ေဟတုပစၥည္း ၁(က)

ေဟတုပစၥေယာတိ။
ေဟတူ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ႐ူပါနံ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေဟတုပစၥေယာတိ = ေဟတုပစၥည္းဟူသည္ကား၊ ေဟတူ = ဟိတ္ေျခာက္ပါးတုိ႔သည္၊ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ = ဟိတ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ယွဥ္ကုန္ေသာ၊ ဓမၼာနဥၥ = သဟိတ္စိတ္ ဧကသတၱတိ ၇၁-ပါး၊ ေမာဟမူေဒြ၌ ေမာဟၾကဥ္ေသာ ေစတသိက္ ေဒြပညာသ ၅၂-ပါးတို႔အားလည္းေကာင္း၊ တံသမု႒ာနာနံ = ထိုဟိတ္ႏွင့္ယွဥ္ကုန္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္လွ်င္ ျဖစ္ေၾကာင္းရိွကုန္ေသာ၊ ႐ူပါနဥၥ = သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္ သဟိတ္ပဋိသေႏၶ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔အားလည္းေကာင္း၊ ေဟတုပစၥေယန = ေဟတုပစၥယသတၱိျဖင့္၊ ပစၥေယာ+ဥပကာရေကာ = ေက်းဇူးျပဳသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေဝါစ = က႐ုဏာေရွ႕သြား ပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။
ေက်းဇူျပဳသည္ဟု ဆိုရာ၌ -
(က) မျဖစ္ေပၚေသးသည္ကို ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊
(ခ) ျဖစ္ေပၚၿပီးသည္ကို တည္ေနေစျခင္း၊
(ဂ) တည္ေနသည္ကို တိုးပြားေစျခင္း - တုိ႔ပင္တည္း။
(၎ေဟတုပစၥည္းသည္ သဟဇာတမ်ဳိး၌ ပါဝင္၏။)

ပစၥည္း = ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ-ဟူေသာဟိတ္ေျခာက္ပါး။

ပစၥယုပၸန္ = သဟိတ္စိတ္ ၇၁-ပါး၊ ေမာဟမူေဒြ၌ ေမာဟၾကဥ္ေသာ ၎စိတ္တို႔ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး၊ သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္၊ သဟိတ္ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္။

ပစၥယသတၱိ = ေရေသာက္ျမစ္သည္ သစ္ပင္အား ျမဲျမံခိုင္ခံ့သန္စြမ္္းစြာ တည္ေနျခင္းငွာ အက်ဳိးျပဳသကဲ့သို႔ ဟိတ္(၆)ပါးတို႔သည္ မိမိႏွင့္ယွဥ္ဖက္ သမၸယုတ္တရားတို႔အားလည္းေကာင္း၊ မိမိတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ စိတၱဇ႐ုပ္တို႔အားလည္းေကာင္း၊ ပဋိသေႏၶအခါ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔အားလည္းေကာင္း ေဟတုသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾကကုန္၏။

(သၿဂႋဳဟ္ဆိုင္ရာ မွတ္သားဖြယ္အခ်ဳိ႕ကို အလွ်င္းသင့္သလုိ ထည့္သြင္းတင္ျပသြားပါမယ္။ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ကို ပိုမိုနားလည္းသေဘာေပါက္ရန္ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။)

{ စိတ္ကို အက်ဥ္း ၈၉-ပါး၊ အက်ယ္ ၁၂၁-ပါးဟူ၍ ခြဲထားပါတယ္။ ဟိတ္မရိွေသာစိတ္မ်ားကို အဟိတ္စိတ္မ်ားဟု ေခၚပါတယ္။ အဟိတ္စိတ္ ၁၈-ပါးရိွ၏။ ဟိတ္ပါဝင္ေသာ စိတ္မ်ားကို သဟိတ္စိတ္မ်ားဟု ေခၚပါတယ္။ သဟိတ္စိတ္ ၈၉-၁၈= ၇၁-ပါးရိွ၏။
အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂-ပါး၊ ကာမေသာဘဏစိတ္ ၂၄-ပါး၊ ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅-ပါး၊ အ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၂-ပါး၊ ေလာကုတၱရာစိတ္အက်ဥ္း ၈-ပါး၊ ေပါင္း ၇၁-ပါးတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

႐ုပ္ကို ၂၈-ပါး ေဟာထားပါတယ္။ မဟာဘူတ (ဝါ) ဘူတ႐ုပ္ ၄-ပါး၊ ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါး၊ ေဂါစရ႐ုပ္ ၄-ပါး (ပထဝီ,ေတေဇာ,ဝါေယာတုိ႔မွာ မဟာဘုတ္၌ပါၿပီး)၊ ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါး၊ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ ဇီဝိတ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ အာဟာရ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ အဲဒီ ၁၈-ပါးေသာရုပ္တို႔က ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရတည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရား ေလးပါးတုိ႔ ျဖစ္ေစ, ၿပီးေစအပ္ေသာေၾကာင့္ နိပၹႏၷ႐ုပ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ေနာက္ ပရိေစၧဒ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ပါး၊ ဝိကာရ႐ုပ္ ၅-ပါး၊ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါး၊ ဒီ ၁၀-ပါးေသာ႐ုပ္တို႔ကေတာ့ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ အေၾကာင္းတရား ေလးပါးတို႔ မျဖစ္ေစအပ္, မၿပီးေစအပ္ေသာေၾကာင့္ အနိပၹႏၷ႐ုပ္ မည္ပါတယ္။ ေပါင္း ၂၈-ပါးရိွပါတယ္။ မဟာဘုတ္ ၄-ပါးက ဘူတ႐ုပ္ျဖစ္ၿပီး၊ ၾကြင္းသည့္႐ုပ္ ၂၄-ပါးက မဟာဘုတ္တို႔ကို မီွ၍ျဖစ္ေသာ ဥပါဒါ႐ုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။

႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစေသာကံ ၂၅-ပါး ရိွပါတယ္။ ကမၼပထေျမာက္ေသာ အကုသိုလ္ကံ ၁၂-ပါး၊ မဟာကုသိုလ္ကံ ၈-ပါး၊ ႐ူပါဝစရကံ ၅-ပါး တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကံဆိုသည္မွာ ထိုသို႔ စိတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတနာေစတသိက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အ႐ူပါဝစရကံကေတာ့ ႐ုပ္မျဖစ္ေစလိုေသာ ႐ူပဝိရာဂဘာဝနာ၏ အစြမ္းေၾကာင့္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစပါ။

႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစေသာစိတ္ ၇၅-ပါး ရိွပါတယ္။ ေဒြပဥၥဝိဉာဏ္ ၁၀ႏွင့္ အ႐ူပဝိပါက္ ေလးခုၾကဥ္ေသာ ၇၅-ပါးေသာ စိတ္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဤစိတ္တို႔က ပဋိသေႏၶစိတ္ေနာင္ ပထမဘဝင္စိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏမွစ၍ မိမိတို႔ ဥပါဒ္ခိုက္ ဥပါဒ္ခိုက္၌ ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစၾကပါတယ္။ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို စိတၱဇ႐ုပ္ဟု ေခၚပါတယ္။ အ႐ူပဝိပါက္ ေလးပါးက ႐ုပ္ျဖစ္ရာဘံု မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ရုပ္ကုိ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။ ေဒြပဥၥဝိညာဏ္ ၁၀တို႔သည္ ဟိတ္, ဈာနင္, မဂၢင္တုိ႔ႏွင့္ မယွဥ္သျဖင့္ စိတ္အဂၤါ အားနည္းေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။

႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ဥတုဟူသည္ကား သာမညအားျဖင့္ ခပ္သိမ္းေသာ ႐ုပ္ကလာပ္တုိ႔၌ ပါေသာ စတုသမု႒ာနိကေတေဇာဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဇၥ်တၱသႏၲာန္ (ခႏၶာကိုယ္အတြင္း) ၌ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည့္နည္းတူ ဗဟိဒၶသႏၲာန္ (ကိုယ္၏ ျပင္ပသစ္ပင္, ေတာေတာင္, ေရေျမ..စသည္တုိ႔)၌ ရိွေသာ ဥတုကလည္း ဗဟိဒၶ၌ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ားကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အသက္ဝိညာဥ္မ႐ိွေသာ ဝတၳဳဟူသမွ်သည္ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ အာဟာရဟူသည္ကား အဇၥ်တၱ, ဗဟိဒၶ ခပ္သိမ္းေသာ ႐ုပ္ကလာပ္တုိ႔၌ ပါရိွသည့္ စတုသမု႒ာနိကၾသဇာဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဟာရေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို အာဟာရဇ႐ုပ္ ဟုေခၚပါတယ္။ ဗဟိဒၶအာဟာရကို မမီွဝဲၾကသည့္ ျဗဟၼာစေသာ သတၱဝါတုိ႔၌ အာဟာရဇ႐ုပ္ကို မရႏိုင္ပါ။ ပစကမီးမရိွေသာ ဗဟိဒၶသႏၲာန္၌လည္း အာဟာရဇ႐ုပ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

အ႐ူပဘံု၌ျဖစ္ေသာ စိတ္၊ ပဋိသေႏၶစိတ္၊ ေဒြပဥၥဝိညာဏ္ ၁၀၊ ပရိနိဗၺာနစုတိစိတ္၊ ဤစိတ္တို႔ကိုၾကဥ္၍ ၾကြင္းေသာစိတ္ ၇၅-ခုႏွင့္ ၎တို႔၌ ယွဥ္ၾကေသာ ေစတသိက္ ၅၂-ခုတို႔က စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဝိနိေဗာဂ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ လဟုတာဒိ႐ုပ္ ၃-ပါး၊ ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ပါး၊ သဒၵရုပ္၊ ပရိေစၧဒ႐ုပ္-ဟူ၍ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ စိတၱဇ႐ုပ္ ၁၅-ပါးရိွပါတယ္။ 'ရဟႏၲာတို႔ရဲ႕ စုတိစိတ္မွတစ္ပါး အားလံုးေသာ သတၱဝါတုိ႔၏ စုတိစိတ္သည္ ႐ုပ္ကိုျဖစ္ေစႏိုင္သည္'-ဟု အ႒ကထာတြင္ ဖြင့္ဆိုထားတာနဲ႔အညီ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏ၌ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတဲ့အခါ ခဏငယ္ ၃-ခ်က္ ႐ုပ္သက္ရခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ခဏငယ္ ၄၈-ခ်က္ အသက္ရွည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားဟာ စုတိစိတ္ႏွင့္ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီးေနာက္ ခဏငယ္ ၄၈-ခ်က္မွာ အၿပီးသတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကပါတယ္။

ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ဥပါဒ္မွစ၍ ခဏမစဲ ျမစ္ေရအလ်ဥ္ကဲ့သို႔ ကမၼဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဝိနိေဗာဂ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ ဣေျႏၵ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ ဟဒယ႐ုပ္၊ ပရိေစၧဒ႐ုုပ္-ဟူ၍ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ကမၼဇ႐ုပ္ ၁၈-ပါး ရိွပါတယ္။ ကမၼဇ႐ုပ္ေတြက စုေတခါနီးေသာအခါ ကမၼဇ႐ုပ္ဆံုး၍ တစ္ဘဝဆံုးေလေသာေၾကာင့္ စုတိစိတ္အထက္ ေနာက္ျပန္ေရတြက္လွ်င္ ၁၇-ခ်က္ေျမာက္ စိတ္၏ ဌီခဏမွစ၍ ကမၼဇ႐ုပ္မ်ား မျဖစ္ၾကေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီ ၁၇-ခ်က္ေျမာက္စိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏ၌ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ၾကေသာ ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္၏ ဘင္ခဏ၌ ၁၇-ခ်က္ ႐ုပ္သက္ေစ့ရလုိ႔ စုတိစိတ္ႏွင့္ ၿပိဳင္၍ ခ်ဳပ္ၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ တစ္ဘဝအတြက္ ကမၼဇ႐ုပ္ႏွင့္ စုတိစိတ္တုိ႔ဟာ ဘင္ခဏ၌ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမွသာလွ်င္ အဘိဓမၼာသေဘာအရ ဘဝဆံုးသည္ဟု ေခၚရပါတယ္။ ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားတြင္ ပါေသာ ဇီဝိတ႐ုပ္က '႐ုပ္သက္' ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ႏွင့္ ေစတသိက္မ်ားမွာလည္း ဇီဝိတိေျႏၵေစတသိက္ဟု ေခၚေသာ 'နာမ္သက္' ရိွပါတယ္။ တစ္ဘဝအတြက္ ထို႐ုပ္သက္ႏွင့္ နာမ္သက္တို႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ အၿပီးသတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းတာကိုပဲ 'အသက္ကုန္သည္' (ဝါ) စုေတသည္ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။ }

* ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ဟူ၍သာ ေဟာေတာ္မမူဘဲ ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱကာနံ-ဟု ေဟာေတာ္မူရျခင္း။

ေဟတူ-ျဖင့္ ဟိတ္ (၆)ပါးကား ပစၥည္း။ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ျဖင့္ ဟိတ္ (၆)ပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ တရားစသည္တို႔ကား ပစၥယုပၸန္။ ဤသို႔ ပစၥည္းႏွင့္ ပစၥယုပၸန္ကို ပိုင္းျခားမွတ္သားေစလို၍ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ဟုမေဟာဘဲ ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱကာနံ-ဟု ေဟာေတာ္မူပါတယ္။
(တနည္း) အဟိတ္စိတၱဳပၸါဒ္တို႔ကိုလည္း သမၸယုတၱပစၥည္း သာမညျဖစ္ရကား - ေဟတုသမၸယုတၱအျဖစ္ကို ယူခဲ့ရာ၏။ ထိုသို႔မယူရ။ ၎တုိ႔ကို စင္ေစလို၍ "ေဟတုသမၼယုတၱကာနံ"-ဟု မေဟာဘဲ "ေဟတု"-ဟု အပိုစြက္၍ "ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱကာနံ"-ဟု ေဟာေတာ္မူရပါတယ္။ (ေကာက္ - ၆၂၄-၅)

* စိတ္၊ ေစတသိက္ ႏွစ္ပါးတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါလ်က္ - စိတၱဇ႐ုပ္ ဟုသာဆိုရျခင္း။

ေလာကီတရားတို႔ကို ျပဆိုရာ၌ စိတ္သာလ်င္ ပဓာန၊ စိတ္သာလ်င္ အဓိက ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္ဟုသာ ဆိုရပါတယ္။ (ေကာက္-၆)

* စိတ္က ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္အားသာ သဟဇာတပစၥည္းတပ္၍ ပဝတၱိကမၼဇ႐ုပ္အား သဟဇာတပစၥည္း မတပ္ရျခင္း။

ကမၼဇ႐ုပ္တုိ႔သည္ ပဋိသေႏၶအခါမွာ စိတ္ႏွင့္စပ္၍သာ ျဖစ္ၾကကုန္၏။ စိတ္ႏွင့္ ကင္း၍ မျဖစ္ၾကကုန္၊ ပဝတၱိအခါမွာမူ စိတ္ႏွင့္ကင္းေသာ္လည္း - (နိေရာဓသမာပတ္ဝင္စားေသာ ပုဂၢိဳလ္၏ သႏၲာန္၌)- ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္က ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္အားသာ သဟဇာတပစၥည္းတပ္၍ ပဝတၱိကမၼဇ႐ုပ္အား သဟဇာတပစၥည္း မတပ္ပါ။ (ေကာက္-၆)

* စိတ္သည္ ပဝတၱိအခါ၌သာ စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၍ ပဋိသေႏၶအခါ၌ စိတၱွဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း။

