပီး ႐ႈမွတ္တတ္တာဟာလည္း ဣေျႏၵထက္ေၾကာင္း တရားေတြတက္ေၾကာင္း တစ္ပါးျဖစ္ေပတယ္။ ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္၊ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဟု ႐ႈမွတ္ေနတဲ့အခါမွာ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကုိ စိတ္ကို ညြတ္ၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္ေပးရမယ္။ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ ႐ႈမွတ္တဲ့အခါမွာ ႐ႈမွတ္ၿပီးတာနဲ႔ ေဖာင္းတာေလး မရိွေတာ့ေပဘူး။ ပိန္တယ္လုိ႔ ႐ႈမွတ္ရတာ အသစ္လား ... အေဟာင္းလား .. အသစ္ပဲ ျဖစ္ေပတယ္။ ႐ႈမွတ္ၿပီးတာနဲ႔ ကုန္သြားၿပီး ပ်က္သြားတာကို သိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စိတ္ကို စူးစိုက္ထားရမယ္။ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ထားရေပတယ္။

အာရမၼဏပစၥည္း - ၂(ဃ)

ပိန္တယ္လို႔ ႐ႈမွတ္လိုက္တဲ့အခါမွာလည္း ႐ႈမွတ္ၿပီးတာနဲ႔ ပိန္တာေလးက မရိွေတာ့ေပဘူး။ ေဖာင္းတယ္လို႔ ႐ႈမွတ္ရတာ အသစ္လား .. အေဟာင္းလား ... အသစ္ပဲ ျဖစ္္တယ္။ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ထားရမယ္ဆိုတာ ကုန္ပ်က္တာေတြကို မျမင္ေသးပဲနဲ႔ 'ကုန္တယ္၊ ပ်က္တယ္' 'ကုန္တယ္၊ ပ်က္တယ္'လုိ႔ မ႐ႈမွတ္ရေပဘူး။ အဲဒီလို ႐ႈမွတ္လို႔ရိွရင္ ပိုေႏွးသြားလိမ့္မယ္။

သူ႕႐ႈျမဲတို္င္းပဲ 'ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္၊ ထိုင္တယ္၊ ထိတယ္၊ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္'လို႔ မရႈမွတ္ရပါဘူးလား ... ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ စိတ္ကိုေတာ့ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို ညြတ္ထားရေပတယ္။ အေလးျပဳထားရေပတယ္။ မိမိရဲ႕ သမာဓိဉာဏ္ေတြ အားနည္းေနေသးလို႔ မျမင္ေသးတာပဲ။ တကယ္စင္စစ္ေတာ့ ကုန္ပ်က္ေနတာပဲလို႔ ကုန္ပ်က္တာေတြကို ျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စိတ္ကို အေလးျပဳထားေတာ့ သမာဓိ ပိုျဖစ္ေပတယ္။

သမာဓိျဖစ္လာလုိ႔ သမာဓိေတြ အားေကာင္းလာတဲ့အခါ ဝိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္လာေပတယ္။ ဝိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္လာ၍ ဣေျႏၵ ၅-ပါး ညီသြားတဲ့အခါ ကုန္ပ်က္တာေလးေတြ အသင့္အတင့္ ေတြ႕လာတတ္ပါတယ္။ ကုန္ပ်က္တဲ့ ဉာဏ္အဆင့္ေတာ့ မေရာက္ေသးေသာ္လည္း ကုန္ပ်က္တာေလးေတြကို ဣေျႏၵ ၅-ပါး ထက္သန္ညီမွ်တဲ့အခါ တစ္ခါတစ္ရံ ေတြ႕လာတတ္ပါတယ္။

'ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္'လုိ႔ ႐ႈမွတ္လိုက္တဲ့အခါ ေဖာင္းတဲ့အမူအရာေလးဟာ ပိန္တဲ့ဆီကို လိုက္မပါလာေပဘူး။ ျပတ္က်န္ေနသကဲ့သို႔၊ ပ်က္က်န္ေနခဲ့သလို၊ ပိန္တဲ့ အမူအရာလည္း ေဖာင္းတဲ့ဆီကို ျပန္လိုက္မပါလာေပဘူး။ ပ်က္ၿပီး က်န္ေနခဲ့သလို စိတ္ထဲဉာဏ္ထဲမွာ တစ္ခါတစ္ရံ ထင္ထင္လာတတ္ေပတယ္။

'ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္'လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ၾကြတဲ့အမူအရာေလးေတြဟာ လွမ္းတဲ့အမူအရာသို႔ လိုက္မပါလာေပဘူး။ ေနာက္မွာ အရိပ္ေလးေတြလိုပဲ က်န္ေနခဲ့တယ္။ လွမ္းတဲ့ အမူအရာေတြဟာလည္း ခ်တဲ့ အမူအရာေနာက္သို႔ လိုက္မပါလာေပဘူး။ ေနာက္မွာ အရိပ္ေလးေတြလုိပဲ က်န္ေနခဲ့တယ္။ နင္းခ်လုိက္တဲ့ အမူအရာကလည္း ၾကြတဲ့ အမူအရာသို႔ လိုက္မပါလာေပဘူး။ ေနာက္မွာ အရိပ္ေလးေတြလိုပဲ က်န္ေနခဲ့သလို ေယာဂီရဲ႕ ဉာဏ္ထဲမွာ တစ္ခါတစ္ခါ ထင္ထင္လာေပတယ္။

ဉာဏ္ထဲမွာ ထင္ထင္လာတဲ့အတိုင္း တရားေလွ်ာက္တဲ့အခါ ေယာဂီက ထည့္ေလွ်ာက္တယ္။ "အရိပ္ေလးေတြလို က်န္က်န္ေနခဲ့တယ္ဘုရား၊ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္တဲ့ သေဘာေလး တစ္ခါတစ္ရံ ေတြ႕ရတယ္ဘုရား။ အဲဒါ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါရဲ႕လားဘုရား" "ဘယ့္ႏွယ္ မဟုတ္ပဲ ျဖစ္ရမလဲ။ ေယာဂီကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ေနရတာပဲ"။ အမွန္အတိုင္း ေတြ႕ရတာျဖစ္တယ္။

သမာဓိဉာဏ္က အားနည္းေနေသးလို႔ ထင္ထင္ရွားရွား မေတြ႕ရေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ "စိတ္ထဲက ထင္လုိ႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ကယ္ကုန္ပ်က္တာေတာ့ ဟုတ္မယ္မထင္ပါဘူး"လို႔ မကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကလည္း စိတ္ကို ျပန္ျပန္ၿပီး တင္းမိတတ္တယ္။ အဲဒီလုိလည္း မတင္းမိေစရေပဘူး။ "ကုန္ပ်က္တာေတြကို အသင့္အတင့္ ေတြ႕သိလာၿပီ။ ေနာင္ေတာ့ တစ္ကယ္တမ္း ကုန္ပ်က္တာေတြ ျမင္ရေတာ့မွာပဲ"ဟု ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္သို႔ပဲ စိတ္ကို ညြတ္ၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္ေပးရမယ္။

ညြတ္၍ ႐ႈပါမ်ားေတာ့ သမာဓိဉာဏ္ေတြ အားေကာင္းလာၿပီး ဘဂၤဉာဏ္သို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ ကုန္ပ်က္တာေတြကို ပကတိေသာ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရသလုိ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ၾကပါတယ္။ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ မွတ္လုိက္ရင္ ေဖာင္းတဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ ပိန္တယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္လည္း ပိန္တဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ။ 'ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္'လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ၾကြတဲ့ လွမ္းတဲ့ ခ်တဲ့ အမူအရေလးေတြ ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာကို သမာဓိဉာဏ္ အေျခခံ ရင့္က်က္လာတဲ့ ေယာဂီမ်ား ကိုယ္တုိင္ မေတြ႕ရပါဘူးလား ... ေတြ႕ရေပတယ္။

