အေယာင္ေဆာင္ျခင္း (၃၇)ပါး

(၁) ရာဂသည္ ေမတၱာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂) ေသာကသည္ ကရုဏာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃) ေလာဘမူေသာမနႆသည္ မုဒိတျဗဟၼာ့၀ိဟာရေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၄) ကုသိုလ္တရားတို ့၌အားမထုတ္ျခင္း ၀န္ခ်ျခင္းတို ့သည္ ဥေပကၡာျဗဟၼာ့၀ိဟာရေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၅) စိတ္ပူပန္ျခင္း ေဒါသ ေဒါမနႆတရားသည္ ၀ဋ္ဆင္းရဲကို ထိတ္လန္ ့ျခင္း သံေ၀ဂေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၆) ပုဂၢိဳလ္ယုတ္ျမတ္၊ ၾကည္ညိဳအပ္ မၾကည္ညိဳအပ္ ေရြးခ်ယ္စံုစမ္းျခင္း၌ မၾကည္ညိဳတတ္ေသာ အသဒၶိယဟု ဆိုအပ္ေသာ မကၡပဠာသီ အကုသိုလ္တရားသည္ စံုစမ္းျခင္း ပညာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၇) သဒၶါအားၾကီးရာ၌ ဆိုးေကာင္းယုတ္ျမတ္ အမွတ္မထင္ မဆင္ျခင္တတ္ ပညာကင္းလြတ္ မသိတတ္ေသာ ေမာဟသည္ သဒၶါေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၈) မေကာင္းမႈကို ကဲ့ရဲ ့ရႈံ ့ခ်ရာ၌ သူတစ္ပါးတို ့၏ အျပစ္ကို ရႈေလ့ရွိေသာ ဂရဟာ၊ ၀မၻနာ၊ အေကၠာသန ဟူေသာ မသူေတာ္တရားသည္ ပါပဂရဟိတာ ဟုဆိုအပ္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၉) တပည့္သားတို ့ကို ႏွိမ္နင္းဆံုးမရာ၌ ႏႈတ္ၾကမ္းျခင္း ဖရုႆ၀ါစာ အကုသိုလ္တရားသည္ နိဂၢယွ၀ါဒိတာ ဟုဆိုအပ္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၀) မိမိကိုယ္ကို ဒါယကာတို ့ေအာက္ႏွိမ့္ခ်၍ ေျပာဆိုေသာအားျဖင့္ လာဘ္ကိုရွာျခင္းဟူေသာ စာဋဳကမ်တာ အေနသနတရားသည္ ပိယ၀ါဒိတာဟူေသာ ေမတၱာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၁) အာဇီ၀ပါရိသုဒၶိသီလကို ျဖည့္က်င့္ရာ၌ မိမိ၏ပစၥည္းတို ့ကို ေ၀ဖန္၍ သံုးေဆာင္ေလ့မရွိေသာ ေလာဘ မေစၦရ အကုသိုလ္တရားသည္ အာဇီ၀ပါရိသုဒၶိသီလေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၂) မိမိပစၥည္းဥစၥာတို ့ကို အလဇၨီပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္ျဖန္ ့ျဖဴး၍သံုးေဆာင္ျခင္း မိစၦာဇီ၀ အလဇၨီပဂၢဟ အကုသိုလ္ တရားသည္ သံ၀ိဘာဂနာယကဂုဏ္တည္းဟူေသာ သဒၶါေမတၱာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၃) တရားႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ ၀စနပဋိသႏၶာရ၊ ဓမၼပဋိသႏၶါရတို ့ျဖင့္ ဒါယကာတို ့အား မခ်ီးေျမွာက္ျခင္းဟု ဆိုအပ္ ေသာ ကရုဏာေမတၱာ သဒၶါကင္းေသာ မသူေတာ္တရားသည္ လူတို ့ႏွင့္ႏွီးေႏွာျခင္းမရွိရဟူေသာ ဂိဟိအသံသဂၢ သီလေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၄) လူတို ့ႏွင့္တရားမသင့္ ေရာေႏွာျခင္းဟု ဆိုအပ္ေသာ အာစာရ၀ိပၸတိၱမိစၧာဇီ၀အကုသို္လ္တရားသည္ သဂၤဟဟုဆိုအပ္ေသာ သဒၶါ ေမတၱာ ကရုဏာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၅) သူႏွစ္ေယာက္တို ့၏အၾကား ကြဲျပားစိမ့္ငွာ ကုန္းေခ်ာေျပာဆိုျခင္း မသူေတာ္တရားသည္ သစၥ၀ါဒိတာ ဟူေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၆) အ၀ိသုဏ၀ါစာ သုစရိုက္တရားအရာ၌ သူတစ္ပါးတို ့အက်ိဳးမဲ့ လိုလားျခင္းတည္းဟူေသာ ဣႆာ မေစၦရ ေဒါသမူ အကုသိုလ္တရားသည္ သူတစ္ပါးတို ့ပ်က္ျပားၾကလတၱံ ့သည္ကို သိျမင္လ်က္ ကုန္းတိုက္ရာ ေရာက္မည္ ေၾကာင့္ မေျပာဆို၀ံ့သည့္ အဟန္အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၇) မိမိဒါယကာအိမ္တြင္ ၀င္ေရာက္လာသူ အလွဴခံတို ့အား ႏွလံုးမသာမယာျခင္း ေဒါသမေစၦရရန္သည္ ဒါယကာတို ့အား သနားျခင္း ကရုဏာဟန္ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၈) ေနာက္သားေနာင္လာသံဃာေတာ္တို ့အတြက္ အာ၀ါသကို ကၽြဲႏြားလူသူ လုယူ ဖ်က္ဆီးသည့္အခါ မသဒၶါ မၾကည္ညိဳ ၀န္တိုျခင္း အာ၀ါသမေစၦရ အကုသိုလ္တရားသည္ သဒၶါေမတၱာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၁၉) တရားေဟာအပ္ေသာ ကုသိုလ္တရားအရာ၌ ဓမၼမေစၦရ အကုသိုလ္တရားသည္ လွည့္ပတ္အေယာင္ ေဆာင္တတ္၏။
(၂၀) ဂိုဏ္းသံဃာတပည့္မ်ားကို တရားက်မ္းဂန္ သင္ၾကားပို ့ခ်ခ်ီးေျမွာက္ျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ သဒၶါ ေမတၱာ ကရုဏာ အရာ၌ ဂိုဏ္းအေပါင္းအေဖာ္ကို တြယ္တာျခင္း သဂၤဏိကာရာမ တဏွာသည္ ဂဏာနုဂၢဟသဒၶါ ေမတၱာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၁) အက်ိဳးမဲ့ေသာစကားတို ့ႏွင့္တကြ ကာလရွည္ၾကာ ေျပာဆိုမိျခင္း ဘႆာရာမတဏွာသည္ ဓမၼေဒသနာကို ေမြ ့ေလ်ာ္ေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၂) ရဟန္းတရား၌ မေမြ ့ေလ်ာ္နိဳင္ျခင္း၊ အမႈသစ္၌သာ ေမြ ့ေလ်ာ္နိဳင္ျခင္း၊ တဏွာဟူေသာကမၼရာမ ပပဥၥတရားသည္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၌ ေမြ ့ေလ်ာ္ျခင္းဟူေသာ ပုညာရာမ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၃) ပဋိကူလသညာကမၼ႒ာန္းအရာ၌ စက္ဆုပ္ရြံရွာႏွလံုးမသာျခင္း ဗ်ာပါဒသည္ ပဋိကူလသညာ ကမၼ႒ာန္းထင္ေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၄) ပဋိကူလသညာကမၼ႒ာန္း၏ အစြမ္းျဖင့္ ရြံရွာအပ္ေသာ အာရံုကို မရြံရွာျခင္းျဖစ္ရာ၌ ကာမတဏွာသည္ ရာဂစရိုက္အစြမ္းျဖင့္ မရြံရွာသည္ကိုလ်က္ ပဋိကူလသညာကမၼ႒ာန္းထင္ေသာအားျဖင့္ မရြံရွာေယာင္ ေဆာင္တတ္၏။
(၂၅) ဘာ၀နာကမၼ႒ာန္းအရာ၌ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း ထိနမိဒၶစသည္ သမာဓိေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၆) မထိုင္မရပ္ မျပတ္ျပန္လွန္ စၾကၤံသြားျခင္းစသည္ ကမၼ႒ာန္းကို ၾကိဳးစားအားထုတ္ရာ၌ ကမၼ႒ာန္းကို မ၀င္မသက္ စိတ္ထြက္ေျပးသြားျခင္း ဥဒၶစၥတရားသည္ ၀ီရိယတိုးပြားေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၇) ၀ိနယကုကၠဳစၥအားျဖင့္ မအပ္လိမ့္ေယာင္ အပ္လိမ့္ေယာင္ႏွင့္ မေရွာင္ျပဳမိသျဖင့္ ႏွလံုးမသာ ၀ိပၸဋိသာရ ကုကၠဳစၥသည္ သိကၡကာမ ကုကၠဳစၥ ေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၈) သက၀ါဒ ပရ၀ါဒ ပကၡႏွစ္ပါးတို ့၌ ယုတၱာယုတၱိရွိမရွိကို ၾကံစည္စံုစမ္းရာ၌ သက၀ါဒ၌ သို ့ေလာသို ့ေလာ သကၤာယံုမွားျခင္း ၀ိစိကိစၦာ အယုတ္တရားသည္ စူးစမ္းဆင္ျခင္တတ္ေသာပညာ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၂၉) ဣ႒ အနိ႒အာရံုတို ့၌ ၀မ္းမနည္း ၀မ္းမသာ လ်စ္လ်ဴရႈျခင္း၊ ဥေပကၡာတရားအရာ၌ ဆိုးေကာင္းယုတ္ျမတ္ မသိတတ္၍ အမွတ္မဲ့ေနျခင္း အညာဏုေပကၡာ ဟူေသာေမာဟတရားသည္ ဆိုးေကာင္းယုတ္ျမတ္ သိတတ္ လ်က္သာ လ်စ္လ်ဴရႈရသည္ဟူေသာ ဉာဏုေပကၡာေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၀) ပရမတၳသေဘာကို နစ္ေနာဆင္ျခင္တတ္ေသာ ပညာအရာ၌ သတၱဇီ၀ါ ငါသူတစ္ပါးမဟုတ္၊ နာမ္ရုပ္အစုမွ်သာျဖစ္၍ လွံဓားျဖင့္ထိုးခုတ္ျခင္းကို ျပဳေသာ္လည္း ပကတိအားျဖင့္ ပ်က္စီးျခင္းသေဘာရွိေသာ ဇီ၀ိတိေျႏၵကို မဖ်က္စီးနိဳင္ရာ ရုပ္ကလာပ္အၾကားကိုသာ လွံသြား ဓားသြား က်ေရာက္သည္ျဖစ္၍ ပဏ၀မ မျဖစ္နိဳင္ရာဟူေသာ အကိရိယဒိ႒ိ အစရွိေသာ မိစၦာဒိ႒ိတရားသည္ ၪာဏ္ၾကီးသည့္အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၁) သားသမီးေျခြရံပရိသတ္တို ့ တြယ္တာမက္ေမာျခင္းကင္းေသာ ၀ိရာဂတရားအရာ၌ သူတစ္ပါးတို ့အား သနားျခင္းမရွိ နိကရုဏာသေဘာတရားသည္ ႏွစ္သက္တြယ္တာျခင္းကင္းသည့္ အဟန္အေယာင္ေဆာင္ တတ္၏။