ပဋိသေႏၶအခါ ကံ၏ အဟုန္ျဖင့္ ပစ္ခ်အပ္ေသာေၾကာင့္၎၊ မိမိႏွင့္အတူ ဥပါဒ္ေသာ ဟဒယဝတၳဳကို မီွရေသာေၾကာင့္၎၊ အားနည္းသည္ျဖစ္၍ စိတၱဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ပဝတၱိအခါ၌သာ စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ (ေကာက္-၆)

ဟိတ္ေျခာက္ပါးက အေၾကာင္းတရား၊ ပစၥည္းတရား။ ဟိတ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ယွဥ္တဲ့ သဟိတ္စိတ္ ဧကသတၱတိ-၇၁-ပါး၊ ေမာဟမူေဒြ၌ ေမာဟၾကဥ္ေသာ ၎စိတ္တို႔ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ ေဒြပညာသ-၅၂-ပါး၊ သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္၊ သဟိတ္ပဋိသေႏၶပမၼဇ႐ုပ္ကေတာ့ ပစၥယုပၸန္တရား၊ သမၸယုတၱကၡႏၶာႏွင့္ သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္ သဟိတ္ပဋိသေႏၶပမၼဇ႐ုပ္ေတြက အက်ဳိး ပစၥယုပၸန္တရား။

ဒီမွာလိုရင္းကေတာ့ ဟိတ္ ၆-ပါး သိထားဖို႔ပါပဲ။ ဟိတ္ ၆-ပါးက ေလာဘဟိတ္၊ ေဒါသဟိတ္၊ ေမာဟဟိတ္ မေကာင္းတဲ့ အကုသိုလ္ဟိတ္က ၃-ပါး။ အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္၊ အေမာဟဟိတ္ ေကာင္းတဲ့ ကုသိုလ္ဟိတ္က ၃-ပါး။ အဲဒီဟိတ္ (၆)ပါးက မိမိတုိ႔သႏၲာန္မွာရိွေနတဲ့ သမၸယုတၱကၡႏၶာလို႔ေခၚတဲ့ စိတ္ ေစတသိက္ေတြႏွင့္ သဟိတ္ စိတၱဇ႐ုပ္ေတြ၊ သဟိတ္ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္ေတြကို ေက်းဇူးျပဳေနတယ္။ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးလံုးကို ေက်းဇူးျပဳေနပါတယ္။

မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ (၃)ပါးက ေက်းဇူးျပဳတဲ့အခါ စိတ္ ေစတသိက္လည္းမေကာင္းေတာ့ဘူး။ စိတ္ညစ္ စိတ္ဆိုးေတြလည္း ျဖစ္လာေပတယ္။ စိတ္ေတြလည္း မၾကည္လင္ေတာ့ေပဘူး။ ႐ုပ္ေတြလည္း မၾကည္လင္ေတာ့ေပဘူး။ မသန္႔ရွင္းေတာ့ေပဘူး။ ညစ္ႏြမ္းသြားတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ (၃)ပါးက ေက်းဇူးျပဳတဲ့အခါ စိတ္ေတြလည္း ၾကည္လင္၊ ႐ုပ္ေတြလည္း ၾကည္လင္၊ စိတ္ ေစတသိက္ေတြလည္း ၾကည္လင္ၿပီး ကုသိုလ္တရားေတြ တိုးပြား ျဖစ္လာၾကေပတယ္။

မေကာင္းတဲ့ဟိတ္က (၃)ပါး၊ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္က (၃)ပါး။ က်မ္းဂန္ေတြမွာက်ေတာ့ သစ္ပင္က ေရေသာက္ျမစ္ နဲ႔တူတယ္လို႔ ဥပမာျပပါတယ္။ ေရေသာက္ျမစ္ေကာင္းတဲ့ သစ္ပင္၊ ေရေသာက္ျမစ္၌ ပိုးတို႔ အနာတို႔ မရိွတဲ့ သစ္ပင္တို႔က ႀကီးထြားလာၾကတာပါပဲ။ ေရေသာက္ျမစ္ မေကာင္းတဲ့သစ္ပင္၊ ေရေသာက္ျမစ္မွာ ပိုးစဲြေနတဲ့၊ အနာအဆာေတြစြဲေနတဲ့ သစ္ပင္က မႀကီးထြားႏိုင္ေတာ့ေပဘူး။ တျဖည္းျဖည္းဆုတ္ယုတ္သြားေတာ့ပါပဲ။

အဲဒီလိုပဲ ေယာဂီတုိ႔ရဲ႕ သႏၲာန္မွာရိွေနတဲ့ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္၊ မေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ ေက်းဇူးျပဳေနပံုကလည္း အတူတူပါပဲ။ တရားနာေနတဲ့၊ တရားစာဖတ္ေနတဲ့အခိုက္မွာေတာ့ မိမိတို႔သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဟိတ္ (၆)ပါးကို ေဟာေနတာပဲလုိ႔ ႏွလံုးသြင္းထားရင္ ပိုၿပီး မွတ္မိပါတယ္။ ပိုၿပီး သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဟိတ္ (၆)ပါးက ထိုထို သတၱဝါေတြရဲ႕၊ ပုဂၢဳိလ္ေတြရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ရိွေနၾကတာပါပဲ။

ပုထုဇဥ္ပုဂၢဳိလ္ရဲ႕သႏၲာန္၊ ေသာတာပန္ပုဂၢဳိလ္ရဲ႕သႏၲာန္၊ သကဒါဂါမ္ပုဂၢဳိလ္ရဲ႕သႏၲာန္ေတြမွာေတာ့ ဟိတ္ (၆)ပါးလံုး ျဖစ္တာပါပဲ။
မေကာင္းတဲ့ဟိတ္လည္း ျဖစ္လိုက္၊ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္လည္း ျဖစ္လိုက္ပါပဲ။ အနာဂါမ္ပုဂၢဳိလ္ရဲ႕သႏၲာန္မွာေတာ့ ေလာဘဟိတ္၊ ေမာဟဟိတ္၊ အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္၊ အေမာဟဟိတ္တို႔ပဲရိွတယ္။ ေဒါသဟိတ္ မရိွေတာ့ပါဘူး။ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္ရဲ႕သႏၲာန္မွာေတာ့ အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္၊ အေမာဟဟိတ္ဆိုတဲ့ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ (၃)ပါးပဲ ရိွေတာ့တယ္။ အဗ်ာကတဟိတ္ (၃)ပါးပဲ ရိွေတာ့တယ္။

ေဟတုပစၥည္း - ၁(ခ)

ဟိတ္ (၆)ပါး အဓိပၸါယ္

ေလာဘဟိတ္ - ဆိုတာ လိုခ်င္တာ၊ တပ္မက္တတ္တာ။
ေဒါသဟိတ္ - ဆိုတာ အမ်က္ထြက္တာ၊ စိတ္ဆိုးတတ္တာ၊ ျပစ္မွားတတ္တာ။
ေမာဟဟိတ္ - ဆိုတာ ေတြေတြေဝေဝသိတာ၊ အမွားကိုသိတာ။
အေလာဘဟိတ္ - ဆိုတာ မလိုိခ်င္တတ္တာ၊ မတပ္မက္တတ္တာ။
အေဒါသဟိတ္ - ဆိုတာ မျပစ္မွားတတ္တာ၊ ခ်မ္းသာေစတတ္တာ။
အေမာဟဟိတ္ - ဆိုတာ မေတြမေဝသိတာ၊ အမွန္ကို သိတာ။

ဤဟိတ္ (၆)ပါးလံုးဟာ ေယာဂီေတြရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ရိွေနၾကတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္၊ မေကာင္းတဲ့ဟိတ္တို႔သည္ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း အၿပိဳင္ပဲျဖစ္ၾကတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ရိွေနလို႔ရိွရင္ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြ ျဖစ္ခြင့္မရေတာ့ပါဘူး။ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြ ရိွေနလို႔ရိွရင္လည္း ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ျဖစ္ခြင့္မရေတာ့ပါဘူး။ ဤကဲ့သို႔ အၿပိဳင္ျဖစ္ၾကပါတယ္။ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြရဲ႕ အျပစ္ေတြကိုလည္း သိထားၾကရပါမယ္။ အျပစ္ေတြကိုသိမွ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ရၾကပါတယ္။ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတို႔ရဲ႕ အက်ဳိးတရားေတြသိထားမွ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတရားေတြ မိမိတို႔သႏၲာန္မွာ ျပည့္စံုသမွ်ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ၏ အျပစ္ေတြကို သိထားသင့္ပါတယ္။ အေလာဘ၊ အေမာဟတရားေတြရဲ႕အက်ဳိးတရားေတြကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။

အကုသိုလ္ဟိတ္ (၃)ပါးက အကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳပံု

ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြက ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ အကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳၾကတယ္။

* ပါဏာတိပါတ = သူ႔အသက္သတ္ႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* အဒိႏၷဒါန = သူ႔ဥစၥာခိုးရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* ကါေမသု မိစၧာစာရ = သူတစ္ပါး သားမယားေတြ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* မုသာဝါဒ = လိမ္ညာေျပာႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* ပိသုဏဝါစာ = ကုန္းတိုက္ႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* ဖ႐ုသဝါစာ = ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲဆို ႀကိမ္းေမာင္းႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* သမၹပၸလာပ = သိမ္ဖ်င္းတဲ့ စကားေတြ ေျပာျဖစ္ႏို္င္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* အဘိဇၩာ = သူတစ္ပါး စည္းစိမ္ကို မတရားေသာနည္းျဖင့္ ယူဖို႔ရာ ၾကံစည္ျဖစ္ေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* ဗ်ာပါဒ = သူတစ္ပါး ေသေၾကပ်က္စီးေအာင္ ၾကံစည္တဲ့ ဗ်ာပါဒ ျဖစ္ေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။
* မိစၧာဒိ႒ိ = အယူလြဲ၊ အယူမွားေတြ ျဖစ္ႏိုင္ရေအာင္လည္း ေက်းဇူးျပဳတယ္။

ဤကဲ့သို႔ အဲဒီဟိတ္ေတြ မိမိတို႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာ မျဖစ္ရေအာင္ ထိုဟိတ္တို႔ရဲ႕ အျပစ္ေတြကို ႀကိဳတင္သိထားၾကရပါမယ္။

ကုသိုလ္ဟိတ္ (၃)ပါးက ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳပံု

အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြကေတာ့ မိမိတို႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာ ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳၾကတယ္။

* သူ႔အသက္မသတ္ႏို္င္ရေအာင္၊
* သူ႔ဥစၥာ မခိုးႏိုင္ရေအာင္၊
* သူ႔တစ္ပါး သားမယား မဖ်က္ဆီးႏိုင္ရေအာင္၊
* လိမ္ညာ မေျပာႏို္င္ရေအာင္၊
* ကုန္းမတိုက္ႏိုင္ရေအာင္၊
* ၾကမ္းတမ္းစြာ မေျပာႏိုင္ရေအာင္၊
* ၿပိန္ဖ်င္းတဲ့ စကားေတြ မေျပာႏိုင္ရေအာင္၊
* သူတစ္ပါးရဲ႕စည္းစိမ္ေတြကို ကိုယ့္စည္းစိမ္ဥစၥာျဖစ္ေအာင္ မၾကံစည္ႏိုင္ရေအာင္၊
* သူတစ္ပါးေတြ ဆင္းရဲေၾကာင္း ပ်က္ဆီးေၾကာင္း မၾကံစည္ႏိုင္ရေအာင္၊
* အယူလြဲ၊ အယူမွားေတြ မရိွရေအာင္ ... အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟဆိုတဲ့ ဟိတ္ (၃)ပါးက ေက်းဇူးျပဳတယ္။

အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြရဲ႕ အက်ဳိးတရားေတြကို အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပထားပါတယ္။

အေလာေဘာ ဒါနေဟတု။
အေလာေဘာ = မလုိခ်င္တဲ့ အေလာဘသည္၊ ဒါနေဟတု = ဒါန၏ အေၾကာင္းတည္း၊ (ဝါ) ဒါနႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။

အေဒါေသာ သီလေဟတု။
အေဒါေသာ = အေဒါသသည္၊ သီလေဟတု = သီလႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။

အေမာေဟာ ဘာဝနာေဟတု။
အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ ဘာဝနာေဟတု = ဘာဝနာႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၏ အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံသေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း...။

သာဓု ... သာဓု ..... သာဓု ။

ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ အေလာဘျဖစ္ေနၿပီဆိုလို႔ရိွရင္ ဒါနႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ့မယ္။ မလုိခ်င္ မတပ္မက္ေတာ့ အလွဴေတြ ျပဳၾကပါတယ္။ အေလာဘက ဒါနျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ ဒါနျပည့္စံုဖို႔ရာ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေလာဘက ဒါနျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းဆိုေတာ့ ေလာဘက မစၧရိယ - ဝန္တိုႏွေျမာတဲ့ မလွဴဒါန္းႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ မလွဴဒါန္းႏို္င္ေအာင္ဘဲ ေလာဘက ေက်းဇူးျပဳတယ္။ လွဴဒါန္းႏိုင္ေအာင္ အေလာဘက ေက်းဇူးျပဳပါတယ္။

အေဒါသက သီလႏွင့္ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေဒါသဆိုတာ ေမတၱာပဲ။ ေမတၱာမ်ားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ သူတစ္ပါးကို ခ်မ္းေသာေစလိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သီလေတြ လံုျခံဳၾကတယ္။ သူတစ္ပါးကို ခ်မ္းသာေစလိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ သူတစ္ပါးအသက္ကို မသတ္ႏို္င္ေတာ့ပါဘူး။ သတ္လိုက္ရင္ သူတစ္ပါးေတြ ဆင္းရဲသြားေတာ့မယ္၊ မသတ္ေတာ့ပါဘူး။

သူတစ္ပါးကို ခ်မ္းသာေစလုိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ သူတစ္ပါးပစၥည္းလည္း မခိုးႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ခိုးလိုက္ရင္ သူတစ္ပါးေတြ စိတ္ဆင္းရဲ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ၾကရေတာ့မယ္။ မခိုးေတာ့ပါဘူး။ အေဒါသက သီလ လံုျခံဳျခင္း၊ သီလျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။

အေဒါသ ေမတၱာက သီလလံုျခံဳျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ သီလႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ သီလ လံုျခံဳေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။

ေဒါသကေတာ့ သီလပ်က္ေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ မၾကာခဏ သီလပ်က္တတ္ပါတယ္။ သတ္ခ်င္လည္း သတ္ပစ္လိုက္တယ္။ ပုတ္ခ်င္လည္း ပုတ္ပစ္လုိက္တယ္။ ခိုးခ်င္လည္း ခိုးပစ္လိုက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါသက သီလပ်က္ေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ မေကာင္းတဲ့ ေဒါသဟိတ္ျဖစ္လာရင္ သီလပ်က္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ေကာင္းတဲ့ အေဒါသဟိတ္ကေတာ့ သီလနဲ႔ ျပည့္စံုေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ဒီေတာ့ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ မ်ားမ်ားျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

အေမာေဟာ ဘာဝနာေဟတု။
အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ ဘာဝနာေဟတု = ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။

ေမာဟက တရားအားမထုတ္ႏို္င္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေတြေတြေဝေဝနဲ႔ ေမာဟႀကီးတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ား တရားအားမထုတ္ႏို္င္ေတာ့ဘူး။ ဉာဏ္တံုးေနတယ္။ အေမာဟဆိုတာ ဉာဏ္ပညာ၊ ဘာဝနာဆိုတာ ဉာဏ္ပညာအရာ၊ ဘာဝနာမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္ႏိုင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ သူ႔မွာ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ျပည့္စံုလို႔ပဲျဖစ္တယ္။ မေမြ႔ေလ်ာ္ႏိုင္ဘူး၊ ဘာဝနာတရားကို အားမထုတ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သူ႔မွာ ဉာဏ္တံုးေနလို႔ ေမာဟဟိတ္ေတြ မ်ားေနလို႔ ျဖစ္တယ္။ ဟိတ္ (၆)ပါးက ေက်းဇူးျပဳပံု ထင္ရွားပါတယ္။