ကုန္ပ်က္သြားတာ ျမင္ရေတာ့ မျမဲဘူးဆိုတာလည္း မသိေနပါဘူးလား ... သိေနပါတယ္။ ေနာက္သမာဓိဉာဏ္တစ္ဆင့္ ရင့္က်က္အား႐ိွ ထက္သန္လာတဲ့အခါ မွတ္စရာအာ႐ံုသာ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္သြားတာ မဟုတ္ဘူး၊ မွတ္သိစိတ္ပါ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္သြားတာကို တစ္ဆင့္ ျမင္ၾကျပန္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕ ေယာဂီမ်ားက ေတာ္ေတာ့ကို ဉာဏ္ထက္တာပဲ။ (၁၀)ရက္ေလာက္အတြင္းမွာပဲ အဲဒီလုိ ကုန္ပ်က္တာကို ျမင္ၾကတယ္။

ေဖာင္းတယ္လုိ႔ မွတ္လုိက္ရင္ ေဖာင္းတဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္သြားတာ။ ပိန္တယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္ ပိန္တဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္သြားတာကို ျမင္ၾကတယ္။ 'ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္။'လုိ႔ မွတ္ေနတဲ့အခါမွာလည္း ၾကြတယ္လို႔ မွတ္လုိက္တဲ့အခါ ၾကြတဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္သြားတာ။ လွမ္းတယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါ လွမ္းတဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္သြားတာ။ ခ်တယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါ ခ်တဲ့ အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္သြားတာ ကို ျမင္ၾကေပတယ္။

အဲဒီလုိ ကုန္ပ်က္တာေတြကို ျမင္တဲ့အခါ မွတ္စရာအာ႐ံု ႐ုပ္တရားေတြလည္း မျမဲဘူး။ မွတ္သိစိတ္ နာမ္တရားလည္း မျမဲဘူးလို႔ မသိသြားပါဘူးလား ... သိသြားပါတယ္။ မျမဲဘူးဆိုတာ ျမန္မာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ .. အနိစၥပါ။ ကုန္ပ်က္တာေတြ လွ်င္ျမန္အားႀကီးေတာ့ ႏိွက္စပ္ေနသလုိ ျဖစ္၍ ဆင္းရဲပါလား..။ ဆင္းရဲဆိုတာ ျမန္မာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလုိက်ေတာ့ ... ဒုကၡပါ။ ဒီလုိ ကုန္ပ်က္ ႏိွပ္စက္ေနတဲ့ ဆင္းရဲေတြကို ဘယ္လုိမ်ား ကာကြယ္လုိ႔ ရပါ့မလဲ၊ ဘယ္လုိမွ ကာကြယ္လို႔ မရဘူး၊ သူ႕သေဘာအတိုင္း ကုန္ပ်က္ ႏိွပ္စက္ေနတာပဲ ကိုယ္အစိုးမရပါလား...။ ကိုယ္အစိုးမရပါလားဆိုတာ ျမန္မာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ .. အနတၱပါ။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ၾကရေပတယ္။

ငယ္ရြယ္စဥ္အခါကတည္းက လူႀကီးသူမေတြ ေျပာလို႔ ၾကားခဲ့ရတဲ့ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ရေတာ့ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာစရာ မေကာင္းပါဘူးလား... ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ေတာ့ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္လို႔ ပီတိေတြျဖစ္လုိ႔ ႐ႈေတာင္ မ႐ႈႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ ျမင္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာေတြ ျဖစ္ေနတာ ေနရာက်ပါတယ္။ ဒီပီတိကလည္း တရားရဖို႔ ေက်းဇူးျပဳေနေပတယ္။ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ၿပီး ႐ႈမွတ္လိုက္တဲ့အခါ ကုန္ပ်က္တာေတြ ျမင္သြားေတာ့ အနိစၥ မျမင္သြားပါဘူးလား ... အနိစၥ ျမင္သြားပါတယ္။ အနိစၥျမင္သြားေတာ့ ဒုကၡလည္း ထင္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒုကၡထင္ေတာ့ အနတၱလည္း ျမင္ေတာ့တာပါပဲ။ လကၡဏာစစ္ တစ္ခုျမင္သြားလုိ႔ရိွရင္ သံုးပါးလုံးပင္ ျမင္သြားေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ လကၡဏာစစ္တြင္၊ တစ္ခုျမင္၊ အကုန္ပင္ သိေတာ့သည္။

ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကိုညြတ္ၿပီး ႐ႈလုိက္လုိ႔ ကုန္ပ်က္တဲ့ မျမဲတဲ့ အနိစၥ လကၡဏာစစ္ကို ျမင္လိုက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ဒုကၡလကၡဏာကိုလည္း ျမင္တယ္။ အနတၱလကၡဏာကိုလည္း ျမင္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ေပတယ္။ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ၿပီး ႐ႈတဲ့အခါ တကယ္တမ္း ကုန္ပ်က္တာေတြ ျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ႐ို႐ိုေသေသ စူးစူးစိုက္စိုက္ ႐ႈမွတ္ရမယ္။

႐ို႐ိုေသေသဆိုတာ ကိုယ္အမူအရာေလးေတြကို သိမ္သိမ္ေမြ႕ေမြ႕ ႏူးႏူးည့ံညံ့ ျပဳလုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ ေဖာင္းတာ ပိန္တာကို မွတ္တဲ့အခါ မွန္မွန္ေလး ႐ွဴတာကို ႐ို႐ိုေသေသပဲ ျဖစ္တယ္။ စူးစူးစိုက္စိုက္ဆိုတာကေတာ့ ပစၥဳပၸန္လည္း တည့္ေအာင္ ပရမတ္ကိုလည္း သိေအာင္ စူးစိုက္ရတယ္။ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါ အဆင့္ဆင့္ ေဖာင္းတက္လာတဲ့ အစဥ္ေလး သႏၲတိ ပစၥဳပၸန္ကို တည့္ႏိုင္သမွ် တည့္ေအာင္၊ မီႏိုင္သမွ် မီေအာင္ စူးစိုက္ရပါတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ ပံုသဏၭာန္ ပညတ္ႀကီးကိုေတာ့ ခြာႏိုင္သမွ် ခြာရပါတယ္။

ပိန္တယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ အဆင့္ဆင့္ ေလ်ာ့က်သြားတဲ့ အစဥ္ေလး သႏၲတိ ပစၥဳပၸန္ကို တည့္ႏိုင္သမွ် တည့္ေအာင္၊ မီႏိုင္သမွ် မီေအာင္ စူးစိုက္ရပါတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ ပံုသဏၭာန္ ပညတ္ႀကီးကိုေတာ့ ခြာႏိုင္သမွ် ခြာရပါတယ္။ ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္တဲ့အခါမွာ ပစၥဳပၸန္လည္း တည့္ေအာင္၊ ပရမတ္ကိုလည္း သိေအာင္ စူးစိုက္ဖို႔ရာတုိ႔သည္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြပင္ ျဖစ္ေပတယ္။ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ကေလးမွာမွ တရားသေဘာေတြက ရိွပါတယ္။

ဒီတရားသေဘာေတြကိုလည္း ပညတ္ ပံုသဏၭာန္ေတြ ႐ႈမွတ္ေနလုိ႔လည္း မေတြ႕ႏိုင္ေပဘူး။ ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ေတြကို ခြာၿပီး သေဘာတရားေတြကို ႐ႈႏုိင္မွသာ သေဘာေတြကို ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ရေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ပညတ္ကိုခြာ၊ ပရမတ္သာ၊ မွန္စြာ႐ႈရမည္။