(၃၂) ဘုရားခြင့္ျပဳေတာ္မူသည္ကို ငါမွီ၀ဲသည္ဟူေသာ အမွတ္ျဖင့္ သဒါရဟူေသာ စိုးပိုင္အာရံု ကာမဂုဏ္အမႈ၌ တြယ္တာမက္ေမာျခင္း တဏွာသည္ အပ္သည္ကိုသာ ငါမွီ၀ဲအပ္သည္ ဟူေသာ အမွတ္ကို ျဖစ္ေစသျဖင့္ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၃) ကိုယ့္ရွင္ ကိုယ္သာ ကိုယ့္ဆရာဟု ပညာအားကိုး အျမတ္တနိဳးျပဳရာ၌ သီတင္သံုးေဖာ္ ဆရာသမား သူတစ္ပါးတို ့၏ အဆံုးအမကို မလိုက္နာနိဳင္ျခင္း အယုတ္တရားသည္ အတၳာဓိပတိဟန္ အေယာင္ေဆာင္ တတ္၏။
(၃၄) ဓမၼ၀ိဟာရီသာ ပမာဏဟု ႏွလံုးျပဳသျဖင့္ သီတင္းသံုးသံဃာေတာ္တို ့ကံၾကီးကံငယ္ မႈၾကီးမႈငယ္တို ့ေၾကာင့္ စည္းေ၀းၾကသည့္အခါ အညီအညြတ္ မလာမေရာက္ မေလာက္မလား ေလးစားမျပဳေနျခင္းဟူေသာ သျဗဟၼာ့စာရီ အဂါရ၀တရားသည္ မိမိလည္း တရားတစ္ခုအာရံုျပဳ၍ ေကာင္းေသာေနျခင္းျဖင့္သာ ေနပါသည္ အမွတ္ကိုျဖစ္ေစသျဖင့္ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၅) သီတင္သံုးေဖာ္ ဆရာသခင္တို ့အား ေလာကအၾကိဳက္အလိုလိုက္၍ တရားမငဲ့ မ်က္ႏွာငဲ့ကာ ျပဳရေသာ ေ၀ယ်ာ၀စၥတို ့သည္ ဆရာသခင္ အရွင္မ်ားကို ခံ့ညားရိုေသျခင္း ေလာကာဓိပတိဟူေသာ ဂါရ၀တရား ေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၆) အတိုင္းအရွည္ႏွင့္ယွဥ္၍ စကားေျပာဆိုျခင္း သတိသမၸဇညတရားအရာ၌ စကားအလြန္နည္းပါးျခင္း၊ သီတင္းသံုးေဖာ္ အာဂႏၱဳကတို ့ႏွင့္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာမေျပာဆိုနိဳင္ျခင္း အာလသိယ မာနထမၻ သာရမၻ တရားသည္ စကားအရာ၌ အတိုင္းအရွည္ကိုသိေသာ သတိသမၸဇည အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။
(၃၇) သီတင္းသံုးေဖာ္ အာဂႏၱဳက ရဟန္းတို ့ႏွင့္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ေျပာဆိုေလ့ရွိေသာ သဒၶါေမတၱာ ကုသိုလ္တရားအရာ၌ အလြန္အယုတ္ ဟုတ္မဟုတ္ကို မဆင္ျခင္၊ ဆိုခ်င္ မက္ေမာ အလိႈင္းတၾကီး ေျပာဆိုမိေသာ မာယာသာေဌယ် အယုတ္တရားသည္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ သဒၶါၾကည္ညိဳဆိုေသာ အေယာင္ေဆာင္တတ္၏။

(သုခမွတ္စု စာအုပ္မွ စာမ်က္ႏွာ ၃၀၁-၃၀၃ ကို ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)