အေလာဘက ဒါနနဲ႔ ျပည့္စံုေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ေလာဘက မလွဴႏိုင္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ အေဒါသက သီလႏွင့္ ျပည့္စံုေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ေဒါသက သီလပ်က္ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ အေမာဟက ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ေမာဟက ဘာဝနာတရားေတြ အားမထုတ္ႏိုင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ထင္ရွားသြားပါၿပီ။ ဘယ္သူ႔သႏၲာန္ မွာလည္းဆိုေတာ့ ေယာဂီမ်ားရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြကို ျမန္ျမန္ပယ္ႏိုင္ရေအာင္ မ်ားမ်ားပယ္ႏိုင္ရေအာင္ အားထုတ္သင့္ပါတယ္။ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြ မိမိသႏၲာန္မွာ ျပည့္စံုလာရေအာင္ အားထုတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါပဲ။

ေသျခင္း (၆) မ်ဳိး

ေဟတုပစၥည္း၏ အေၾကာင္းတရားႏွင့္ အက်ဳိးတရားတုိ႔ကို သိထားသင့္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းတရား အရင္းခံၿပီး အက်ဳိးတရားျဖစ္ပံုကို အ႒ကထာဆရာမ်ားက ဆက္လက္ၿပီး ဖြင့္ျပထားပါတယ္။

အေလာေဘန ေပတၱိဝိသေယ န ေဟာတိ။
အေလာေဘန = အေလာဘျဖင့္၊ ေပတၱိဝိသေယ = ၿပိတၱာဘံု၌၊ ဥပတၱိ = ျဖစ္ျခင္းသည္၊ န ေဟာတိ = မျဖစ္။

အေဒါေသန နိရေယ န ေဟာတိ။
အေဒါေသန = အေဒါသျဖင့္၊ နိရေယ = ငရဲျပည္၌၊ ဥပပတၱိ = ျဖစ္ျခင္းသည္၊ န ေဟာတိ = မျဖစ္။

အေမာေဟန တိရစၧာန ေယာနယံ န ေဟာတိ။
အေမာေဟန = အေမာဟျဖင့္၊ တိရစၲာနေယာနိယံ = တိရစၧာန္မ်ဳိး၌၊ နိဗၺတၱိ = ျဖစ္ရျခင္းသည္၊ န ေဟာတိ = မျဖစ္။

အေလာဘက ျပိတၱာဘံုမွာ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း။ အေဒါသက ငရဲဘံုမွာ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္း။ အေမာဟက တိရစၧာန္မ်ဳိး၌ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း။...ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။

ေလာဘက ျပိတၱာဘံုမွာ ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း။ ေဒါသက ငရဲဘံုမွာ ျဖစ္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္း။ ေမာဟက တိရစၧာန္ဘံုမွာ ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း။...ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳတာ ထင္ရွားပါတယ္။

ေလာဘအားႀကီးရင္ ေလာဘနဲ႔ေသရင္ ၿပိတၱာျပည္မွာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေလာဘႏွင့္ေသ၊ ထိုသူေတြ၊ ေရာက္ေလ ၿပိတၱာျပည္။

ေဟတုပစၥည္း-ေလာဘက ေက်းဇူးျပဳတာ ၿပိတၱာျပည္ေရာက္သြားပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အေလာဘႏွင့္ေသ၊ ထုိသူေတြ၊ ေရာက္ေလလူ နတ္ျပည္။

အေလာဘတည္းဟူေသာ ဟိတ္ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳလိုက္တာ လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္ထိ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ "လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္" ဆိုတာ ဥပလကၡဏနည္းပါပဲ။ ျဗဟၼာျပည္လည္း ေရာက္ၾကတာပါပဲ။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေဒါသႏွင့္ေသ၊ ထိုသူေတြ၊ ေရာက္ေလ ငရဲျပည္။

ေဟတုပစၥည္း ေဒါသကေန ေက်းဇူးျပဳတာ ငရဲကို ေရာက္တယ္။ ဒီေတာ့ ေဒါသကင္းေအာင္ ေနသင့္ပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အေဒါသႏွင့္ေသ၊ ထိုသူေတြ၊ ေရာက္ေလလူ နတ္ျပည္။

ေဟတုပစၥည္းမွ အေဒါသက ေက်းဇူးျပဳလို႔ လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္သို႔ ေရာက္သြားႏိုင္တယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေမာဟႏွင့္ေသ၊ ထိုသူေတြ၊ ျဖစ္ေလ တိရစၧာန္။

ေမာဟတည္းဟူေသာ ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳလို႔ တိရစၧာန္ျပည္ ေရာက္သြားပါတယ္။ တိရစၧာန္ဆိုတာ ေတြေတြေဝေဝျဖစ္တယ္။ ေတြေတြေဝေဝျဖစေတာ့ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ မျဖစ္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ လူ႔ျပည္ ျပန္ေရာက္ဖို႔က အလြန္ခဲယဥ္းသြားၾကေပတယ္။ ေမာဟ မိမိတုိ႔သႏၲာန္မွာ ကင္းႏို္င္သမွ် ကင္းေအာင္ အားထုတ္သင့္ပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အေမာဟႏွင့္ေသ၊ ထိုသူေတြ၊ ေရာက္ေလ နိဗၺာန္ျပည္။

အေမာဟဆိုတာ ပညာ၊ ပညာဉာဏ္ႏွင့္ ေသသြားရင္ အျမတ္ဆံုး အထြပ္အထိပ္ အက်ဳိးကေတာ့ နိဗၺာန္ျပည္ျဖစ္တယ္။ လူ႔ျပည္လည္း ေရာက္ႏိုင္တယ္။ နတ္ျပည္လည္း ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ျဗဟၼာျပည္လည္း ေရာက္ႏိုင္တယ္။ အေမာဟႏွင့္ ေသႏိုင္ဖို႔က သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ အေမာဟ အထံုဝါသနာေတြ ပါၿပီးေတာ့ ကြယ္လြန္ခါနီးမွာ အေမာဟနဲ႔ ေသရင္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ပါရမီအားေလ်ာ္စြာ ျမင့္ျမတ္ရာ ဘံုဘဝေတြ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ နိဗၺာန္သို႔လည္း ေရာက္သြားႏိုင္တယ္။ ပညာနဲ႔ ေသဖို႔က အမွတ္တရားနဲ႔ေသမွ။ မွတ္ေနတံုးမွာ ဝိပႆနာဉာဏ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

အဲဒီ ဝိပႆနာဉာဏ္ျဖင့္ ကြယ္လြန္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထက္တန္းတန္းက်က် ဘံုဘဝေတြကို ေရာက္သြားမွာပါပဲ။ ကြယ္လြန္ခါနီးေတာ့ ကြယ္လြန္ေလာက္တဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္တို္င္း ပုဂၢဳိလ္တို္င္း ေတြ႔ၾကရပါတယ္။ အဲဒီေရာဂါေဝဒနာ ဒုကၡေဝဒနာေတြကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ေအာင္ မွတ္ႏိုင္မယ္ဆိုလို႔ရိွရင္၊ အဲဒီလို မွတ္ရင္း မွတ္ရင္း ကြယ္လြန္သြားလို႔ရိွရင္ .. အေမာဟဉာဏ္ပညာနဲ႔ ေသတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳလိုက္ေတာ့ ျမင့္ျမတ္ရာ ဘံုဘဝကို ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ေဟတုပစၥည္း - ၁(ဂ)

ေဟတုပစၥည္းက ပစၥဳပၸန္ဘဝ ပစၥဳပၸန္ကာလမွာပင္ ေက်းဇူးျပဳပံု

အမွာ။ ။ ေဟတုပစၥည္းက ပစၥုပၸန္ဘဝ ပစၥဳပၸန္ကာလမွာပင္ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ ေနာင္ဘဝမ်ားမွာ ျဖစ္ျခင္းသည္ အက်ဳိးဆက္မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းက တိုက္႐ိုက္ေက်းဇူးျပဳတာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ သိၾကရပါတယ္။

ေရာဂါသမသီတိ ရဟႏၲာ = ေရာဂါလည္းေပ်ာက္၊ ရဟႏၲာလည္းျဖစ္၊ ဒီလိုပုဂၢဳိလ္လည္း ရိွတယ္။ ဇီဝိတသမသီတိ ရဟႏၲာ = ရဟႏၲာလည္းျဖစ္၊ အသက္လည္းကုန္၊ မွတ္ေနရင္း မွတ္ေနရင္းနဲ႔ အသက္လည္းကုန္သြားေတာ့ ေမာဟျဖင့္ ေသတာမဟုတ္၊ အေမာဟျဖင့္ (ေသတာ) ပရိနိဗၺာန္စံတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာဉာဏ္ျဖင့္ (ေသတဲ့) ပရိနိဗၺာန္စံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရဟႏၲာအျဖစ္ျဖင့္ (ေသရတဲ့) ပရိနိဗၺာန္စံရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ျပည္ ေရာက္သြားပါမယ္။

အေမာဟနဲ႔ ေသဖို႔ရာ ေယာဂီမ်ားအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးပါပဲ။ အေမာဟနဲ႔ ေသႏိုင္ရေအာင္ သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္ေနရပါမယ္။ ႐ႈမွတ္ေနရင္း အေမာဟနဲ႔ ေသရတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ မေတြမေဝေသရေတာ့ ေသာတာပန္ဆိုရင္လည္း ျမင့္ျမတ္တဲ့ ဘံုဘဝပဲေရာက္မယ္။ သကဒါဂါမ္ဆိုရင္လည္း လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္သို႔ ေရာက္မယ္။ အနာဂါမ္ဆိုရင္လည္း ျဗဟၼာျပည္သို႔ ေရာက္မယ္။ ရဟႏၲာဆိုရင္လည္း နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားမွာပါပဲ။ အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပထားတာ အလြန္ပဲ ေနရာက်ပါတယ္။

ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတည္းဟူေသာ မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ (၃)ပါးက ေက်းဇူးျပဳမယ္ဆိုလို႔ရိွရင္ တိရစၧာန္တုိ႔၊ ငရဲတို႔၊ ၿပိတၱာသို႔ က်သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ (၃)ပါး အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတုိ႔က ေက်းဇူးျပဳရင္ လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္ (၆)ထပ္၊ ျဗဟၼာျပည္၊ နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ပဲ ေရာက္ရိွသြားႏို္င္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတရားေတြ မ်ားမ်ားျဖစ္ေအာင္ ေယာဂီမ်ား အားထုတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူ႔ျပည္ေရာက္ေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔ျဖစ္လို႔ အားထုတ္ေနၾကရတာျဖစ္တယ္။ အခုေယာဂီမ်ားကေတာ့ အၿမဲတမ္းလိုပဲ အားထုတ္ေနၾကပါတယ္။ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ေနၾကရတာျဖစ္တယ္။ အလြန္ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ျဖစ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။

အေလာဘႏွင့္ ေလာဘတုိ႔၏ အက်ဳိးအျပစ္မ်ား

အ႒ာကထာဆရာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ ဖြင့္ျပထားပါတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြရဲ႕ အျပစ္ေတြ၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြရဲ႕ အက်ဳိးေတြ ေဟတုပစၥည္းရဲ႕ အက်ဳိး အျပစ္ေတြကို အ႒ကထာဆရာေတြက ဖြင့္ျပတာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။

အေလာေဘာ အေရာဂ်ႆ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေလာေဘာ = အေလာဘသည္၊ အေရာဂ်ႆ = က်န္းမာျခင္း၏၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။

အေဒါေသာ ေယာဗၺနႆ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေဒါေသာ = အေဒါသသည္၊ စိတ္မဆိုး အမ်က္မထြက္တတ္ျခင္းသည္၊ ေယာဗၺနႆ = အရြယ္ေကာင္းျခင္း၊ အရြယ္တင္ျခင္း၏၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏။

အေမာေဟာ ဒီဃာယုကတာယ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ ဒီဃာယုကတာယ = အသက္ရွည္ျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း..။
သာဓု ... သာဓု .... သာဓု ။

အေလာဘ မလိုခ်င္ မတပ္မက္ျခင္းဟာ အေရာဂ်ႆ = အနာေရာဂါကင္းျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေလာဘနည္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အရာရာမွာ စားတဲ့ေသာက္တဲ့ ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာေတြ ျပဳလုပ္မည့္အရာေတြမွာျဖစ္ျဖစ္ ေလာဘနည္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဆိုေတာ့ အတိုင္းအတာနဲ႔ မီွဝဲသံုးေဆာင္တတ္တယ္။ မွ်တ႐ံုပဲ မီွဝဲသံုးေဆာင္တတ္တယ္။ ဒီေတာ့ က်န္းမာပါတယ္။

ေျပာင္းျပန္အားျဖင့္ ေလာဘႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ စားတဲ့အခါမွာလည္းပဲ သူႀကိဳက္တဲ့ အစာေတြနဲ႔ ေတြ႕ရင္ အလြန္အကၽြံ စားတတ္တယ္။ ေလာဘႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အစားလည္းႀကီးတယ္။ အစားႀကီးၿပီး အလြန္အကၽြံစားေတာ့ အစာမေၾကေရာဂါေတြ ျဖစ္ၾကရတယ္။

အေလာဘဟာ က်န္းမာျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေလာဘက မက်န္းမာျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ သတိထားသင့္ပါတယ္။

ေလာဘႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ မက်န္းမမာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ဟိုဟာလည္း လိုခ်င္၊ ဒီဟာလည္း လုိခ်င္၊ ဟိုဟာလည္းရခ်င္၊ ဒီဟာလည္းရခ်င္။ ေလာဘႀကီးေတာ့ ေနရာေဒသမေရြး၊ အခ်ိန္ကာလမေရြး၊ အစားအေသာက္မေရြး ျပဳလုပ္စားေသာက္ေတာ့ မက်န္းမာေတာ့ပါဘူး။ ေလာဘနည္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ အခ်ိန္ကာလကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ရသင့္တာမွပဲ ယူေတာ့မယ္။ မရသင့္တာ မယူေတာ့ဘူး။ စားသင့္တာမွပဲ စားမယ္။ မစားသင့္တာ မစားေတာ့ေပဘူး။ ေလာဘနည္းေနေတာ့ အတိုင္းအရွည္ ပမာဏကိုသိၿပီး မီွဝဲသံုးေဆာင္တတ္ေတာ့ က်န္းမာျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။

က်န္းမာတာဟာလည္း ေယာဂီမ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုး လာဘ္တစ္ခုပဲ။ "အာေရာဂ်ာ ပရမာ လာဘာ" အေရာဂ်ာ = က်န္းမာျခင္းသည္၊ ပရမာ = ျမတ္ေသာ၊ လာဘာ = လာဘ္ႀကီးတစ္ခုပင္တည္း။ က်န္းမာေနတာ အေကာင္းဆံုး အျမတ္ဆံုး လာဘ္ပဲျဖစ္တယ္။ ေယာဂီမ်ား မၾကာခဏ နာၾကားဘူးပါတယ္။ က်န္းမာမွ ေလာကေရးရာေတြလည္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ အားထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်န္းမာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ေလာကေရးရာ စီးပြားေရး ႀကီးပြားေရးေတြလည္း ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ မိမိကိုယ္အား ဉာဏ္အားႏွင့္အမွ် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာေရးရာဘက္က၊ ဓမၼေရးရာဘက္ကလည္း က်န္းမာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွ မိမိရဲ႕ တရားဓမၼကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ႏိုင္တယ္။ အက်န္းမာရင္ေတာ့ အားမွ မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ယံုၾကည္က်မ္းမာ၊ ေျဖာင့္စြာစိတ္ထား၊ ႀကိဳးစားတြင္တြင္၊ ျဖစ္ပ်က္ျမင္၊ ငါးအင္တရားရေၾကာင္းတည္း။