ဝိပႆနာစစ္စစ္ျဖစ္ခ်င္လုိ႔ရိွရင္ ပညတ္ ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ေတြကို ခြာႏိုင္သမွ် ခြာရပါမယ္။ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း ကုန္တဲ့ ပ်က္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ကို ညြတ္ၿပီး ႐ႈရေပမယ္။ ဝိပႆာနာစစ္စစ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ား ႐ႈရပါမလဲလုိ႔ ေမးရင္ ပညတ္ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ေတြကို ခြာႏို္င္သမွ်ခြာ၊ ပရမတ္ သေဘာတရားေတြကို သိႏိုင္သမွ် သိေအာင္ စူးစိုက္ၿပီး ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္ရမယ္လုိ႔ ေျပာျပရေပမယ္။

သမထဆိုကေတာ့ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း ျမဲတဲ့ဘက္ကေန ႐ႈရတယ္။ အာ႐ံုကလည္း ပညတ္အာ႐ံုကိုပဲ ႐ႈရတယ္။ ပထဝီကသိုဏ္းဆိုရင္ ေျမကြက္ကေလး စေကာေလာက္၊ ဘန္းေလာက္ျပဳလုပ္ၿပီး ဒီေျမကြက္ကေလးကို ပကတိေသာ မ်က္စိႏွင့္ ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ထားရတယ္။ မမိွတ္ေသာ မ်က္စိႏွင့္ ၾကည့္ႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ စိတ္ကလည္း ဒီေျမကြက္ကေလးကို အျမဲတမ္း စိတ္ထဲမွာ ထင္ေနရေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၿပီးေတာ့ (ေျမ ေျမ၊ ပထဝီ ပထဝီ)လုိ႔ ႐ႈရတယ္။

စိတ္ထဲမွာ အျမဲတမ္း ထင္ေအာင္႐ႈရတယ္။ ျမဲတဲ့ဘက္က မ႐ႈရပါဘူးလား ... ျမဲတဲ့ဘက္က ႐ႈရပါတယ္။ အာ႐ံုကလည္း ပညတ္အာ႐ံုပဲ ျဖစ္ေပတယ္။ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း ျမဲတဲ့ဘက္ကေန၍ ႐ႈရတယ္။ ေနာက္သမာဓိျဖစ္လာတဲ့အခါ မ်က္စိမိွတ္လိုက္ေသာ္လည္း ဒီေျမကြက္ကေလးဟာ စိတ္အာ႐ံုထဲမွာ ပကတိေသာ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရတဲ့ ေျမကြက္ေလးလုိပဲ အျမဲထင္ေနတယ္ဆိုရင္ ဥဂၢဟနိမိတ္လုိ႔ ဆိုရေပတယ္။

ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ ႐ႈမွတ္လုိ႔ သမာဓိအားရိွလာတဲ့အခါ ပကတိေသာ ေျမကြက္ထက္ ပိုၿပီး ၾကည္လင္ေတာက္ပတဲ့ ေျမကြက္ကေလး စိတ္ထဲမွာ ထင္လာတယ္။ ျမဲေအာင္ မ႐ႈရပါဘူးလား... ျမဲေအာင္ ႐ႈရပါတယ္။ အာ႐ံုကလည္း ပညတ္အာ႐ံုပဲ ျဖစ္ေပတယ္။ ႐ႈတဲ့အခါလည္း ျမဲေအာင္ပဲ ႐ႈရတယ္။ အဲဒါ သမထပါ။ ဝိပႆနာေယာဂီဆိုေတာ့ သမထလည္း သိထားရေပတယ္။

သမထဘာဝနာႏွင့္ ဝိပႆနာဘာဝနာထူးပံု

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ပညတ္အာ႐ံု၊ ျမဲေနပံု၊ ႐ႈတုံ သမထမည္။

အာ႐ံုကလည္း ပညတ္အာ႐ံု၊ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း ျမဲတဲ့ဘက္ကေန ႐ႈရတာ သမထပဲ ျဖစ္ေပတယ္။ ဝိပႆနာကေတာ့ အာ႐ံုကလည္း ပရမတ္အာ႐ံု၊ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း မျမဲတဲ့ဘက္ကေန ႐ႈရတယ္။ ပရမတ္ အာ႐ံုသေဘာေလးမွ်ကို ရႈမွတ္ရပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ပရမတ္အာ႐ံု၊ မျမဲပံု၊ ႐ႈတံု ဝိပႆ္မည္။

သမထနဲ႔ ဝိပႆနာ ကြဲျပားသြားၾကေပၿပီ ျဖစ္တယ္။ ဝိပႆနာတရားစစ္စစ္ ႐ႈတတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ တခ်ဳိ႕ စာေပက်မ္းဂန္နယ္က ပရိယတၱိသမားေတြက ပဋိပတၱိသမားေတြကို မၾကာခဏ ေလ့လာၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ ႐ွင္းရွင္း ေျပာျပႏိုင္ရေအာင္ သူတို႔လည္း သေဘာက်ၿပီး အားထုတ္ႏိုင္ရေအာင္ ဝိပႆနာနဲ႔ သမထကို ကြဲျပားေအာင္ သိထားၾကရေပတယ္။

တခ်ဳိ႕ပုဂၢဳိလ္မ်ားက ပရိယတၱိေလာက္သာ အားသန္ၿပီး ပဋိပတၱိဉာဏ္က မရိွေတာ့ သေဘာမေပါက္ၾကေပဘူး။ ေယာဂီတစ္ဦး ငယ္ရြယ္စဥ္က ဆရာျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ ဆရာႀကီးတစ္ဦးက "သင္တို႔ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္လုိ႔ ႐ႈမွတ္ေနတာ သမထလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ဝိပႆနာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ မဟုတ္တာေတြ ႐ႈေနၾကတယ္"ဟု ေျပာလိုက္ေသာေၾကာင့္ ေယာဂီမွာ သံသယေတြျဖစ္ၿပီး စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ရတာ ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီလုိ မျဖစ္ရေအာင္ သမထႏွင့္ ဝိပႆနာ ကြဲျပားေအာင္ ႐ႈမွတ္ပံုမ်ားကို သိထားသင့္ေပတယ္။

ပရမတ္ကို ႐ႈရပံုမွာ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ ႐ႈတဲ့အခါ ေတာင့္တင္း တြန္းကန္မႈကိုပဲ ႐ႈရပါတယ္။ ပိန္တယ္လုိ႔ ႐ႈတဲ့အခါလည္း ေလ်ာ့သြား လႈပ္သြားတဲ့ သေဘာကိုပဲ ႐ႈရပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေထာက္ကန္ ေတာင့္တင္း၊ ေလ်ာ့ျခင္းတစ္မည္၊ ဝါေယာဓာတ္၊ ႐ႈမွတ္ ျမတ္ေယာဂီ။

ဝါေယာဓာတ္ရဲ႔ လကၡဏာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာင္းတဲ့အခါ ေထာက္ကန္တာ၊ ေတာင့္တင္း တြန္းကန္တာ မထင္ရွားပါဘူးလား... ထင္ရွားပါတယ္။ ပိန္တဲ့အခါလည္း ေလ်ာ့သြားတာ မထင္ရွားပါဘူးလား .. ထင္ရွားပါတယ္။ ပညတ္ကို ႐ႈတာလား .. ပရမတ္ကို ႐ႈတာလား ... ပရမတ္ကို ႐ႈတာပါ။ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း ျမဲတဲ့ဘက္က႐ႈတာလား .. မျမဲတဲ့ဘက္က ႐ႈတာလား... မျမဲတဲ့ဘက္က ႐ႈတာပါ။ ဝိပႆနာစစ္စစ္ကို ႐ႈတာပါလုိ႔ ျပန္ေျဖႏိုင္ပါတယ္။