တရားရေၾကာင္း အဂၤါငါးပါးတို႔တြင္ ယံုၾကည္တာက နံပါတ္(၁)။ က်န္းမာတာက နံပါတ္(၂)ျဖစ္တယ္။ က်န္းမာတာက နံပါတ္(၂)ကေနၿပီးေတာ့ တရားရဖို႔ ေက်းဇူးျပဳေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေလာဘ မိမိတုိ႔ သႏၲာန္မွာ ရိွေနဘို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ေလာဘနည္းႏိုင္သမွ် နည္းေအာင္ အားထုတ္ရပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းေတြထဲက အေလာဘဆိုရင္ ျပည့္စံုလာဖို႔၊ ေလာဘဆိုရင္ ပယ္ႏိုင္ဖို႔ အားထုတ္ၾကရပါတယ္။

အေဒါသက အရြယ္ႏွင့္ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ အရြယ္တင္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေဒါသက အရြယ္တင္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းဆုိေတာ့ ေဒါသက အရြယ္အိုလြယ္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ေဒါသမီးက ေလာင္ေတာ့ အုိလြယ္ပါတယ္။ ေဒါသႀကီးေတာ့ ခႏၲာကိုယ္မွ စိတၱဇ႐ုပ္ေတြကို စၿပီးေလာင္ပါတယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ဆံပင္ေတြ ျမန္ျမန္ျဖဴတတ္တယ္။ နားထိုင္း၊ ခါးကိုင္း ျမန္ျမန္ျဖစ္လာတတ္တယ္။ သြားေတြလည္း ျမန္ျမန္ က်ဳိးလာတတ္တယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ အရြယ္အိုလြယ္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေဒါသ ေမတၱာမ်ားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ အရြယ္တင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳပံု အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပျပတယ္။

အေမာဟကေတာ့ အသက္ရွည္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ဉာဏ္ပညာရိွေတာ့ သင့္တာေတြကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး မသင့္တာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ေတာ့ အသက္ရွည္ပါတယ္။ ေမာဟကေတာ့ အသက္တုိေၾကာင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ေတြေတြေဝေဝ ဘာမွ ေကာင္းတာ ဆိုးတာ မသိဘူး၊ ကိုယ္နဲ႔ တည့္လား၊ မတည့္လား၊ ကိုယ္နဲ႔သင့္လား၊ မသင့္လား၊ မသိဘဲႏွင့္ မီွဝဲတယ္၊ သံုးေဆာင္တယ္၊ ျပဳလုပ္တယ္ဆိုရင္ အသက္တိုသြားႏိုင္ပါတယ္။

ေဟတုပစၥည္းက ေယာဂီမ်ားရဲ႕ သႏၲာန္မွာ အၿမဲေက်းဇူးျပဳေနပါတယ္။ အေၾကာင္းတရားေတြနဲ႔ ေကာင္းတာျဖစ္ဖို႔၊ အေၾကာင္းတရားေတြနဲ႔ ဆိုးတာျဖစ္ဖို႔၊ အေၾကာင္းတရား (၂)မ်ဳိးဟာ ရိွေနၾကတာပါပဲ။ ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္ မျဖစ္ေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ရိွေနၾကပါတယ္။ ရိွေနေတာ့ အထူးသတိထားသင့္ပါတယ္။

အေလာေဘာ ေဘာဂသမၸတၱိယာ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေလာေဘာ = မလုိခ်င္ မတပ္မက္ျခင္းသည္၊ ေဘာဂသမၸတၱိယာ = စည္းစိမ္ဥစၥာႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။

အေဒါေသာ မိတၱသမၸတၱိယာ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေဒါေသာ = အမ်က္မထြက္ ေဒါသမထြက္ျခင္း မျပစ္မွားတတ္ေသာ ေမတၱာသည္၊ မိတၱသမၸတၱိယာ = မိတ္ေဆြႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။

အေမာေဟာ အတၱသမၸတၱိယာ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ အတၱသမၸတၱိယာ = မိမိကိုယ္ကို ျပည့္စံုေစျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါသတည္း။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

ေယာဂီမ်ားရဲ႕သႏၲာန္မွာ ရိွေနတဲ့ ေဟတုပစၥည္းထဲက အေလာဘ = မလိုခ်င္ မတပ္မက္ျခင္းသည္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ရတနာႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ မလိုခ်င္ မတပ္မက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ စည္းစိမ္ဥစၥာ ရတနာေတြ ျပည့္စံုေပါမ်ားတတ္ပါတယ္။ မလိုခ်င္ေတာ့ လွဴပါတယ္။ လွဴေတာ့ ပစၥည္းဥစၥာေတြ ေပါမ်ားလာတာပါပဲ။ ဒီဘဝမွာလည္း ေပါမ်ားတယ္။ ေနာင္ေနာင္ဘဝေတြမွာလည္း မုခ်ေပါမ်ားတယ္။

အေလာဘက စည္းစိမ္ဥစၥာ ရတနာေတြ ေပါမ်ားျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းဆုိေတာ့ ေလာဘက ရွားပါးျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေလာဘသိပ္ႀကီးရင္ ဒီဘဝ မလွဴႏိုင္ မတန္းႏိုင္၊ မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေလာဘ သိပ္ႀကီးရင္ ဒီဘဝမွာလည္း ရွားပါးတတ္တယ္။ ေနာင္ေနာင္ဘဝေတြေတာ့ ရွားပါးတာ ပိုၿပီး ထင္ရွားတယ္။

အေဒါသႏွင့္ ေဒါသတို႔၏ အက်ဳိးအျပစ္မ်ား

အေဒါသ = ေမတၱာက မိတ္ေဆြေကာင္းေတြႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေဒါသက မိတ္ေဆြသဂၤဟႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းဆိုေတာ့ ေဒါသက မိတ္ပ်က္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မၾကာခဏ မိတ္ေဆြေတြ ပ်က္တတ္တယ္။ သည္းမွ မခံေတာ့ဘဲကိုး။ ဆတ္ဆတ္ကေလးမွ အထိမခံဘူး။ ဒီေတာ့ မိတ္ေဆြေတြ ပ်က္ကုန္ပါတယ္။ သည္းမခံႏိုင္တာနဲ႔ ေဒါသနဲ႔က မိတ္ဖက္ျဖစ္တယ္။ ေဒါသႀကီးေတာ့ သည္းမခံႏိုင္၊ သည္းမခံႏို္င္ေတာ့ ေဒါသႀကီးတယ္။ ေဒါသႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ သူတစ္ပါးေတြ မခင္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ အေၾကာင္းေလးနဲ႔လည္း စိတ္ဆိုးအမ်က္ထြက္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ဘယ္သူမွ မခင္ေတာ့ေပဘူး။ ေဒါသက မိတ္ေဆြပ်က္ေၾကာင္းျဖစ္တယ္။

အေဒါသ = ေမတၱာကေတာ့ မိတ္ေဆြေတြ ေပါမ်ားျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ သူတစ္ပါးကို ခ်မ္းသာေစခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္သည္ သည္းလည္းသည္းခံတတ္တယ္။ အေဒါသႏွင့္ ေမတၱာကေတာ့ မိတ္ဖက္ပဲ။ သည္းခံတတ္လုိ႔ရိွရင္ အေဒါသ = ေမတၱာေတြ မ်ားလို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ သည္းမခံတတ္လို႔ရိွရင္ ေဒါသေတြ မ်ားလို႔ပဲျဖစ္တယ္။ အရာရာမွာ သည္းခံတတ္ေတာ့ မိတ္ေဆြသဂၤဟေတြ ေပါမ်ားပါတယ္။ အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပတာ သိပ္သဘာဝက်ပါတယ္။

အ႒ကထာဆရာေတြဆိုတာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အလိုေတာ္ကို သိေတာ္မူၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ပါဠိေတာ္စကားေတြကို ယူယူၿပီး ဖြင့္ျပတဲ့ အ႒ကထာဆရာေတြရဲ႕ စကားဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ စကားနဲ႕ အလားတူပါပဲ။

အ႒ကထာဆရာေတြရဲ႕ စကားကို လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြသဂၤဟေတြနဲ႔ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ဘယ္တရားရိွေအာင္ အားထုတ္ရပါမလဲ ... အေဒါသ = ေမတၱာရိွေအာင္ အားထုတ္ရပါမယ္။ အေဒါသ = ေမတၱာမ်ားမ်ားထားရမယ္။ ေမတၱာမ်ားမ်ား ထားၿပီးေနရမယ္။ ႀကီးပြားေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာဓာတ္မ်ားတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြနဲ႔ အတူတကြ ေနၾကရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ ကိုယ္ခ်မ္းသာ စိတ္ခ်မ္းသာနဲ႔ ေနၾကရပါတယ္။ မိတ္ေဆြသဂၤဟေတြကလည္း ေပါမ်ားလို႔ ခ်မ္းသာပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းက ေက်းဇူးျပဳတာျဖစ္တယ္။

အေမာဟႏွင့္ ေမာဟတို႔၏ အက်ဳိးအျပစ္မ်ား

အေမာေဟာ အတၱသမၸတၱိယာ ပစၥေယာ ေဟာတိ။
အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ အတၱသမၸတၱိယာ = မိမိကိုယ္ကို ျပည့္စံုေစျခင္း၏ ၊ ပစၥေယာ = အေၾကာင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ အေမာဟ မေတြေဝတတ္တဲ့ပုဂၢဳိလ္သည္ ေကာင္းတာနဲ႔ ဆိုးတာ၊ သင့္တာနဲ႔ မသင့္တာ ခြဲျခားသိ၍ ေနတတ္ေတာ့ မိမိကိုယ္မွာ ျပည့္စံုပါတယ္။ အဖက္ဖက္က ျပည့္စံုေနတတ္တယ္။ အေမာဟက ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။

အေမာဟက ျပည့္စံုျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းဆိုေတာ့ ေမာဟက မျပည့္စံုျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း၊ ဆုတ္ယုတ္ျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေကာင္းတာ၊ ဆိုးတာ မခြဲျခားႏို္င္ဘူး။ သင့္တာ မသင့္တာကိုလည္း မခြဲဲျခားႏိုင္ဘူး။ ေတာ္တာ မေတာ္တာကိုလည္း မခဲြျခားႏိုင္ေတာ့ ဆုတ္ယုတ္သြားပါတယ္။ "မရိွတာထက္ မသိတာခက္" ဟုဆိုတာ ေမာဟကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ အဝိဇၨာလို႔လည္း ေခၚတယ္။ ေမာဟလို႔လည္း ေခၚတယ္။ အဝိဇၨာဆိုတာ အေမွာင္က်ေနတာပဲ။ အလင္းမရိွဘူး။ ေကာင္းတာ ဆိုးတာ မခဲြတတ္ဘူး။ သင့္တာ မသင့္တာ မခြဲတတ္ဘူး။ အက်ဳိးရိွတာ မရိွတာ မခြဲတတ္ဘူး ဆိုေတာ့ ဆုတ္ယုတ္သြားပါတယ္။ အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပတာ အလြန္ပဲ သဘာဝက်ပါတယ္။

အ႒ာကထာဆရာေတြက ေနာက္ထပ္လည္း အမ်ားႀကီး ဖြင့္ျပၾကပါတယ္။ အေလာဘက ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အေလာဘရိွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္သည္ ကာမသုခလႅိကာႏုယာဂအက်င့္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္တယ္။

အေဒါသက အတၱကိလမထအက်င့္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ အတၱကိလမထဆိုတာ ကိုယ္ပင္ပန္း စိတ္ပင္ပန္းတဲ့အက်င့္ဆိုတာ ေဒါသဦေဆာင္တယ္။ အေဒါသ အရင္းခံ ရိွရင္ေတာ့ ေရွာင္ၾကဥ္ႏို္င္ပါတယ္။

အေမာဟကေတာ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္ကို က်င့္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ေဟတုပစၥည္းေတြထဲက တရားေတြေကာင္းပါတယ္။ အေလာဘရိွရင္ ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂ = ကာမဂုဏ္ခ်မ္းသာကို ခံစားေသာ အက်င့္ကို မက်င့္ေတာ့ဘူး။ အေဒါသရိွရင္ အတၱကိလမထ = ကိုယ္ပင္ပန္းေအာင္ က်င့္ေသာအက်င့္ကို မက်င့္ေတာ့ဘူး။ အေမာဟရိွရင္ေတာ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္ကို က်င့္ႏိုင္ဖို႔ရာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ေလာဘႀကီးလို႔ ေလာဘရိွေနရင္ ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂ အက်င့္ေတြ မီွဝေနတတ္တယ္။ က်င့္ေနတတ္တယ္။ ေဒါသရိွရင္ အတၱကိလမထအက်င့္ေတြလည္း က်င့္ေနတတ္တယ္။ ေမာဟရိွေနလို႔ရိွရင္ ေတြေတြေဝေဝျဖစ္ေနလို႔ ဘာအက်င့္မွ ဟုတ္တိပတ္တိ က်င့္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးတဲ့။ အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပပါတယ္။

ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြက ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါေတြကို အျမဲတမ္းပဲ ဒုကၡေပးေနတာပါပဲ။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ရိွေနလုိ႔ရိွရင္ ခ်မ္းသာခြင့္ မရၾကဘူး။ ေတာ္ေတာ္ေလး အထက္တန္း ေရာက္သြားတာေတာင္မွ ေလာဘရိွေနေသးရင္ ဒီေလာဘက ဒုကၡေပးေသးတာပါပဲ။ ေလာကီဈာန္ သမာပတ္ေတြ ရထားတာေတာင္မွ ေလာဘရိွေနေသးတယ္။ အဲဒီ ေလာကီဈာန္သမာပတ္ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြေတာင္မွ ေလာဘရဲ႕ ေက်းဇူးျပဳတာကို ခံရလုိ႔ ဒုကၡေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

ေဟတုပစၥည္း ၁(ဃ)

တစ္ခ်ိန္ေသာအခါက ကပိလဝတ္ျပည္မွာ ေဂါပိကာဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္ရိွတယ္။ အဲဒီအမ်ဳိးအမီးက အမ်ဳိးသမီးဘဝကို စက္ဆုပ္တယ္။ အမ်ဳိးသားဘဝကို အလြန္ပဲ လိုခ်င္တယ္တဲ့။ လိုခ်င္ေတာ့ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္တယ္။ ငါးပါးသီလကို လံုျခံဳေအာင္ထိန္းတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအျဖစ္ကုိ မလုိခ်င္တဲ့သေဘာေတြ မၾကာခဏ ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳတယ္။ အမ်ဳိးသားအျဖစ္ကုိ လိုခ်င္ၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားအျဖစ္ကုိ မၾကာခဏ ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳတယ္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ား အမ်ဳိးသားျဖစ္ႏိုင္ေရး အေၾကာင္းတရား (၄)ပါး ရိွပါတယ္။
(၁) ရတနာသံုးပါးကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ကိုးကြယ္တာရယ္။
(၂) ငါးပါးသီလကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းတာရယ္။
(၃) အမ်ဳိးသမီးအျဖစ္ကို မလိုခ်င္တာရယ္။
(၄) အမ်ဳိးသားအျဖစ္ကို လိုခ်င္ေတာင့္တတာရယ္။ ..... အဲဒီ ေလးမ်ဳိးကို က်င့္ၾကံအားထုတ္ၿပီး ေနတယ္။

သူကိုးကြယ္တဲ့ေက်ာင္းမွာလည္း အဲဒီ သူ၏ ဆုေတာင္းေတြျပည့္ရေအာင္ ရဟန္း(၃)ပါးကို ကိုးကြယ္ထားတယ္တဲ့။ အဲဒီ ရဟန္း(၃)ပါးက သာမာန္ရဟန္းေတြ မဟုတ္ဘူး။ စ်ာန္ရေအာင္က်င့္လုိ႔ ေလာကီဈာန္ရထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို က်င့္ၾကံႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ၿပီး၊ ဈာန္ရတဲ့ ရဟန္းေတြကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၿပီး၊ အမ်ဳိးသားအျဖစ္ကိုလည္း ေတာင့္တၿပီး ေကာင္းမႈေတြ ျပဳေနပါတယ္။

ကြယ္လြန္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ တာဝတႎသာနတ္ျပည္မွာ သိၾကားမင္းရဲ႕သား ေဂါပဂနတ္သား ျဖစ္သြားတယ္။ ဈာန္ရတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြလည္း သက္တမ္းကုန္ၿပီး ကြယ္လြန္သြားၾက၊ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားၾကတဲ့အခါ ဘယ္မွာသြားျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ စတုမဟာရာဇ္နတ္ဘံုမွာ ဂႏၶဗၺကေခ်သည္ နတ္သားေတြ သြားျဖစ္တယ္တဲ့။

တစ္ေန႔ေတာ့ ေဂါပဂနတ္သားကို အဲဒီကေခ်သည္နတ္သားေတြ ေဖ်ာ္ေျဖဖို႔ရာ ေရာက္လာၾကတယ္။ ေရာက္လာလို႔ ေဂါပကနတ္သားက ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ အုိ ... အဆင္းကလည္းသိပ္လွ၊ အဆိုကလည္းသိပ္ေကာင္း၊ အက-ကလည္း သိပ္ေကာင္း၊ ႐ုပ္ရည္အဆင္းေတြကလည္း သိပ္လွေတာ့ ဘယ္ဘဝကမ်ား လာခဲ့ၾကသလဲလို႔ သူ႔ရဲ႕နတ္မ်က္စိနဲ႔ ဆင္ျခင္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ ရဟန္းဘဝ၊ ရဟန္းသီလနဲ႔ ျပည့္စံုခဲ့လုိ႔ အခုလို ျပည့္စံုၾကတာျဖစ္တယ္။ အက-ကလည္း ေကာင္း၊ အဆိုကလည္း ေကာင္း၊ ႐ုပ္ရည္အဆင္းကလည္း ေကာင္းေတာ့ ရဟန္းသီလနဲ႔ ျပည့္စံုလို႔ပဲလို႔ သိရတယ္။ "ေၾသာ္ ... သီလႏွင့္ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဒီလိုခ်မ္းသာခြင့္ ရတာကိုး" ဆိုၿပီး ဝမ္းေျမာက္ ဝမ္းသာျဖစ္တယ္။

ေနာက္တစ္ခါဆက္ၿပီး ဆင္ျခင္ၾကည့္လိုက္တယ္။ ေနာက္ထပ္ ဘယ္တရားမ်ား သူတုိ႔မွာ ရိွေနၾကသလဲလို႔ ဆင္ျခင္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဈာန္ရတာကို သိရတယ္။ "ေၾသာ္ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီေလာက္တင့္တယ္ၾကတာကိုး" ဟု စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္သြားတယ္။ "ေၾသာ္ .. ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ ဘယ္အရပ္၊ ဘယ္ေက်ာင္းကလဲ" လို႔ ဆင္ျခင္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူကိုးကြယ္တဲ့ေက်ာင္းက ရဟန္းေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ စိတ္ႏွလံုး မသာမယာျဖစ္တယ္။ "ေတာ္ေတာ္ညံ့တာပဲ"။ မေက်နပ္ေတာ့ဘူးတဲ့။

အဲဒီနတ္ေတြကို အတင္းမာန္မဲၿပီးေတာ့ ေျပာေတာ့တာပဲ။ အရွင္ဘုရားတို႔ဟာ ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာတဲ့အခါ ဘယ္ဘက္ကို လွည့္ေနၾကသလဲ၊ အိပ္ငိုက္ေနၾကသလား .. စသည္ျဖင့္ ဆူပူ ႀကိမ္းေမာင္းတယ္။ ဈာန္ရ ရဟန္းေတြ အႀကိမ္းေမာင္းခံရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီေလာဘေၾကာင့္ပဲတဲ့။ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာက ျဖစ္ခဲ့ဘူးေတာ့ ေလာဘဥပါဒါန္က အဲဒီစတုမဟာရာဇ္ဘံုဘဝ ကေခ်သည္ဘဝမွာ ကပ္ေနတယ္။ ဈာန္ရရင္ အမွန္စင္စစ္ေတာ့ ျဗဟၼာျပည္မွာ သြားျဖစ္ရမွာျဖစ္တယ္။ အခုဘယ္မွာ ျဖစ္ေနသလဲ .. စတုမဟာရာဇ္နတ္၊ ေအာက္တန္းစားနတ္ သြားျဖစ္တယ္။ ကေခ်သည္နတ္ဆိုတာ ေအာက္တန္းစားနတ္ပဲ ျဖစ္တယ္။

ဒီလုိ ဆူပူႀကိမ္းေမာင္းခံေနရေတာ့ သူတုိ႔လည္း ျပန္စဥ္းစားၾကည့္၊ ျပန္ဆင္ျခင္ၾကည့္တယ္တဲ့၊ "ဒို႔က သူတစ္ပါးေတြ ခ်ီးေျမႇာက္ခံခ်င္လို႔ လာၿပီး ကေန၊ ဆိုေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ " အခုလုိ ဆူပူႀကိမ္းေမာင္းခံေနရေတာ့ နတ္တို႔ရဲ႕ တန္ခိုး၊ နတ္ရဲ႕ဉာဏ္နဲ႔ ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ သူတုိ႔ကို ကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းဒကာမပဲဆိုတာ သိရေတာ့ ရွက္လိုက္တာ။ အို .. သူကေတာ့ အထက္တန္းက်လို႔၊ ဒို႔က ဈာန္ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္လ်က္သားနဲ႔၊ ဒို႔က ကိုးကြယ္ခံရတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ျဖစ္လ်က္သားနဲ႔ ဒီလို လားၿပီးေတာ့ ျဖစ္ရတာကိုး ... ဆိုၿပီးေတာ့ ရွက္ၾကတယ္တဲ့။

အဲဒီမွာ နတ္ႏွစ္ပါးကေတာ့ သံေဝဂရၿပီး အားထုတ္လိုက္တာ အနာဂါမ္ ျဖစ္သြားတယ္။ တစ္ခါတည္း ျဗဟၼာျပည္ကို ေျပာင္းသြားတယ္။ တစ္ပါးကေတာ့ စြဲလမ္းတာ အားႀကီးလို႔ ေလာဘဥပါဒါန္ သိပ္အားႀကီးလုိ႔ အဲဒီ စတုမဟာရာဇ္နတ္ဘံုမွာပဲ ကေခ်သည္ နတ္သား အျဖစ္နဲ႔ က်န္ခဲ့တယ္တဲ့။ ေလာဘဟိတ္ ဆိုးပါတယ္။ ဈာန္ရတာေတာင္မွ ဒုကၡေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလာဘကို ကင္းႏိုင္သမွ် ကင္းေအာင္၊ ေဒါသလည္း ကင္းႏိုင္သမွ် ကင္းေအာင္၊ ေမာဟလည္း ကင္းႏို္င္သမွ် ကင္းေအာင္၊ ေဟတုပစၥည္း မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြ မိမိတုိ႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္၊ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းေအာင္ အားထုတ္ၾကရပါတယ္။

ကုသိုလ္ဟိတ္(၃)ပါးက သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္ရာတြင္ ေက်းဇူးျပဳပံု

အေလာဘ၊ အေဒါသ ဟိတ္(၂)ပါးျပည့္စံုရင္ ေတာ္ေတာ့္ကို ေနရာၾကပါတယ္။ အေလာဘ အေဒါသ ဟိတ္(၂)ပါး ျပည့္စံုလုိ႔ရိွရင္ သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရားေတြ ပြားမ်ားအားထုတ္တဲ့အခါ ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ႏွင့္ ေဝဒနာ သတိပ႒ာန္တရားေတြ ထင္ထင္ရွားရွား ပြားမ်ားလို႔ ရေနတတ္ပါတယ္။ ျပည့္စံုတတ္ပါတယ္။

ပုရိမာနံ = ေရွ႕၌ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ဒြိႏၷံ = ႏွစ္ပါးကုန္ေသာ အေလာဘ အေဒါသတုိ႔၏ ၊ အာႏုဘာေဝန = အစြမ္းအာႏုေဘာ္ေၾကာင့္၊ ပုရိမာနိ = ေရွ႕၌ ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ေဒြ = ႏွစ္ပါးကုန္ေသာ၊ သတိပ႒ာနာနိ = ကာယာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္၊ ေဝဒနာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္တို႔သည္၊ ဣဇၥ်ႏၲိ = ျပည့္စံုၾကကုန္၏။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါသတည္း...။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

အေလာဘဟိတ္ အေဒါသဟိတ္ ႏွစ္ပါးတို႔တြင္ အေလာဘ = မလုိခ်င္၊ မတပ္မက္တဲ့သေဘာ။ အေဒါသ = မျပစ္မွား စိတ္မဆိုး အမ်က္မထြက္ တတ္တဲ့သေဘာ။ ဤသေဘာမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုမယ္ဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဝိပႆနာ တရားပြားမ်ားတဲ့အခါ ကာယာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ကိုလည္း ထင္ထင္ရွားရွား တရားသေဘာေတြ ျမင္ေအာင္ ပြားမ်ားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ေဝဒနာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ကိုလည္း ထင္ထင္ရွားရွား တရားသေဘာေတြ ျမင္ေအာင္ ပြားမ်ားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ေကာင္းပါတယ္။ တရားေတြျမင္ေအာင္ ပြားမ်ားႏိုင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္မွာ ျဖစ္တယ္။

အေလာဘ အေဒါသရိွေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဲဒီ သတိပ႒ာန္တရား(၂)ပါးကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ ပြားမ်ားဖို႔ရာျဖစ္တယ္။ မိမိဟာ ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားအားထုတ္လို႔ရိွရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ထင္ရွားတယ္။ ေဝဒနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားအားထုတ္လုိ႔ရိွရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ထင္ရွားတယ္ ဆိုလို႔ရိွရင္ေတာ့ မိမိတို႔သႏၲာန္မွာ ဘာဟိတ္ေတြ ျပည့္စံုလုိ႔ပါလဲ... အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္ႏွစ္ပါးနဲ႔ ျပည္စံုေနလို႔ပါ။

ပစၧိမႆ = ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေသာ အေမာဟဟိတ္၏ ၊ အာႏုဘာေဝန = အစြမ္းအာႏုေဘာ္ေၾကာင့္၊ ပစၧိမာနိ = ေနာက္၌ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ေဒြ = ႏွစ္ပါးကုန္ေသာ၊ သတိပ႒ာနာနိ = စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္တို႔သည္၊ ဣဇၥ်ႏၲိ = ျပည့္စံုၾကကုန္၏ ၊ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ာကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း။
သာဓု ... သာဓု ... သာဓု.။

အေမာဟိတ္အစြမ္းေၾကာင့္ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္တို႔ ျပည့္စံုႏိုင္ၾကတယ္တဲ့။ အေမာဟဓာတ္ခံ၊ ပညာဓာတ္ခံပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားလို႔ အထူးပဲ ေကာင္းေနတတ္ပါတယ္။ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားလို႔ အထူးပဲ ေကာင္းေနတတ္ပါတယ္။ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားလို႔ အထူးပဲ ေကာင္းေနရင္ ဒီပုဂၢဳိလ္ဟာ အေမာဟ = ပညာဉာဏ္ အေျခခံပါလာတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္လို႔ ရပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းကို အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပတာ ေနရာက်ပါတယ္။

(စာၾကြင္း။ ။ ဓမၼာႏုပႆာနာ ႐ႈမွတ္ပံုအား ပခုကၠဴဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဥဳးဣေႏၵာဘာသ ႏွင့္ သစၥာဒီပက ဆရာႀကီးဦးၾကည္တုိ႔၏ သက္ဆိုင္ရာ တရားစာအုပ္မ်ားႏွင့္ အသံသြင္းတရားေတာ္မ်ားမွတဆင့္ ေလ့လာအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ တျခားဆရာေကာင္းမ်ားလည္း ရိွပါေသးတယ္။)

ေလာဘ၊ ေမာဟ၊ ေဒါသဟိတ္ေတြမ်ားေနတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ဘယ္သတိပ႒ာန္တရားမွ ပြားမ်ားလုိ႔ ေနရာက်မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္လည္း က်တယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟဟိတ္ေတြ ပယ္ႏိုင္သမွ်ပယ္၊ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟဟိတ္ေတြ ျဖစ္ႏို္င္သမွ် ျဖစ္ေအာင္ အခု ေယာဂီေတြ ဒါနလည္း ျပဳၾကရ၊ သီလလည္း ေဆာင့္တည္ၾကရ၊ သမထတရား ဝိပႆနာတရားေတြလည္း စြမ္းႏိုင္သမွ် အားထုတ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနကလည္း အခိုက္အတန္႔ေတာ့ အနည္းငယ္ေတာ့ ပယ္ႏိုင္ပါတာပါပဲ။ ဒါနျပဳေနဆဲ အခိုက္အတန္႔၊ ဆြမ္းခဲဖြယ္ေဘာဇဥ္ေတြ အာဟာရေတြ စီမံလွဴဒါန္းေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ ဆြမ္းခဲဖြယ္ေဘာဇဥ္ေတြ အာဟာရေတြ စီမံၿပီးေတာ့ လွဴဒါန္းေနတဲ့ အလွဴရွင္ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ မလွဴခင္ကတည္းက ဒီပစၥည္းေတြ အေပၚမွာ တပ္မက္တဲ့ ေလာဘကင္းၿပီး အေလာဘျဖစ္ေနတယ္။

လွဴေနဆဲခဏမွာ မိမိရဲ႕အလွဴကိုလာၿပီး သံုးေဆာင္မီွဝဲၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ မီွဝဲသံုးေဆာင္ႏိုင္ၾကပါေစဆိုတဲ့ အေဒါသ = ေမတၱာဓာတ္ ပါေနပါတယ္။

ဒီလိုလွဴဒါန္းလိုက္သျဖင့္ ေနာင္ျဖစ္ေလရာ ဘဝတိုင္းဘဝတိုင္းမွာ ပစၥည္းဥစၥာရတနာေတြ ေပါမ်ားၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာၿပီးေတာ့ ကိုယ္ျပဳခ်င္တဲ့ ေကာင္းမႈကို ဆက္ကာဆက္ကာျပဳၿပီး နိဗၺာန္ခ်မ္းသာတိုင္ေအာင္ အေထာက္အပံ့ေကာင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ျခင္း ေရွ႕သြားရိွတဲ့ အသိဉာဏ္ အေမာဟေတြ ျဖစ္မေနဘူးလား .... ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဒါနျပဳေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ ပစၥည္းဥစၥာေတြကို မတြယ္တာ၊ မတပ္မက္တဲ့ အေလာဘ၊ ဒါနျပဳေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ မိမိအလွဴကို လာၿပီး သံုးေဆာင္မီွဝဲေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ မီွဝဲသံုးေဆာင္ပါေစဆိုတဲ့ အေဒါသ = ေမတၱာ၊ မိမိလွဴထားတဲ့ အက်ဳိးတရားေတြ မုခ် ခံစားရရိွႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ျခင္း ေရွ႕သြားရိွတဲ့ အသိဉာဏ္ = အေမာဟေတြ မတိုးတက္ပါဘူးလား ... တုိးတက္ပါတယ္။

အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟေတြျဖစ္လာေတာ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ အလိုလို ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ပယ္ၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အျမဲတမ္းေတာ့ အလွဴဒါနေတြ မျပဳလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ မလုပ္ႏိုင္ေပဘူး။ လုပ္ႏိုင္တဲ့အခါေတာ့ ကင္းကင္းသြားတယ္။ ဒါနေတြ ျပဳေနရတာလည္း ေနရာက်ပါတယ္။ အျမဲတမ္းကင္းသြားဖို႔ဆိုတာေတာ့ ဘယ္တရားအားထုတ္ရမလဲဆိုရင္ သတိပ႒ာန္ဝိပႆနာတရားေတြ အားထုတ္ရပါမယ္။

ဝိပႆနာတရား အားထုတ္မွ မွတ္ခ်က္တိုင္း မွတ္ခ်က္တိုင္းမွာ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟကင္းေနတယ္။ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္၊ ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္ စသည္ျဖင့္ မွတ္ေနတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ ေလာဘလည္း ျဖစ္ခြင့္မရ၊ ေဒါသလည္း ျဖစ္ခြင့္မရ၊ ေမာဟလည္း ျဖစ္ခြင့္မရ။ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ဟု မွတ္ေနတဲ့အခ်ိန္အခါ လုိခ်င္စရာေတြလညး္ လိုခ်င္ေနေသးတယ္လို႔ စိတ္ဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ႏွစ္ခုၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လို႔မရေပဘူး။ မွတ္ေနလို႔ ရိွရင္ အဲဒီေလာဘ ျဖစ္ခြင့္မရဘူး။

(စာၾကြင္း။ ။ ဆရာေတာ္မွ မဟာစည္နာယကျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ နိႆယျဖင့္ ေဖာင္းတယ္၊ ပိန္တယ္ဟု ေဟာေပမယ့္ သူေတာ္စင္ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအေနနဲ႔ မိမိတို႔ ႏွစ္သက္ရာ အားထုတ္ေနတဲ့ နည္းျဖင့္ အစားထိုး ႐ႈမွတ္ဆင္ျခင္ၾကည့္ၾကပါခင္ဗ်ာ။)

လိုခ်င္စရာေတြ မရလုိ႔ စိတ္ႏွလံုးမသာမယာေတြ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဒီလိုလည္း ျဖစ္ခြင့္မရဘူး။ အမွတ္ျဖစ္ေနေတာ့ ေဒါသ ေဒါမနႆလည္း ျဖစ္ခြင့္မရဘူး။ ေတြေတြေဝေဝလည္း မသိေတာ့ေပဘူး။ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ဟု မွတ္ေနတဲ့အခါ ေဖာင္းတာက ႐ုပ္တရား၊ မွတ္သိေနတာက နာမ္တရားလို႔ အမွန္အတိုင္း သိမေနဘူးလား ... သိေနပါတယ္။ မေတြမေဝသိေနေတာ့ အေမာဟပဲ ျဖစ္တယ္။

ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြ မွတ္ခ်က္တိုင္း မွတ္ခ်က္တိုင္း မပယ္ေနဘူးလား ... ပယ္ေနပါတယ္။ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟေတြကို မွတ္ခ်က္တိုင္း မွတ္ခ်က္တို္င္း တိုးတက္ေစတယ္။ ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္ေနရင္ေတာ့ ေဟတုပစၥည္းထဲက မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္(၃)ပါးျဖစ္တဲ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြကို ပယ္ၿပီး၊ ေကာင္းတဲ့ ဟိတ္(၃)ပါးျဖစ္တဲ့ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟေတြကို တိုးတက္ႀကီးပြားေစပါတယ္။ ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္ေနရတာ မွတ္ခ်က္တိုင္း မွတ္ခ်က္တိုင္း ေကာင္းက်ဳိးေတြ ရေနပါတယ္။

အ႒ကထာဆရာေတြ ဖြင့္ျပတာ သိပ္ျပည့္စံုပါတယ္။
အနိစၥဒႆေနန အေလာေဘာ ေဟာတိ။
ဒုကၡဒႆေနန အေဒါေသာ ေဟာတိ။
အနတၱဒႆေနန အေမာေဟာ ေဟာတိ။

အနိစၥဒႆေနန = အနိစၥကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေလာေဘာ = အေလာဘသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဒုကၡဒႆေနန = ဒုကၡကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေဒါေသာ = အေဒါသသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ အနတၱဒႆေနန = အနတၱကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ အ႒ကထာစရိေယာ = အ႒ကထာဆရာသည္၊ သံဝေဏၰတိ = ေကာင္းစြာမေသြ ဖြင့္ျပေတာ္မူခဲ့ပါသတည္း။
သာဓု... သာဓု ... သာဓု ။

အနိစၥဒႆေနန = အနိစၥကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေလာေဘာ = အေလာဘသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ အနိစၥကို ျမင္ေအာင္႐ႈႏိုင္လို႔ရိွရင္၊ အနိစၥကို ျမင္လုိ႔ရိွရင္ အေလာဘျဖစ္လာတယ္။ မျမဲဘူးလို႔ ျမင္လို႔ရိွရင္ လိုခ်င္ေတာ့ပါ့မလား .. မလိုခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ဘာတစ္ခုမွ ျမဲတာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ခႏၲာကိုယ္ထဲက တရားသေဘာေတြ ဘာတစ္ခုမွ မျမဲဘူး။ ႐ုပ္တရားလည္း မျမဲဘူး၊ နာမ္တရားလည္း မျမဲဘူး။ ပစၥည္းပစၥယေတြလည္း ျမဲတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလိုသိေနေတာ့ ေလာဘျဖစ္ပါေတာ့မလား .. မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ အေလာဘျဖစ္တယ္။

ဒုကၡဒႆေနန = ဒုကၡကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေဒါေသာ = အေဒါသသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဒုကၡေတြ ျမင္ေနတယ္။ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္ ႏိွပ္စက္တာေတြကို ဒုကၡထင္ေနေတာ့ ေဒါသဟာလည္း မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ေဒါသေၾကာင့္ လူေတြဟာ ဒုကၡျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ေၾသာ္ ... ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါသေတြ မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒီမွာ ဒုကၡျမင္ေနေတာ့ ဒုကၡထပ္ၿပီး မဆင့္ေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒုကၡျမင္ေတာ့ ေဒါသေတြ ကင္းစင္ေနတယ္။ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္လို႔ ဒုကၡေကာင္းေကာင္းျမင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ေဒါသေတြ ကင္းစင္ၿပီး ေမတၱာဓာတ္ေတြ တိုးပြားလာတတ္တယ္။ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္ၿပီးလို႔ရိွရင္ ပိုၿပီး ေမတၱာဓာတ္ေတြ မ်ားၿပီးေတာ့ သူမ်ားေတြအေပၚမွာ ခ်မ္းသာေစခ်င္တဲ့စိတ္ေတြ မထင္ရွားဘူးလား... ထင္ရွားပါတယ္။ သိပ္ထင္ရွားတယ္။ အရင္တံုးက မေတြ႕ခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေတြ႔ရေသာ္လည္း ေဒါသေတြ မျဖစ္ေတာ့ေပဘူး။ အေဒါသ = ေမတၱာဓာတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။

ေဟတုအရ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္တရားေတြ ပစၥည္းတရားေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတာလဲ ... ဒုကၡျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဒုကၡကို ျမင္ေအာင္ကလည္း ဘယ္တရားကို ႐ႈရပါမလဲ ... ဝိပႆနာတရားကို ႐ႈမွ ဒုကၡစစ္စစ္ကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

အနတၱဒႆေနန = အနတၱကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ (ဝါ) မေတြမေဝျခင္းသည္၊ (ဝါ) ဉာဏ္ပညာသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ အနတၱကို ျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္လို႔ရိွရင္ အမွန္အတိုင္းသိတဲ့ အေမာဟ ျဖစ္လာတယ္။ ဘယ္အရာကိုမွ ကိုယ္အစိုးရတာ မရိွဘူး။ ကိုယ့္ခႏၲာထဲက ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြလည္း ဒီလိုျဖစ္ပါ၊ ဟိုလိုျဖစ္ပါ ေကာင္းတာခ်ည္းပဲျဖစ္ပါ၊ မေကာင္းတာမျဖစ္ပါေစနဲ႔ ..လို႔ ဒီလိုလည္းအစိုးရပါရဲ႕လား.... အစိုးမရပါ။ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္မွ ဘယ္အရာဝတၳဳကိုမွ အစိုးရတာ မရိွဘူး။ အမွန္အတိုင္း သိပါတယ္။ အမွန္ကို သိတာ အေမာဟျဖစ္တယ္။ အနတၱကို ျမင္လို႔ရိွရင္ အေမာဟဟိတ္ မိမိသႏၲာန္မွာ တုိးတက္ႀကီးပြားလာတယ္။ ဘယ္တရားကို ႐ႈလို႔ပါလဲ ... သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရား ႐ႈလို႔ပါ။

ေဟတုပစၥည္း - ၁(င)

ဒါနကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပံု

အနိစၥျမင္ေတာ့ ေလာဘေတြကင္းစင္လို႔ အေလာဘေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အေလာဘေတြ ျဖစ္လာလို႔ရိွရင္ ဒါနကုသိုလ္ေတြ ျပည့္စံုဖို႔ရာျဖစ္တယ္။ ဒါနကုသိုလ္ေတြ ေရွးကထက္ ပုိၿပီး မျပည့္စံုဘူးလား။ ... ျပည့္စံုပါတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အနိစၥျမင္ေတာ့၊ ေလာဘစင္သည္၊
ေလာဘစင္ေတာ့၊ အေလာဘဝင္သည္၊
အေလာဘဝင္၊ ဒါနလွ်င္ အစဥ္ျပည့္စံုသည္။

အနိစၥျမင္္ေအာင္႐ႈႏိုင္ေတာ့ မျမဲဘူးလို႔ သိတယ္။ မျမဲဘူးလို႔ သိေတာ့ ေလာဘေတြ မကင္းစင္ပါဘူးလား။ ... ကင္းစင္ပါတယ္။ မျမဲတာကို ဘယ္ပုဂၢိဳလ္မွ မလိုခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္အရာကိုမွ မလုိခ်င္ေတာ့ဘူး။ ေလာဘေတြ ကင္းစင္သြားတယ္။ "ေလာဘစင္" ဆိုတာ ေလာဘေတြ ကင္းစင္သြားတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ျဖစ္တယ္။ ေလာဘကင္းစင္ေတာ့ အေလာဘျဖစ္လာတယ္။ အေလာဘ မဝင္လာပါဘူးလား ... ဝင္လာပါတယ္။ ေလာဘကင္းစင္သြားတာနဲ႔ အေလာဘမဝင္လာပါဘူးလား ... ဝင္လာပါတယ္။ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ေလာဘမရိွရင္ အေလာဘျဖစ္ေတာ့တာပဲ။ ေလာဘေတြ ကင္းစင္သြားေတာ့ အေလာဘေတြ ဝင္လာတယ္။ ေလာဘေတြ ဝင္လာေတာ့ ဒါနေတြ ေရွးကထက္ ပိုၿပီးေတာ့ မျပဳလုပ္ႏိုင္ပါဘူးလား ... ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါနေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ရာ ဒါနေတြ အစဥ္ျပည့္စံုဖို႔ရာ ျဖစ္တယ္။

အနိစၥျမင္လွ်င္ ေလာဘကင္းစင္တယ္။ ေလာဘကင္းစင္လို႔ရိွရင္ အေလာဘ ဝင္လာတယ္။ အေလာဘေတြ ျဖစ္လာရင္ ဒါနကုသိုလ္ေတြ ျပည့္စံုဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ေယာဂီေတြ ဒါနႏွင့္ မျပည့္စံုခ်င္ပါဘူးလား ... ျပည့္စံုခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အနိစၥျမင္ေအာင္လည္း မ႐ႈရပါဘူးလား ... ႐ႈရပါတယ္။

ေဟတုပစၥည္းထဲက မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြကို ပယ္ႏိုင္ရေအာင္၊ ေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြကို တိုးပြားလာရေအာင္ ဘယ္တရားမ်ား ႐ႈမွတ္ရပါမလဲ ... သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္ရပါမယ္။ အနိစၥျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ မွတ္ႏိုင္ရင္ မေကာင္းတဲ့ ေလာဘေတြ ကင္းစင္ၿပီး ေကာင္းတဲ့ ေလာဘေတြ ဝင္လာပါတယ္။ ဒါနကုသိုလ္ေတြ ျပည့္စံုဖို႔ ျဖစ္လာတယ္။ ေနရာမက်ပါဘူးလား .. ေနရာက်ပါတယ္။

သီလကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပံု

ဒုကၡဒႆန = ဒုကၡကိုျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ျခင္းျဖင့္၊ အေဒါေသာ = အေဒါသဟိတ္သည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဒုကၡျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ေတာ့ ေဒါသေတြ မျဖစ္ေတာ့ဘူးတဲ့။ ဒုကၡေတြ ျမင္ေနရေတာ့ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါသထပ္ၿပီး ျဖစ္ခ်င္ပါဦးမလား ... မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ေဒါသေတြ ကင္းစင္တယ္။ ေဒါသေတြ ကင္းစင္ေတာ့ ဘာဝင္လာပါသလဲ ... အေဒါသ ဝင္လာပါတယ္။ အေဒါသဝင္လာေတာ့ ဘယ္ကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုလာပါသလဲ ... သီလကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုလာပါတယ္။ အေဒါသ = ေမတၱာမ်ားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ၊ ေမတၱာျပ႒ာန္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ဖို႔ရာ ဝန္ေလးသြားၾကေသာေၾကာင့္ သီလပိုၿပီးေတာ့ လုံျခံဳသြားၾကတယ္။ သူတစ္ပါးပစၥည္း ခိုးဖို႔ရာလည္း ဝန္ေလးသြားၿပီး။ ပိုၿပီးေတာ့ အဲဒီသိကၡာပုဒ္ေတြ လံုျခံဳသြားၾကတယ္။ သီလကုသိုလ္ေတြ ျပည့္စံုသြားၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဒုကၡျမင္ေတာ့၊ ေဒါသစင္သည္၊
ေဒါသစင္ေတာ့၊ အေဒါသဝင္သည္၊
အေဒါသဝင္၊ သီလလွ်င္၊ အစဥ္ျပည့္စံုသည္။

ဒုကၡျမင္ေအာင္ ထင္ေအာင္ ရႈလိုက္ေတာ့ ေဒါသေတြ ကင္းစင္တယ္။ ေဒါသေတြ ကင္းစင္ေတာ့ အေဒါသ = ေမတၱာဓာတ္ေတြ ဝင္လာတဲ့အခါ သီလနဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စံုလာဖို႔ရာျဖစ္တယ္။ ေယာဂီမ်ား သီလႏွင့္ မျပည့္စံုခ်င္ၾကပါဘူးလား ... ျပည့္စံုခ်င္ၾကပါတယ္။ ျပည့္စံုခ်င္လို႔ရိွရင္ ဒုကၡထင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္မက်ေနပါဘူးလား .. အဓိပၸါယ္က်ေနပါတယ္။

ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပံု

အနတၱ ဒႆေနန = အနတၱကို ျမင္ျခင္းျဖင့္၊ အေမာေဟာ = အေမာဟသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ အနတၱကို ျမင္ေအာင္ ရႈလိုက္ေတာ့ ေတြေဝတဲ့ ေမာဟေတြ ကင္းစင္သြားတယ္။ ေမာဟေတြ ကင္းစင္သြားေတာ့ မေတြမေဝ အမွန္တို္င္းသိတဲ့ အေမာဟျဖစ္လာတယ္။ အေမာဟျဖစ္လာေတာ့ အေရွးကထက္ ဘာဝနာတရားေတြကို ပို၍ အားထုတ္ႏိုင္တယ္။ အားထုတ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဘာဝနာကုသိုလ္ေတြႏွင့္ ပိုျပည့္စံုလာရေပတယ္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အနတၱျမင္ေတာ့၊ ေမာဟစင္သည္၊
ေမာဟစင္ေတာ့၊ အေမာဟဝင္သည္၊
အေမာဟဝင္၊ ဘာဝနာလွ်င္၊ အစဥ္ျပည့္စံုသည္။

အနတၱျမင္ေတာ့ ေတြေဝမိုက္မွားတဲ့ ေမာဟေတြ ကင္းစင္တယ္။ ေမာဟေတြ ကင္းစင္ေတာ့ အေမာဟေတြ ဝင္လာတယ္။ အေမာဟေတြ ဝင္လာေတာ့ ဘာဝနာကုသိုလ္ေတြ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ႏိုင္တယ္။ ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ပုိၿပီး ျပည့္စံုလာပါတယ္။

အနိစၥျမင္လွ်င္၊ ေလာဘစင္၊ အေလာဘဝင္၊ ဒါနကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုဖို႔ပင္။
ဒုကၡျမင္လွ်င္၊ ေဒါသစင္၊ အေဒါသဝင္၊ သီလကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုဖို႔ပင္။
အနတၱျမင္လွ်င္၊ ေမာဟစင္၊ အေမာဟဝင္၊ ဘာဝနာကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စံုဖို႔ပင္။

အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱျမင္ေအာင္ ႐ႈႏုိင္လို႔ရိွရင္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟဟိတ္ေတြ မေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ ပယ္ၿပီးသားျဖစ္တယ္။ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟဟိတ္ေတြ ႀကီးပြားလာၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ျပည့္စံုလာတယ္။ ဒါနႏွင့္လည္း ျပည့္စံု၊ သီလႏွင့္လည္း ျပည့္စံု၊ ဘာဝနာႏွင့္လည္း ျပည့္စံုဖို႔ရာ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဝိပႆနာ႐ႈရာမွာ အနိစၥျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ဖို႔၊ ဒုကၡျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ဖို႔၊ အနတၱျမင္ေအာင္ ႐ႈႏိုင္ဖို႔ရာ အေရးမႀကီးပါဘူးလား ... အေရးႀကီးပါတယ္။

ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့အခါ ဝိပႆနာစစ္စစ္ျဖစ္ဖို႔ရာ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱျမင္ေအာင္ ႐ႈရာမွာျဖစ္တယ္။ ေရွ႕ပိုင္း ဝိပႆနာကေတာ့ တရားသေဘာေလးေတြ ေရွးဦးစြာ ေတြ႔ျမင္ေအာင္သာ ဝိပႆနာ ႐ႈရပါေသးတယ္။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြကို ႐ႈလွ်င္႐ႈျခင္းေတာ့ ျမင္မွ ျမင္ႏိုင္ပါဦးမလား ... မျမင္ႏိုင္ေသးေပဘူး။

အစပိုင္းမွာ ဝိပႆနာမည္ပံု

ပညတၱႎ ဌေပတြာ ဝိေသေသန ပႆတီတိ ဝိပႆနာ။
ပညတၱႎ = ေခါင္း ကိုယ္ ေျခ လက္စေသာ ပံုသဏၭာန္ သဏၭာန ပညတ္မ်ားကို၊ ဌေပတြာ = ခြာထား၍၊ ဝိေသေသန = အထူးထူး အျပားျပားအားျဖင့္၊ ပႆတိ = ႐ႈတတ္၏ ။ ဣတိ တသၼာ = ထုိသို႔ ပညတ္ကို ခြာ၍ အထူးထူး အျပားျပား ႐ႈရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ ဝိပႆနာ = ဝိပႆနာမည္၏ ။

အစပိုင္း ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့အခါမွာ ပညတ္ပံုသဏၭာန္ေတြကို ခြာႏိုင္သမွ် ခြာၿပီးေတာ့ ႐ႈရတယ္။ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္လုိ႔ ႐ႈမွတ္ရာတြင္ ေဖာင္းတယ္လို႔ ႐ႈမွတ္တဲ့အခါမွာ ဝမ္းဗိုက္ပံုသဏၭာန္ ျဒပ္ႀကီးကိုေတာ့ ခြာႏိုင္သမွ်ခြာ၊ ပိန္တယ္လို႔ ႐ႈမွတ္တဲ့အခါမွာ ဝမ္းဗိုက္ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ႀကီးကို ခြာႏိုင္သမွ်ခြာ၊ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါမွာ အတြင္းက ေတာင့္တင္းတဲ့သေဘာ၊ တြန္းကန္တဲ့ သေဘာတရားကို၊ ပိန္တယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာ အတြင္းက လႈပ္ရွားသြားတဲ့သေဘာ၊ ေရြ႕သြားတဲ့သေဘာတရားကို သိေအာင္ မစူးစိုက္ရပါဘူးလား ... စူးစိုက္ရပါတယ္။

ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ေျခေထာက္ ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ႀကီးကိုေတာ့ ခြာႏိုင္သမွ်ခြာ၊ ၾကြတယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါ အေပၚကို တစ္ေရြ႕ၿပီးတစ္ေရြ႕၊ ေရြ႕တက္သြားတဲ့ သေဘာေတြကို သိႏိုင္သမွ် သိေအာင္စူးစိုက္ရတယ္။ လွမ္းတယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ေျခေထာက္ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ႀကီးကို ခြာႏိုင္သမွ်ခြာ၊ ေရွ႕ကို တစ္ေရြ႕ၿပီးတစ္ေရြ႕၊ ေရြ႕ေရြ႕သြားတဲ့ သေဘာေတြကို သိႏိုင္သမွ်သိေအာင္ စူးစိုက္ရတယ္။ ခ်တယ္လို႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ေျခေထာက္ပံုသဏၭာန္ျဒပ္ႀကီးကို ခြာႏိုင္သမွ်ခြာ၊ ေအာက္သို႔ တစ္ေရြ႕ၿပီးတစ္ေရြ႕၊ ေရြ႕ေရြ႕သြားတဲ့ သေဘာေတြကို သိႏိုင္သမွ်သိေအာင္ စူးစိုက္ရပါတယ္။

ဤကဲ့သို႔ ပညတ္ကို ခြာ-ခြာၿပီးေတာ့ ေဖာင္းတဲ့အမူအရာ ပိန္တဲ့အမူအရာ ၾကြတဲ့အမူအရာ လွမ္းတဲ့အမူအရာ ခ်တဲ့အမူအရာ အထူးထူးအျပားျပားေတြကိုလိုက္ၿပီး မ႐ႈရရပါဘူးလား ... ႐ႈရပါတယ္။ ႐ႈရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီလို ႐ႈရတာကို ဘာလို႔ေခၚပါသလဲ ... ဝိပႆနာလို႔ ေခၚပါတယ္။

ေနာက္ဆင့္ကာဆင့္ကာ ႐ႈမွတ္လို႔ သမာဓိဉာဏ္ေတြ ရင့္က်က္လာ၍ သမၼသနဉာဏ္၊ ဥဒယဗၺယဉာဏ္၊ ဘဂၤဉာဏ္တို႔သို႔ ေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱသေဘာေတြကို ျမင္လာၾကပါတယ္။ ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့အခါ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱတို႔ကို ျမင္လုိ႔ရိွရင္ အခုေျပာခဲ့ၿပီးတဲ့အတိုင္း အက်ဳိးတရားေတြ ရရိွႏိုင္ပါတယ္။ သမၼသနဉာဏ္သို႔ ေရာက္လာရင္ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ၿပီး သိလာပါတယ္။

နာမ႐ူပပရိေစၧဒဉာဏ္ - ႐ုပ္ နာမ္ကြဲတဲ့အဆင့္မွာေတာ့ အနိစၥေတြ ဒုကၡေတြ အနတၱေတြ မထင္ရွားလာေသးေပဘူး။ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္ ေရာက္လာတဲ့အခါမွာလည္း မထင္ရွားေသးေပဘူး။ အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိးမွ်သာ ထင္ရွားၾကတယ္။ သမၼသနဉာဏ္သို႔ ေရာက္လာတဲ့အခါ အနိစၥပဲ ဒုကၡပဲ အနတၱပဲလို႔ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ၿပီးေတာ့ သိလာၾကတယ္။ သမၼသနဉာဏ္သို႔ ေရာက္လာတဲ့အခါ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ ထိုင္တယ္ ထိတယ္ဟု ႐ႈမွတ္လို႔ မၾကာေသးမီ တစ္ခါတစ္ခါ (၁၀) မိနစ္၊ (၁၅) မိနစ္ခန္႔ေလာက္မွာပင္ နာတာ က်င္တာ ေအာင့္တာ ကိုက္တာ ခဲတာ မူးတာ ယားတာ ေအာ့ခ်င္ အန္ခ်င္ရိွတာ ယိမ္းတာ ယိုင္တာ ဖိတာ ေလးတာ တြန္းေနတာ ဆြဲေနတာမ်ားကို မေတြ႕ရပါဘူးလား ... ေတြ႕ရပါတယ္။ ေအာ္ .. ဒီခႏၲာႀကီး ခံလိုက္ရတာ၊ ဒုကၡတုံး ဒုကၡခဲႀကီးပါလားလုိ႔ မထင္လာပါဘူးလား ... ထင္လာပါတယ္။

ဘဝဆိုးေတြ ျမင္တတ္ပံု

ထိုင္၍႐ႈမွတ္စဥ္ အာ႐ံုနိမိတ္ေတြကလည္း ဘာေတြ ထင္လာတတ္ပါသလဲဆိုေတာ့ အသုဘေတြခ်ည္းပဲ ထင္လာတတ္တယ္။ အေလာင္းေကာင္ေတြ အ႐ိုးစုေတြ မထင္လာတတ္ပါဘူးလား .. ထင္လာတတ္ပါတယ္။ သမာဓိဉာဏ္အားေကာင္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဘဝါဘဝက ဘဝေဟာင္းေတြက ဆိုးခဲ့တဲ့ ဘဝအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြကိုလည္း ျမင္တတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕ကလည္း အတိတ္ဘဝက မိေခ်ာင္းျဖစ္ခဲ့လုိ႔ မိမိခႏၲာကိုယ္ဟာ မိေခ်ာင္းပံုသဏၭာန္ႀကီးလုိ၊ အတိတ္ဘဝက လိပ္ျဖစ္ခဲ့လုိ႔ မိမိခႏၲာကိုယ္ဟာ လိပ္ပံုသဏၭာန္ႀကီးလုိ အမ်ဳိးမ်ဳိး ထင္ေနတတ္ၾကေပတယ္။ ၾကံခင္းၿမိဳ႕၊ တရားစခန္းတစ္ခုမွာ တရားထိုင္မွတ္လိုက္လွ်င္ သူ႔ခႏၲာကိုယ္ နဂါးပံုသဏၭာန္ျဖစ္သြားလို႔ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ေယာဂီတစ္ဦးကို နဂါးေယာဂီဟု အမည္ေပးထားဖူးပါတယ္။

သမၼသနဉာဏ္၌ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱသိပံု

ဤကဲ့သို႔ သမၼသနဉာဏ္၌ ေယာဂီမွာ ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲေတြလည္း ျဖစ္ေနရ၊ အဲဒီပံုသဏၭာန္ဆိုးႀကီးမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရေတာ့ "ေအာ္ .. မိမိဘဝေဟာင္းေတြက တယ္ဆိုးခဲ့ပါလား" ဟု ဝမ္းနည္းၿပီး ခ်ဳံးခ်ဳံးခ် မငိုရပါဘူးလား .. ငိုရပါတယ္။ ေအာ္ ... ဆင္းရဲလို္က္တာ၊ မဆင္းရဲပါဘူးလား ... ဆင္းရဲပါတယ္။ ဤခႏၲာကိုယ္ႀကီးကို ဒုကၡပဲဟု သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ သိတယ္။ ဒုကၡလို႔ သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ သိတာ သမၼသနဉာဏ္ ျဖစ္တယ္။

နာတာ က်င္တာေတြကလည္း တစ္မ်ဳိးၿပီးတစ္မ်ဳိး၊ တစ္မ်ဳိးၿပီးတစ္မ်ဳိး ေျပာင္းလဲၿပီး နာလိုက္ က်င္လိုက္ ေအာင့္လိုက္ ျဖစ္ေနေတာ့ ျမဲပါရဲ႕လား... မျမဲပါဘူး။ မျမဲပါလားလို႔ သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ မသိပါဘူးလား ... သိပါတယ္။ မျမဲျခင္း အနိစၥလို႔ သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ သိတာ သမၼသနဉာဏ္ ျဖစ္တယ္။

ဝိပႆနာတရား လာအားထုတ္တာ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ အားထုတ္ခ်င္လို႔ လာခဲ့တာ အခု ဒီဉာဏ္က်ေတာ့ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ အားထုတ္လို႔ ရပါရဲ႕လား ... မရပါဘူး။ နာတာ က်င္တာ ကိုက္ခဲတာေတြ လုိခ်င္လို႔ ဝိပႆနာတရား လာအားထုတ္တာပါလား ... မဟုတ္ပါဘူး။ မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ္မျဖစ္ခ်င္တာေတြ ျဖစ္ေနရတယ္။ ကိုယ္အစိုးရပါရဲ႕လား .. ကိုယ္အစိုးမရပါဘူး။ ကိုယ္အစိုးမရဆိုတာ ဗမာလုိျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ ... အနတၱပါ။ မေတြ႕ရပါဘူးလား ... ေတြ႕ရပါတယ္။

အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ မထင္သြားပါဘူးလား ... ထင္သြားပါတယ္။ ေနရာက်သြားၿပီး။ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ မေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ ပယ္ႏိုင္သမွ် ပယ္လုိ႔ရသြားပါၿပီ။ ေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟေတြ တုိးတက္ႏိုင္သမွ် တုိးတက္လာၿပီျဖစ္တယ္။

ေနာက္ ဆရာသမားေတြ ညႊန္ျပတဲ့အတုိင္း ဆင့္ကာ ဆင့္ကာ ႐ႈမွတ္လို႔ ဉာဏ္စဥ္တစ္ဆင့္ တက္သြား၍ ဥဒယဗယဉာဏ္ ေရာက္သြားေတာ့ ေျပာင္းျပန္ ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ ေလးလံတာ ထိုင္းမိႈင္းတာေတြလည္း မရိွေတာ့ေပဘူး။ နာတာ က်င္တာ ေအာင့္တာေတြလည္း မရိွေတာ့ေပဘူး။ မူးတာ ယားတာေတြလည္း မရိွေတာ့ေပဘူး။ ေပါ့ပါး သြက္လက္ၿပီး ကာယလဟုတာ စိတၱလဟုတာ = ကိုယ္ကလည္းေပါ့ပါး စိတ္ကလည္းေပါ့ပါး၊ ကာယမုဒုတာ စိတၱမုဒုတာ = ကိုယ္ကလည္း ႏူးညံ့ စိတ္ကလည္း ႏူးည့ံ။