အေမးခံရတဲ့အခါမွာ အဲဒီ ေယာဂီကေတာ့ မေျဖႏိုင္ေပဘူး။ စိတ္ေတြ ဂေယာက္ေျခာက္ျခားေတြ ျဖစ္သြားရပါတယ္။ ငယ္ရြယ္စဥ္အခါက ပရိယတၱိ ဆရာသမားျဖစ္သူက ေျပာလုိက္သည္မွာ "သင္တို႔ဟာေတြက သမထလည္း မဟုတ္၊ ဝိပႆနာလည္း မဟုတ္ဘူး"လုိ႔ ေျပာလုိက္ေတာ့ အုိ .. ခံရခက္လုိက္တာ။ ဝိပႆနာ႐ႈတာ အက်ဳိးမရေတာ့ဘူးလုိ႔ စိတ္ထဲမွာေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလး သံသယေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္တဲ့။ အဲဒီလို မျဖစ္ရေအာင္ ေယာဂီမ်ားကေတာ့ သိထားရပါတယ္။

ဝိပႆနာစစ္စစ္ဆိုတာ ပရမတ္ကိုပဲ ႐ႈရပါတယ္။ ႐ႈတဲ့အခါမွာလည္း မျမဲတဲ့ဘက္ကဘဲ ႐ႈရပါတယ္လုိ႔ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ မျမဲတဲ့ဘက္၊ ကုန္ပ်က္တဲ့ဘက္ကေန႐ႈေတာ့ မျမဲတဲ့ အနိစၥ၊ ဆင္းရဲတဲ့ ဒုကၡ၊ အစိုးမရတဲ့ အနတၱေတြကို ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

ဝိဝိေဓန အနိစၥာဒိအာကာေရန ပႆတီတိ ဝိပႆနာ။

ဝိဝိေဓန အနိစၥာဒီအာကာေရန = အထူးထူး အျပားျပားေသာ အနိစၥ အစရိွေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္၊ ပႆတိ = ႐ႈတတ္၏ ။ ဣတိတသၼာ = ဤသို႔ အထူးထူး အျပားျပားေသာ အနိစၥအစရိွေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ႐ႈရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ ဝိပႆနာ = ဝိပႆာနာ မည္၏ ။

အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ အစရိွေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ အထူးထူး အျပားျပား ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္ ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္လုိ႔ ႐ႈတာ ဝိပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယံုမွားသံသယ မျဖစ္ပါနဲ႔။ အဲဒီလို ဝိပႆာနာ႐ႈလုိ႔ ဘဂၤဉာဏ္သို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ ကုန္ပ်က္တာေတြ ျမင္တဲ့အခါ ဒြါရ(၆)ပါးကေန လွည့္ၿပီး ႐ႈလုိ႔ ရသြားတတ္ပါတယ္။ သမာဓိဉာဏ္ အားေကာင္းတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ မ်က္စိကလည္း 'ျမင္တယ္'လို႔ ႐ႈမွတ္လုိ႔ ရသြားပါတယ္။ နားကလည္း 'ၾကားတယ္'လုိ႔ ႐ႈမွတ္လို႔ ရသြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နားကရတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြကေတာ့ မ်ားပါတယ္။ မ်က္စိကရတဲ့ ပုဂၢဳိလ္က နည္းနည္း နည္းေပတယ္။ ႏွာေခါင္းက 'နံတယ္၊ နံတယ္'။ လွ်ာကလည္း 'စားတယ္၊ ဝါးတယ္'။ ကိုယ္ကေတာ့ ရၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ကလည္း 'စိတ္ကူးတယ္၊ ၾကံစည္တယ္'လုိ႔ မွတ္လို႔ ရသြားေပတယ္။

စြဲလမ္းစရာ အာ႐ံုေတြေၾကာင့္ စိတ္ကူးၾကံစည္မႈေလးေတြ ျဖစ္လာတယ္ ဆိုလုိ႔ရိွရင္ 'စိတ္ကူးတယ္၊ ၾကံစည္တယ္'လုိ႔ မွတ္လုိက္တဲ့အခါ စိတ္ကူးၾကံစည္မႈေလးေတြ တစ္ခ်က္မွတ္ တစ္ခ်က္ေပ်ာက္၊ တစ္ခ်က္မွတ္ တစ္ခ်က္ေပ်ာက္သြားတာ သမာဓိဉာဏ္ အားေကာင္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြ႕ၾကရတယ္။ ေနာက္သမာဓိဉာဏ္ေတြ အားရိွလာေတာ့ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္လုိက္ၿပီး ကုန္ပ်က္ကုန္ပ်က္သြားတာ ေတြ႕ရျပန္တယ္။ ကုန္ပ်က္တာ ေတြ႕ရေတာ့ မျမဲဘူးဆိုတာ သိသြားၾကတယ္။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱဉာဏ္ေတြ ျဖစ္သြားၾကတယ္။

ကာယဒြါရကေန၍ စၿပီးထူေထာင္လုိ႔ ဘဂၤဉာဏ္သို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ မ်က္စိ နား နွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္တည္းဟူေသာ ဒြါရ(၆)ပါးလံုးမွာ လွည့္လည္ၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္လုိ႔ ရသြားပါတယ္။ ဒြါရ(၆)ပါးလံုး လံုျခံဳသြားတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ေယာဂီမ်ား အလုိရိွအပ္ ေတာင့္တအပ္တဲ့ တရားထူး တရားျမတ္မ်ား ရသြားၾကမွာ ျဖစ္ေပတယ္။

အာရမၼဏပစၥည္း - ၂ (င)

အရွင္ေပါ႒ိလမေထရ္ ရဟႏၲာ ျဖစ္ပံု

ဒြါရ(၆)ပါးလံုး လံုျခံဳေအာင္၊ ဒြါရ(၆)ပါးလံုး ပိတ္ထားလို႔ေတာ့ မရေပဘူး။ (၅)ဒြါရကို ပိတ္ထားၿပီး တစ္ဒြါရကေန ႐ႈမွတ္ရမယ္။ ႐ႈမွတ္ရမည့္ အေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္အခါက ျပႆနာတစ္ခုေၾကာင့္ ရဟႏၲာကိုရင္ေလးက ေဟာၾကားပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာဝတၳိျပည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူပါတယ္။ ဂိုဏ္းႀကီး(၁၈)ဂိုဏ္းကို အုပ္ခ်ဴပ္ၿပီး စာေပက်မ္းဂန္ေတြကို ပို႔ခ်ေနတဲ့၊ ပိဋကတ္(၃)ပံုကို ႏႈတ္ငံုေဆာင္ထားတဲ့ အရွင္ေပါ႒ိလ ဆိုတာ ရိွတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြကို ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ေန႔မအား ညမအား စာေပက်မ္းဂန္ေတြ ပို႔ခ်ၿပီး သင္ၾကားေပးတယ္။

မၾကာခဏလည္း ျမတ္စြာဘုရားထံလာၿပီး ပူေဇာ္ကန္ေတာ့တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက "တုစၧေပါ႒ိလ"။ "အခ်ည္းႏီွး အလကား ေပါ႒ိလ သြားေတာ့၊ ျပန္ေတာ့" စသည္ျဖင့္ မိန္႔ၾကားတဲ့အခါ "ဘယ္လိုပါလိမ့္မလဲ၊ သာသနာအတြက္လည္း ေန႔မအား ညမအား စာေပက်မ္းဂန္ေတြကို ပို႔ခ် သင္ၾကားေပးေနရေသးတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက 'တုစၧ - အခ်ည္းႏွီး အလကားပဲ'လို႔လည္း အေျပာခံေနရေသးတယ္။ ေနရာမက်ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ'လုိ႔ စဥ္းစားတဲ့အခါ မိမိသႏၲာန္မွာ တရားထူး တရားျမတ္ မရေသးလုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ဒီလိုေျပာတာပဲလို႔ ပညာရိွပုဂၢိဳလ္ဆိုေတာ့ သိသြားပါတယ္။ သိေတာ့ မေနေတာ့ဘူး၊ ေတာထြက္မယ္ဆိုၿပီး ေတာထြက္သြားပါတယ္။

ယူဇနာ(၁၂၀)ေဝးကြာတဲ့ ေတာေက်ာင္းကို ေရာက္သြားတယ္။ သံဃာအပါး(၃၀) ရိွပါတယ္။ သံဃာအပါး(၃၀)လံုး ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ခ်ည္း ျဖစ္ၾကတယ္။ ေရွးဦးစြာ အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ မေထရ္ႀကီးထံသြားၿပီး ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး "ဆရာေတာ္ႀကီးဘုရား ... တပည့္ေတာ္ရဲ႕ မီွခိုအားထားရာ ျဖစ္ေတာ္မူပါဘုရား၊ ကမၼ႒ာန္းတရား ေပးသနားေတာ္မူပါဘုရား"ဟု ေလွ်ာက္ထားေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးက "အရွင္ေပါ႒ိလဟာ ပိဋကတ္(၃)ပံုကို ႏႈတ္ငံုေဆာင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လုိ႔ မာန္မာနေတြ ရိွေနတယ္။ တရားေပးလုိ႔ ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။" လုိ႔ သိေနေသာေၾကာင့္ "အရွင္ေပါ႒ိလထံမွာသာ ဆရာေတာ္တို႔က ဆည္းပူးရမွာပါ၊ အရွင္ေပါ႒ိလဆိုတာ ပိဋကတ္(၃)ပံုကို ႏႈတ္ငံုေဆာင္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တပည့္ေတာ္ကသာ အရွင္ေပါ႒ိလအထံမွာ ကမၼ႒ာန္း ဆည္းပူးရမွာပါ၊ ကမၼ႒ာန္းတရား မေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး မေထရ္ထံ သြား၍ ေလွ်ာက္ထားပါ"ဟု ေျပာလုိက္ေပတယ္။

ဒုတိယမေထရ္ႀကီးကလည္း ဒီအတုိင္းပဲ မိန္႔ၾကားတယ္။ လက္မခံေပဘူး ကမၼ႒ာန္းတရား မေပးဘူး။ တတိယမေထရ္ႀကီးကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ပယ္လုိက္တယ္။ အဆင့္ဆင့္ မေထရ္ႀကီးေတြ ပယ္လုိက္တာ ဘယ္ေရာက္သြားလဲဆိုေတာ့ (၇)ႏွစ္သားအရြယ္ ရဟႏၲာ ရွင္သာမေဏေလးထံ ေရာက္သြားတယ္။ "ကိုရင္ဘုရား... တပည့္ေတာ္ရဲ႕ အားထားကုိးကြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ္မူပါဘုရား ကိုရင္တစ္ပါးသာ က်န္ပါေတာ့တယ္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ရဲ႕ ကိုးကြယ္အားထားရာ ျဖစ္ေတာ္မူပါဘုရား။ ကမၼ႒ာန္းတရား ေပးသနားေတာ္မူပါဘုရား"လုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတယ္။

ကိုရင္ေလးက ျပန္ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ "အရွင္ဘုရား ... ဘယ္လုိမိန္႔ၾကားတာပါလဲဘုရား။ တပည့္ေတာ္က အသက္လည္း ငယ္ပါတယ္ဘုရား။ စာေမက်မ္းဂန္လည္း မတတ္ပါဘူးဘုရား။ အရွင္ဘုရားထံမွာသာ တပည့္ေတာ္က ကမၼ႒ာန္းတရားေတြ ဆည္းပူးဖုိ႔ရာ ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား"ဟု ပယ္လုိက္ျပန္ေတာ့ အရွင္ေပါ႒ိလမွာ အားကိုးရာမဲ့ၿပီး "ကိုရင္... ကိုရင္မွတစ္ပါး ယခုအခ်ိန္မွာ တပည့္ေတာ္ အားကိုးစရာ မရိွေတာ့ပါဘူးဘုရား။ တပည့္ေတာ္ကို သနားခ်ီးေျမႇာက္ေသာအားျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းတရား ေပးသနားေတာ္မူပါဘုရား"လုိ႔ ေလွ်ာက္ထားျပန္တယ္။

ထိုအခါ ကိုရင္ေလးက 'အရွင္ေပါ႒ိလ မာနေတြက်သြားေပၿပီ၊ တရားေပးမွပဲ' ဆိုၿပီး -
"အရွင္ဘုရား ... တပည့္ေတာ္ ေျပာတဲ့စကား နားေထာင္ႏိုင္ပါ့မလား"
"နားေထာင္ႏိုင္ပါတယ္ဘုရား၊ ကိုရင္က အခု မီးပံုထဲ ခုန္ခ်လိုက္ပါဆိုရင္ အခု မီးပံုထဲ ခုန္ခ်လုိက္ပါမယ္။"
"မီးပံုေတာ့ မရိွဘူး၊ ဟုိေရွ႕မွာ ေရအိုင္ႀကီး၊ အရွင္ဘုရား ေတြ႕ရဲ႕လား"
"ေတြ႕ပါတယ္ဘုရား"
"အဲဒီေရအုိင္ႀကီးထဲကို အရွင္ဘုရား အခုဝတ္ထားတဲ့ သကၤန္းအသစ္ေတြနဲ႔ ဆင္းသြားရမယ္။"

တစ္ခြန္းတည္းေသာ စကားျဖင့္ ေရအိုင္ထဲသို႔ ဆင္းသြားပါတယ္။ သကၤန္းအနားေတြ ေရစိုတဲ့အခါ - "အရွင္ဘုရား၊ ျပန္ၾကြလာပါေတာ့"ဟု ဆိုလိုက္ရာ တစ္ခြန္းတည္းေသာ စကားနဲ႔ပဲ ျပန္ၾကြလာတယ္။

(၆)ဒြါရ၌ (၅)ဒြါရပိတ္၍ တစ္ဒြါရက ႐ႈမွတ္ပံု

"အရွင္ဘုရားကို ကမၼ႒ာန္းတရား ေပးေတာ့မယ္။ အရွင္ဘုရား သတိထားၿပီးေတာ့ နားေထာင္ပါ။ ေတာထဲမွာ ေတာင္ပို႔တစ္ခုရိွပါတယ္။ အေပါက္က (၆)ေပါက္ ရိွပါတယ္။ အဲဒီေတာင္ပို႔ထဲမွာ ဖြတ္တစ္ေကာင္ ဝင္ေနပါတယ္။ အဲဒီဖြတ္ကို လိုခ်င္တဲ့ ေယာက္်ားဟာ (၅)ေပါက္က ပိတ္ထားၿပီးေတာ့ တစ္ေပါက္က ေစာင့္ဖမ္းရပါတယ္။"

"အရွင္ဘုရားသႏၲာန္မွာလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္-တည္းဟူေသာ ဒြါရ(၆)ပါး အေပါက္(၆)ေပါက္ ရိွပါတယ္။ (၅)ဒြါရကို ပိတ္ၿပီးေတာ့ တစ္ဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္"ဟု ကိုရင္ေလး မိန္႔ၾကားလုိက္ေတာ့ အရွင္ေပါ႒ိလ သေဘာေတြက်သြားပါတယ္။ "ကိုရင္ .. ဒီမွ်နဲ႔ပဲ တပည့္ေတာ္အတြက္ ကမၼ႒ာန္းေပးတာ ျပည့္စံုသြားပါၿပီ"။ ေမွာင္မိုက္ထဲမွာရိွတဲ့ အဖုိးတန္ပစၥည္းကို မီးထြန္းျပလုိက္သလုိ ခ်က္ျခင္းသိသြားတယ္။ အားထုတ္လုိက္တာ မၾကာမီ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ရဟႏၲာ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကိုရင္ေလးေပးတဲ့ ကမၼ႒ာန္းနည္း ေနရာက်ပါတယ္။