သမၼသနဉာဏ္တုန္းကေတာ့ ေယာဂီက စိတ္ဆိုးေနတတ္တယ္။ စိတ္ေတြလည္း ညစ္ေနတတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိေသာ ေယာဂီမ်ား ေတာ္ေတာ္ကို ဆိုးေနတာပါပဲ။ ကမၼ႒ာန္းဆရာကိုေတာင္ ျပန္ျပန္ၿပီး ေျပာေနတတ္တယ္။ ျပန္ၿပီး ေလွ်ာက္ထားေနတတ္ၾကတယ္။

ေဟတုပစၥည္း - ၁(စ)

သမၼသနဉာဏ္၌ ျပန္ေလွ်ာက္ထားပံု

ကမၼ႒ာန္းဆရာက "ေယာဂီမွာ ႐ႈမွတ္လို႔သာ မေကာင္းတာ၊ တရားသေဘာအရေတာ့ ေကာင္းေနပါတယ္။ ဆိုးတဲ့ဉာဏ္မွာ ဆိုးတာေတြ႕ရတာ တရားေကာင္းတယ္ဟု ဆိုရပါတယ္"ဟု ေျပာေသာအခါ "အရွင္ဘုရားကသာ ေကာင္းတယ္ဟု ေျပာေနတယ္။ တပည့္ေတာ္ကေတာ့ ေသရေတာ့မယ္"ဟု ျပန္ေျပာတယ္။ ျပန္ၿပီး ေလွ်ာက္ထားတယ္။

သမၼသနဉာဏ္သို႔ ေရာက္ေနၾကတဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ ေယာဂီမ်ားက ဤကဲ့သို႔လည္း ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္။ "တပည့္ေတာ္ အိမ္မွာ ေနစဥ္က စိတ္ေတြ ဤမွ်ေလာက္ မဆိုးပါဘူး၊ အရွင္ဘုရားတို႔ ရိပ္သာေရာက္မွ တပည့္ေတာ္၏ စိတ္ေတြ ဆိုးလာကုန္တယ္။"ဟု ကမၼ႒ာန္းဆရာေတာ္ကို အျပစ္တင္တဲ့အေနျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္။ ဘယ္ဉာဏ္ေရာက္ေနလုိ႔လဲ ... သမၼသနဉာဏ္ ေရာက္ေနလို႔ပါ။ ဤကဲ့သို႔ ေလွ်ာက္ထားလာေသာအခါ ကမၼ႒ာန္းဆရာမ်ားက တရားရေစရန္အတြက္ စိတ္ရွည္ရွည္ထား၍ ျပဳျပင္ေပးၾကရပါတယ္။

ဆရာသမားေတြ ၫႊန္ၾကားလိုက္တဲ့အတုိင္း ဆင့္ကာဆင့္ကာမွတ္လို႔ အခုေျပာတဲ့အတိုင္း ဥဒယဗၺဉာဏ္္ေရာက္ေတာ့ ေျပာင္းျပန္ပဲ။ ကာယလဟုတာ စိတၱလဟုတာ = ကိုယ္ကလည္းေပါ့ပါး၊ စိတ္ကလည္းေပါ့ပါး။ ကာယမုဒုတာ စိတၱမုဒုတာ = ကိုယ္ကလည္း ႏူးညံ့၊ စိတ္ကလည္း ႏူးည့ံ။ ကာယကမၼညတာ စိတၱကမၼညတာ = ကိုယ္ကလည္း ခ့ံက်န္း၊ စိတ္ကလည္း ခံ့က်န္း။ ကာယပါဂုညတာ စိတၱပါဂုညတာ = ကိုယ္ကလည္း ေလ့လာၿပီးသား၊ စိတ္ကလည္း ေလ့လာၿပီးသား၊ မွတ္စရာ အာ႐ံုနဲ႔ မွတ္သိစိတ္ အလိုလို မွတ္ေနသကဲ့သို႔ ႐ႈမွတ္ေနရတယ္။ ကာယိကသုခ ေစတသိကသုခ ေတြျဖစ္ေနလို႔ ကိုယ္ခ်မ္းသာ စိတ္ခ်မ္းသာနဲ႔ ႐ႈမွတ္ေနရတယ္။ ဝိပႆနာ ပီတိ သုခေတြနဲ႔ ေတြ႕ေနရလို႔၊ အဲဒီ ဝိပႆနာ ပီတိ သုခေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနရတာ၊ လူသာမာန္မဆိုထားနဲ႔ နတ္သာမန္တို႔ေသာ္မွ မေပ်ာ္ေမြ႕ႏိုင္တဲ့ ေပ်ာ္ေမြ႕ျခင္းကို ရရိွေနၾကေပတယ္။

သုညာဂါရံ ပဝိ႒ႆ၊ သႏၲစိတၱႆ ဘိကၡဳေနာ။
အ မာႏုသီ ရတီ ေဟာတိ၊ သမၼာဓမၼံ ဝိပႆေတာ။

သုညာဂါရံ = ဆိတ္ၿငိမ္ရာကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းသို႔၊ ပဝိ႒ႆ = ဝင္လ်က္၊ သႏၲစိတၱႆ = ၿငိမ္သက္ေသာစိတ္ရိွသည္ျဖစ္၍၊ သမၼာ = ေကာင္းစြာ၊ ဓမၼံ = ႐ုပ္တရား နာမ္တရားတို႔၏ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းသေဘာကို၊ ဝိပႆေတာ = ဝိပႆနာ႐ႈေသာ၊ ဘိကၡဳေနာ = ေဘးကို႐ႈတတ္ေသာေယာဂီျမတ္အား၊ အ မာႏုသီ = လူသာမန္ နတ္သာမန္တို႔ မခံစား မေတြ႕သိႏိုင္ေသာ၊ ရတီ = ဝိပႆနာ ပီတိ သုခတုိ႔ျဖင့္ ေပ်ာ္ေမြ႕ျခင္းသည္၊ ေဟာတိ = ျဖစ္၏ ။ ဣတိ = ဤသို႔၊ ဘဂဝါ = ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေဝါစ = က႐ုဏာေရွ႕သြား ပညာအားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း ...။
သာဓု .. သာဓု ... သာဓု။

ဥဒယဗၺယဉာဏ္သို႔ ေရာက္လာတဲ့ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ ဆိတ္ၿငိမ္ရာ ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ႐ုပ္တရား နာမ္တရားတုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္း သေဘာကို ႐ႈမွတ္ၿပီးေတာ့ ေနလိုက္တာ၊ ဝိပႆနာ ပီတိ သုခတုိ႔နဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ၿပီး ေနလိုက္ရတာ၊ လူသာမန္မဆိုထားနဲ႔ နတ္သာမန္တို႔ပင္ မေပ်ာ္ေမြ႕ႏိုင္တဲ့ ေပ်ာ္ေမြ႕ျခင္းနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနရတယ္။ ဤကဲ့သို႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ျခင္းကို ဝိပႆနာတရား ႐ႈမွတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွ ေပ်ာ္ေမြ႕ႏိုင္တယ္။

ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္လို႔ အဆင့္အဆင့္ ဉာဏ္စဥ္ေတြ ျမင့္တက္သြားသည္ရိွေသာ္ ေဖာင္းတယ္လို႔ မွတ္လိုက္တဲ့အခါ အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြား၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားတာ၊ ပိန္တယ္လို႔ မွတ္လိုက္တဲ့အခါ အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြား၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားတာ၊ ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္လို႔ မွတ္လိုက္တဲ့အခါမွာလည္း အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြား၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားတာကို ျမင္ၾကရတယ္။ အလ်င္အျမန္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြား၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားေတာ့ မျမဲပါလား၊ မျမဲပါလားလို႔ စိတ္ထဲမွာ မထင္လားပါဘူးလား .. ထင္လာပါတယ္။ မျမဲဘူးဆိုတာ ဗမာလို ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလုိက်ေတာ့ ... အနိစၥပါ။ ျဖစ္တာ ပ်က္တာေတြက လ်င္ျမန္အားႀကီးေတာ့ ႏိွပ္စက္ေနသကဲ့သို႔ ဆင္းရဲပါလားဟု ထင္ျမင္လာတယ္။ ဆင္းရဲပါလားဆိုတာ ဗမာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ ... ဒုကၡပါ။ ဒီလုိ ျဖစ္ပ်က္ ႏိွပ္စက္ေနတဲ့ ဆင္းရဲေတြ ဘယ္လုိမ်ား ကာကြယ္လို႔ ရပါ့မလဲ ..၊ ဘယ္လုိမွ ကာကြယ္လို႔ မရဘူး။ သူ႕သေဘာအတုိင္း သူျဖစ္ပ်က္ႏိွပ္စက္ေနတာပဲ၊ ကိုယ္အစိုးမရပါလားဟု ထင္ျမင္လာတယ္။ ကိုယ္အစိုးမရပါလားဆိုတာ ဗမာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလုိက်ေတာ့ ... အနတၱပါ။

သတိပ႒ာန္းတရားက မေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ ပယ္၍ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြ တိုးပြားေစပံု

အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ မျမင္သြားပါဘူးလား ...ျမင္သြားပါတယ္။ ဘယ္တရား႐ႈလုိ႔ပါလဲ .. သတိပ႒ာန္းတရား ႐ႈလိုပါ။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ ျမင္ေတာ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္(၃)ပါးကို ပယ္ၿပီးသား မျဖစ္သြားဘူးလား... ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ ဟိတ္(၃)ပါးက အဆင့္ဆင့္ မတိုးပြားလာပါဘူးလား ... တိုးပြားလာပါတယ္။ ေနရာမက်ပါဘူးလား .. ေနရာက်ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေယာဂီမ်ား ဝိပႆနာ႐ႈေနရတာ ေဟတုပစၥည္းအေနနဲ႔ မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြကို ပယ္တယ္။ ေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြကို တိုးပြားရိွေစတယ္။ ဆင့္ကာဆင့္ကာ ႐ႈမွတ္လို႔ ဘဂၤဉာဏ္သို႔ ေရာက္လာတဲ့အခါ ျဖစ္တာက မထင္ရွားေတာ့ေပဘူး။ ပ်က္ပ်က္သြားတာကပဲ ထင္ရွားတယ္။ ေဖာင္းတယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္ ေဖာင္းတဲ့အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ။ ေဖာင္းဆံုးမွာ ကုန္ပ်က္ကုန္ပ်က္သြားတာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕သိလာရတယ္။ ပိန္တယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္လည္း ပိန္တဲ့အမူအရာေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ။ ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ၾကြတဲ့ လွမ္းတဲ့ ခ်တဲ့ အမူအရာေလးေတြ ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာကို ပကတိေသာ မ်က္စိနဲ႕ ျမင္ၾကသလုိ ေတြ႕ျမင္ၾကရတယ္။

ေနာက္ေတာ့ သမာဓိဉာဏ္ေတြ တစ္ဆင့္ရင့္က်က္ အားရိွ ထက္သန္လာတဲ့အခါ ေဖာင္းတယ္လို႔ မွတ္လိုက္သည္ရိွေသာ္ ေဖာင္းတဲ့ အမူအရာေလးေတြလည္း ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ ပါလိုက္၍ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ ပိန္တယ္လုိ႔ မွတ္လိုက္ရင္လည္း ပိန္တဲ့အမူအရေလး ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိစိတ္ပါ လိုက္၍ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ ၾကြတယ္ လွမ္းတယ္ ခ်တယ္လုိ႔ မွတ္တဲ့အခါမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ၊ ၾကြတဲ့ လွမ္းတဲ့ ခ်တဲ့ အမူအရာေလးေတြလည္း ရိပ္ခနဲ ရိပ္ခနဲ ကုန္ပ်က္သြားတာ၊ မွတ္သိ စိတ္ပါ လုိက္ၿပီးေတာ့ ကုန္ပ်က္ကုန္ပ်က္သြားတာမ်ားကို ျမင္ၾကရေတာ့ ေဖာင္းတဲ့ ပိန္တဲ့ ၾကြတဲ့ လွမ္းတဲ့ ခ်တဲ့ အမူအရာ ႐ုပ္တရားေတြလည္း မျမဲဘူး၊ မွတ္သိစိတ္လည္း မျမဲဘူး။ ကုန္ပ်က္ ကုန္ပ်က္တာ ေတြ႕ရေတာ့ ျမဲတယ္လို႔ ထင္ပါေတာ့မလား... မထင္ေတာ့ပါဘူး။ မျမဲဘူးဆိုတာ ဗမာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ .. အနိစၥပါလား။

ကုန္ပ်က္တာေတြက လ်င္ျမန္အားႀကီးေတာ့ ႏိွပ္စက္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္၍ ဆင္းရဲပါလား ... ဆင္းရဲပါလားဆိုတာ ဗမာလို ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလိုက်ေတာ့ ... ဒုကၡပါ။ ဒီလုိ ကုန္ပ်က္ႏိွပ္စက္ေနတဲ့ ဆင္းရဲေတြကို ဘယ္လုိမ်ား ကာကြယ္လုိ႔ ရပါ့မလဲ..၊ ဘယ္လုိမွ ကာကြယ္လို႔ မရပါလား။ သူ႕သေဘာအတိုင္း သူကုန္ပ်က္ ႏိွပ္စက္ေနတာပဲ။ ကိုယ္အစိုးမရပါလား ..၊ ကိုယ္အစိုးမရပါလားဆုိတာ ဗမာလုိ ျဖစ္တယ္။ ပါဠိလုိက်ေတာ့ ... အနတၱပါ။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱဉာဏ္အျမင္ေတြ ပိုင္သြားတဲ့အခါ ေယာဂီမ်ား ဘယ္ကို ေရာက္သြားၾကမလဲ .. နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားပါမယ္။

အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြျမင္ေတာ့ ေဟတုပစၥည္းထဲက ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟဆိုတဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဟိတ္ေတြကို ပယ္ၿပီးသြား ျဖစ္သြားတယ္။ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟဆိုတဲ့ ေကာင္းတဲ့ဟိတ္ေတြကို တိုးတက္ႀကီးပြားလာေစတယ္။ ေနရာက်ပါတယ္။ ေဟတုပစၥည္းတရားကို ေဟာတာ အသင့္အတင့္ ျပည့္စံုသြားပါၿပီ။

ဤကဲ့သို႔ ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတာ္လာ ေဟတုပစၥည္းတရားေတာ္ကို နာၾကားရသျဖင့္ နာၾကားရတဲ့အတိုင္း လုိက္နာက်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ႏိုင္ၾကၿပီးလွ်င္ မိမိတုိ႔ အလုိရိွအပ္ ေတာင့္တအပ္တဲ့ တရားထူး တရားျမတ္တို႔ကို ဒုကၡခပ္သိမ္း ေအးၿငိမ္းရာ ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို လြယ္ကူေသာအက်င့္ လွ်င္ျမန္စြာ ဆိုက္ေရာက္၍ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း..။

ဆရာေတာ္ဘုရား ေပးသနားေတာ္မူတဲ့ ဆုနဲ႔ ျပည့္စံုရပါလို၏။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု ။

ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)

(သဒၵဓမၼရံသီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႔ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ကို အမီွၿပဳၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၊ ဗဟန္းရိွ ပါဠိတကၠသိုလ္ ေညာင္တုန္းေက်ာင္းတုိက္က ဆရာေတာ္ ဥဳးေတဇနိယ၏ ပ႒ာန္းအလင္းေရာင္က်မ္း၊ ေဒါက္တာဦးမင္းတင္မြန္၏ အဘိဓမၼာ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာမွ အဘိဓမၼာစာအုပ္မ်ား မွ ေကာက္ႏႈတ္ကိုးကား၍ တင္ျပထားတာပါ။)