ဘယ္ႏွစ္ေပါက္ကို ပိတ္ထားရပါသလဲ ... (၅)ေပါက္ကို ပိတ္ထားရပါတယ္။ တစ္ေပါက္ကေန၍ ဖြတ္ကို ေစာင့္ၿပီး ဖမ္းရသလုိ တစ္ေပါက္ကေန၍ ႐ႈမွတ္ရမယ္။ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္-ဆိုတဲ့ (၅)ဒြါရကို ပိတ္ထားရမယ္။ ဘယ္ကေန ႐ႈေနရပါသလဲ ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈေနရပါမယ္။ ႐ႈလုိ႔ရိွရင္ေတာ့ (၅)ဒြါရဟာလည္း လုံျခံဳေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

မ်က္စိမွာက်လာတဲ့ အာ႐ံုကိုလည္း ဘယ္ကေန႐ႈရမလဲ ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္။ နားမွာက်လာတဲ့ အာ႐ံုကိုလည္း ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္။ ႏွာေခါင္းမွာ က်လာတဲ့ အာ႐ံုကိုလဲ ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္။ လွ်ာမွာ က်လာတဲ့ အာ႐ံုကိုလဲ ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္။ ကိုယ္မွာ က်လာတဲ့ အာ႐ံုကိုလဲ ... မေနာဒြါရကေန ႐ႈရပါမယ္။ တစ္ေပါက္ကေန၍ မ႐ႈရပါဘူးလား ... ႐ႈရပါတယ္။ တစ္ေပါက္ကေန၍ ေစာင့္ၿပီး ဖြတ္ကို ဖမ္းေနတဲ့ ေယာက္်ားႏွင့္ တူေပတယ္။

ဒီမွာ သဘာဝက်က် စဥ္းစားစရာ မ်က္စိမွာက်တဲ့ အာ႐ံုကို ဘယ့္ႏွယ္ မေနာဒြါရက တစ္ျခားကေန႐ႈလုိ႔ ရမွ ရပါ့လား။ မ်က္စိေတြ နားေတြ ႏွာေခါင္းေတြ လွ်ာေတြ ကိုယ္ေတြမွာ က်တာက တစ္ျခား၊ ႐ႈတာက တစ္ျခား။ ဒီလုိ မျဖစ္ေနဘူးလားလုိ႔ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေပတယ္။ သဘာဝက်က် သိပၸံနည္းက်က် စဥ္းစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဒီလုိလည္း ေမးလာတတ္ၾကေပတယ္။ ေမးလာတဲ့အခါ အေျဖရိွပါတယ္။

ဒြါရ(၅)ပါးမွာ က်လာတဲ့ အာ႐ံုေတြဟာ မေနာဒြါရသို႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ ေရာက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မြန္းတည့္ခ်ိန္မွာ သစ္ပင္ဖ်ား၌ ငွက္ေတြ လာနားတယ္။ နားလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ေျမမွာ အရိပ္ေတြ သြားၿပီး မထင္ပါဘူးလား ... ထင္ပါတယ္။ သစ္ပင္ေအာက္မွာ ရိွေနတဲ့ ေယာက္်ား မသိပါဘူးလား ... သိပါတယ္။ အရိပ္ေတြ ထင္လာတာ ေတြ႕တာနဲ႔ ေအာ္ .. ငွက္လာနားၿပီလုိ႔ သိရပါတယ္။

အဲဒီလုိပဲ ဒြါရ(၅)ပါးမွာ က်လာတဲ့ အာ႐ံုေတြဟာ မေနာဒြါရကို ခ်က္ခ်င္းပဲ ေရာက္လာတယ္။ မေနာကေန ႐ႈလုိ႔မရပါဘူးလား ... ႐ႈလုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒါေလးေတြကို ဥပမာနဲ႔ အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပထားပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ သစ္ပင္ဖ်ား၌၊ ငွက္နားပမာ၊ အာ႐ံုငါးပါး၊
ထိျငားထင္လာ၊ ေျမ၌ ငွက္ရိပ္၊ ခပ္ႏိွပ္ပမာ၊
မေနာေပါက္၊ ဆိုက္ေရာက္ေလသည္သာ။

သစ္ပင္ဖ်ားမွာ ငွက္နားလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ေျမမွာ အရိပ္ေတြ သြားထင္တယ္။ ေအာက္က ေယာကၤ်ားက ငွက္ေတြ လာနားၿပီလုိ႔ သိသလုိပါပဲ။

မ်က္စိအၾကည္၊ နားအၾကည္၊ ႏွာေခါင္းအၾကည္၊ လွ်ာအၾကည္၊ ကိုယ္အၾကည္မွာ အာ႐ံု(၅)ပါး လာတိုက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း မေနာအၾကည္မွာ မေနာေပါက္ကို လာၿပီးေတာ့ ထင္ေတာ့တာပါပဲ။ ငွက္ရိပ္ထင္သလုိ ထင္လာေတာ့ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' 'ၾကားတယ္၊ ၾကားတယ္' 'နံတယ္၊ နံတယ္' 'စားတယ္၊ စားတယ္' 'ထိတယ္၊ ထိတယ္'လုိ႔ မွတ္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒီ မေနာတစ္ဒြါရက ေစာင့္ၿပီးေတာ့ ႐ႈမွတ္ေနတာ ဖြတ္ကို လုိခ်င္တဲ့ ေယာကၤ်ားႏွင့္ အလြန္တူေပတယ္။

ကိုရင္ေလးေပးတဲ့ ကမၼ႒ာန္းသည္ အခုေယာဂီမ်ား ႐ႈေနတဲ့ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ မတူပါဘူးလား ... တူေပတယ္။ ရဟႏၲာမေထရ္ ေပးတဲ့ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားေပးတဲ့ ကမၼ႒ာန္း အတူတူပါပဲ။ ဒြါရ(၆)ပါး လုံျခံဳသြားတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ေယာဂီမ်ား အလုိရိွအပ္ ေတာင့္တအပ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသို႔ ေရာက္သြားေတာ့တာပါပဲ။ လံုျခံဳလုိ႔ ေရာက္သြားတဲ့ သာဓကေတြ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္အခါက အမ်ားႀကီး ရိွခဲ့ေပတယ္။

ဒြါရ(၆)ပါးကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္စည္းႏိုင္၍ ရဟႏၲာျဖစ္ပံု

တစ္ခ်ိန္ေသာအခါ ရဟန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျမတ္စြာဘုရားထံမွာ ကမၼ႒ာန္းတရားေတြ ယူၿပီး တရားအားထုတ္ဖို႔ရာ ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီၿပီးေတာ့ ဝါဆိုရန္ ေနရာရွာၾကတယ္။ တိုင္းစြန္ၿမိဳ႕ဖ်ားတစ္ခုသို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ အဲဒီမွာ ဝါဆိုၾကတယ္။ တိုင္းစြန္တုိင္းဖ်ား ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားတို႔သည္ ကမၼ႒ာန္းတရား ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနတဲ့ ရဟန္းေတြ ေရာက္လာေတာ့ အလြန္ပဲ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး ျပဳစုၾကတယ္။ ဝါလယ္ေလာက္ေရာက္တဲ့အခါ တိုင္းစြန္တိုင္းဖ်ား ျဖစ္သည့္အားေလ်ာစြာ သူပုန္သူကန္ သူခိုးဓားျပေတြ ၿမိဳ႕ကိုဝင္ၿပီး လုယက္ဖ်က္ဆီး မီး႐ိႈ႕ လူေတြသတ္ျဖတ္၊ ပစၥည္းေတြလုယူသြားၾကတယ္။ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ဂ႐ုမစိုက္ႏိုင္ေတာ့ပဲ ျဖစ္ၾကေပတယ္။

ၿမိဳ႕အျပင္က က်ဳံးေတြတူးၾကရ၊ ၿမိဳ႕အတြင္းက တံတိုင္းေတြ တံခါးေတြ ေဆာက္လုပ္ၾကရနဲ႔ ရဟန္းေတာ္ေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ႏိုင္တဲ့အခါ ရဟန္းေတာ္ေတြ ၿငိဳၿငိဳၿငင္ၿငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္းနဲ႔ ေနခဲ့ၾကရတယ္။ ဝါကြ်တ္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ၿပန္လာၾကတယ္။ ေရာက္တဲ့အခါ "ခ်စ္သားရဟန္းတို႔ ... သင္တို႔ ဝါဆိုခဲ့တဲ့ေနရာမွာ က်န္းက်န္းမာမာ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ရိွၾကပါရဲ႕လား၊ ဆြမ္းခဲဘြယ္ေဘာဇဥ္ေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရိွၾကပါရဲ႕လား" စသည္ျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားက ႏႈတ္ဆက္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူပါတယ္။

ရဟန္းေတာ္ေတြက ျပန္ၿပီးေတာ့ ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္။ "ျမတ္စြာဘုရား ... တပည့္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းစြန္တိုင္းဖ်ားၿမိဳ႕ကို အမီွျပဳၿပီးေတာ့ တရားအားထုတ္ခဲ့ရပါတယ္ဘုရား။ တရားေတာ့ မရခဲ့ပါဘူးဘုရား။ ဝါဆိုဦးကေန ၿပီးေတာ့ ဝါလယ္ေလာက္ထိေအာင္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ အားထုတ္ခဲ့ရပါတယ္ဘုရား။ ဝါလယ္ေရာက္ေတာ့ ၿမိဳ႕ကို သူပုန္သူကန္ေတြ ဝင္စီးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြ တပည့္ေတာ္မ်ားကို မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘုရား။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိဳၿငိဳၿငင္ၿငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း ေနခဲ့ၾကရပါတယ္ဘုရား"လုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက -
အလံ ဘိကၡေဝ မာ စိႏၲယိတၳ ဖာသုဝိဟာေရာနာမ နိစၥကာလံ ဒုလႅေဘာ။

ဘိကၡေဝ = သံသရာေဘး လာမည့္ေရးကို ေမွ်ာ္ေတြးေထာက္ဆ သိျမင္ၾကတဲ့ အို-ခ်စ္သားရဟန္းတို႔၊ အလံ မာ စိႏၲယိတၳ = ဟုိဟုိဒီဒီ မၾကံစည္ၾကကုန္လင့္။ ဖာသုဝိဟာေရာနာမ = ခ်မ္းသာစြာ ေနရျခင္းမည္သည္၊ နိစၥကာလံ = အၿမဲမျပတ္၊ ဒုလႅေဘာ = ရခဲ၏ - ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူပါတယ္။

ဟိုဟိုဒီဒီ ခ်မ္းသာတာ ဆင္းရဲတာေတြကို မၾကံစည္ေနနဲ႔ေတာ့၊ ကိုယ္တရားရဖို႔ရာ အဓိကျဖစ္တယ္။ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြ မိမိတို႔ရဲ႕ ၿမိဳ႕ကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသကဲ့သို႔ ကိုယ့္ရဲ႕ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္-တည္းဟူေသာ ကိုယ့္ခႏၲာကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ရာ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ မိန္႔ၾကားၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဂါထာတစ္ပုဒ္ ေဟာၾကားပါတယ္။

နဂရံ ယထာ မစၥႏၲံ၊ ဂုတၱံ သႏၲရဗာဟိရံ။
ဧဝံ ေဂါေပထ အတၳာနံ၊ ခေဏာ ေဝ မာ ဥပစၥဂါ။
ခဏာတီတာ ဟိ ေသာစႏၲိ၊ နိရယမိွ သမပၸိတာ။

ပစၥႏၲံ = တိုင္းစြန္တုိင္းဖ်ား၌ ျဖစ္ေသာ၊ နာဂရံ = ၿမိဳ႕ကို၊ သႏၲရဗာယိရံ = အတြင္းအပႏွင့္တကြ၊ ဂုတၳံယထာ = လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ရသကဲ့သို႔၊ ဧဝံ = ဤအတူ၊ အတၳာနံ = မိမိကိုယ္ကို (ဝါ) မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကို္ယ္ စိတ္-တည္းဟူေသာ မိမိကိုယ္ကို၊ ေဂါေပထ = လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ေလာ့။ ခေဏာ = ဘုရားပြင့္ေတာ္မူလာေသာ အခြင့္ေကာင္း အခါေကာင္းသည္၊ ေဝ = စင္စစ္၊ မာ ဥပစၥဂါ = မလြန္သြားေစလင့္။ ခဏာတီတာ = ဘုရားပြင့္ေတာ္မူလာေသာ အခြင့္ေကာင္း အခါေကာင္းကို လြန္ေစၾကကုန္ေသာသူတို႔သည္၊ နိရယမွိ = ငရဲ၌၊ သမပၸိတာ = က်ေရာက္ကုန္သည္ျဖစ္၍၊ ေသာစႏၲိ အႏုေသာစႏၲ = အဖန္တလဲလဲ စိုးရိမ္ၾကရကုန္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေဝါစ = က႐ုဏာေရွ႕သြား ပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါေပသတည္း ...။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

ခ်စ္သားရဟန္းတို႔ ... ဆင္းရဲတာေတြ ခ်မ္းသာတာေတြကို မၾကံစည္ေနၾကနဲ႔။ တိုင္းစြန္တုိင္းဖ်ားမွာရိွတဲ့ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြ သူတုိ႔ရဲ႕ ၿမိဳ႕ကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသကဲ့သို႔ မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္-တည္းဟူေသာ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္။

လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာဟာလည္း ဘုရားပြင့္ေတာ္မူလာတဲ့ အခါႏွင့္ ၾကံဳမွသာ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တယ္။ ဘုရားပြင့္တဲ့ အခြင့္ေကာင္းအခါေကာင္း လြန္သြားၾကၿပီဆိုရင္ ဘဝသံသရာမွာ ဆင္းရဲဒုကၡ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳၾကရလိမ့္မယ္။ ငရဲမွာ က်ေရာက္ၿပီး ပူပန္လုိ႔မဆံုး ျဖစ္ၾကရလိမ့္မယ္လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား မိန္႔ၾကားေတာ္မူၿပီး အလုပ္ေပးတရားေတြ ေဟာၾကားတာကို နာၾကားၿပီး ရဟန္းေတာ္ေတြ တရားကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္လိုက္ၾကတာ ရဟႏၲာ ျဖစ္သြားၾကေပတယ္။

မ်က္စိ နား ႏွာ လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္-တည္းဟူေသာ ဣေျႏၵ(၆)ပါး၊ ဒြါရ(၆)ပါးကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္စည္းႏိုင္သြားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဘာျဖစ္သြားၾကပါသလဲ ... ရဟႏၲာ ျဖစ္သြားၾကေပတယ္။
အဲဒီမွာ ျမတ္စြာဘုရား ဥပမာနဲ႔ ေဟာၾကားပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ေျမရယ္၊ သူပုန္သူကန္ ခိုးသားဓားျပေတြရယ္၊ အေစာင့္စစ္သားေတြရယ္လုိ႔ ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိး ရိွပါသလဲ ... သံုးမ်ဳိးရိွေပတယ္။ အဲဒီလုိ႔ပါပဲ။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ သႏၲာန္မွာလည္း ၿမိဳ႕နယ္ေျမနဲ႔တူတဲ့ အတြင္း အဇၥ်တၱိ ကာယတန(၆)ပါး။ သူခုိး သူပုန္ ဓားျပေတြနဲ႔တူတဲ့ အဆင္း႐ူပါ႐ံု၊ အသံသဒၵါ႐ံု၊ အနံ႔ဂႏၶာ႐ံု၊ အရသာရသာ႐ံု၊ အေတြ႕အထိေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ သေဘာဓမၼာ႐ံု-ဆိုတဲ့ ဗာဟိရာယတနာ (၆)ပါး။ အေစာင့္စစ္သားေတြနဲ႔တူတဲ့ သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါး ႐ိွေနေပတယ္။

ေယာဂီမ်ားမွာ ရိွေနတဲ့ မ်က္စိအၾကည္၊ နားအၾကည္၊ ႏွာေခါင္းအၾကည္၊ လွ်ာအၾကည္၊ ကိုယ္အၾကည္၊ စိတ္အၾကည္ဆိုတဲ့ အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာကေတာ့ သူပုန္သူကန္ေတြ လုယက္ဖ်က္ဆိးရာ ၿမိဳ႕နယ္ေျမေတြနဲ႔ တူေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အတြင္းေျခာက္ေထြ၊ ၿမိဳ႕နယ္ေျမ၊ တူေလဥပမာ။

မ်က္စိအၾကည္၊ နားအၾကည္၊ ႏွာေခါင္းအၾကည္၊ လွ်ာအၾကည္၊ ကိုယ္အၾကည္၊ စိတ္အၾကည္-ဆိုတဲ့ အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာက သူပုန္သူကန္ေတြ လုယက္ဖ်က္ဆီးရာ ၿမိဳ႕နယ္ေျမနဲ႔ တူတယ္ဟု ဆိုလုိပါတယ္။

အဆင္း႐ူပါ႐ံု၊ အသံသဒၵါ႐ံု၊ အန႔ံဂႏၶာရံု၊ အရသာရသာ႐ံု၊ အေတြ႕အထိေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ သေဘာဓမၼာ႐ံုဆုိတဲ့ ဗာဟိရာတန(၆)ပါးကေတာ့ ခိုးသား ဓားျပ သုူပုန္ သူုကန္ေတြနဲ႔ တူေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အျပင္ေျခာက္ေထြ၊ ခုိးသားေတြ၊ တူေလဥပမာ။

အာ႐ံု(၆)ပါးကေတာ့ ခိုးသားဓားျပေတြနဲ႔ တူတယ္။ ခုိးသားဓားျပေတြ ၿမိဳ႕နယ္ေျမ ဝင္လာၿပီးေတာ့ လုယက္ဖ်က္ဆီး၊ လူေတြကို သတ္ျဖတ္၊ မီးေတြ႐ႈိ႕သြား၊ ဖ်က္ဆီးသြားၾကသလို အာ႐ံု(၆)ပါးက အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာမွာ ေရာက္လာၿပီး တုိက္တဲ့အခါ ကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ ကုသိုလ္ေတြကို လုယက္ဖ်က္ဆီးသြားၾကတယ္။ မ႐ႈမွတ္ႏိုင္လုိ႔ရိွရင္ ဘာေတြလာျဖစ္သလဲ ... အကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္လာေပတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာ႐ံု(၆)ပါးဟာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုရင္ ခိုးသားဓားျပေတြနဲ႔ တူတယ္။

စင္စစ္ေတာ့ အာ႐ံု(၆)ပါးက တကယ္လုယက္ဖ်က္ဆီးႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ အာ႐ံု(၆)ပါးေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ ျဖစ္တဲ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြက ကုသိုလ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးလိုက္တာပဲ ျဖစ္ေပတယ္။

အာ႐ံု(၆)ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြက ဖ်က္ဆီးတာကိုပဲ အာ႐ံု(၆)ပါးမွာ တင္စားၿပီး မိန္႔ၾကားတဲ့ တရားေတာ္ျဖစ္တယ္။ အက်ဳိး ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတုိ႔ရဲ႕ အမည္ကို အေၾကာင္းအာ႐ံု(၆)ပါး၌ တင္စားၿပီးေတာ့ အေၾကာင္းအာ႐ံု(၆)ပါးကုိပင္ ခုိးသားဓားျပလုိ႔ ဖလူပစာအားျဖင့္ မိန္႔ၾကားတဲ့ တရားေတာ္ျဖစ္တယ္။

သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါးကေတာ့ ဘာနဲ႔တူပါသလဲ ... ၿမိဳ႕ေစာင့္စစ္သားေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ စစ္သားေတြနဲ႔ တူေပတယ္။ အာ႐ံု(၆)ပါးက ဒြါရ(၆)ပါး အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာကို လာတုိက္တဲ့အခါ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' 'ၾကားတယ္၊ ၾကားတယ္' 'နံတယ္၊ နံတယ္' 'စားတယ္၊ စားတယ္' 'ထိတယ္၊ ထိတယ္' 'ၾကံစည္တယ္၊ စိတ္ကူးတယ္'လုိ႔ မ႐ႈမွတ္ပါဘူးလား .... ႐ႈမွတ္ရေပတယ္။ ဘာနဲ႔႐ႈမွတ္ရတာလဲ ... သတိပ႒ာန္တရားနဲ႔ ႐ႈမွတ္ရေပတယ္။ သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါးက အေစာင့္စစ္သား ၿမိဳ႕ေစာင့္ေတြနဲ႔ တူေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ သတိပ႒ာန္ေပ၊ ၿမိဳ႕ေစာင့္ေတြ၊ တူေလ ဥပမာ။

ဤကဲ့သို႔ အာ႐ံု(၆)ပါးက အၾကည္ဓာတ္(၆)ျဖာဟူေသာ ဒြါရ(၆)ပါး၌ လာတိုက္ေသာအခါ သတိပ႒ာန္တရား(၄)ပါးျဖင့္ 'ျမင္တယ္၊ ျမင္တယ္' 'ၾကားတယ္၊ ၾကားတယ္' 'နံတယ္၊ နံတယ္' 'စားတယ္၊ စားတယ္' 'ထိတယ္၊ ထိတယ္' 'ၾကံစည္တယ္၊ စိတ္ကူးတယ္'ဟု ႐ႈမွတ္ႏိုင္၍ ဒြါရ(၆)ပါးလံုး လံုျခံဳသြားေသာအခါ မိမိတို႔ အလုိရိွအပ္ ေတာင့္တအပ္ေသာ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ခ်ဴပ္ၿငိမ္းရာျဖစ္သည့္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသို႔ ေရာက္သြားၾကမည္ ျဖစ္ေပတယ္။

ဤကဲ့သို႔ ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတာ္လာ အာရမၼဏပစၥည္းတရားေတာ္ကို နာၾကားရသျဖင့္ နာၾကားရတဲ့အတိုင္း လုိက္နာက်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ႏိုင္ၾကၿပီးလွ်င္ မိမိတုိ႔ အလုိရိွအပ္ ေတာင့္တအပ္တဲ့ တရားထူး တရားျမတ္တို႔ကို ဒုကၡခပ္သိမ္း ေအးၿငိမ္းရာ ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို လြယ္ကူေသာအက်င့္ လွ်င္ျမန္စြာ ဆိုက္ေရာက္၍ မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း..။

ဆရာေတာ္ဘုရား ေပးသနားေတာ္မူတဲ့ ဆုနဲ႔ ျပည့္စံုရပါလို၏။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)