ဗုဒၶဘာသာကုိ နားလည္ၾကည့္ျခင္း (၆)

ဗုဒၶဘာသာမွာ ကုိယ့္အားကုိယ္ ကုိးတတ္ဖုိ႔ (self-reliance) ဟာ အေရးပါတဲ့က႑က ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါကုိ နားမလည္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒို႔ဗုဒၶဘာသာေတြ ဟုိအားကုိးရမွာလုိလုိ ဒီအားကုိးရမွာလိုလို ျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရး လမ္းေၾကာင္းမွ ေသြဖီသြားတာေတြ ေတြ႕ေတြ႕ေနရတယ္။ အဲဒါ ဘာေတြလဲဆိုရင္ နတ္ကုိးကြယ္မႈ၊ ဘုိးေတာ္၊ ရေသ့ ကုိးကြယ္မႈ၊ ေဗဒင္ ဓာတ္႐ုိက္ဓာတ္ဆင္ အားကုိးမႈ၊ ေမွာ္ဆရာကုိးကြယ္မႈ၊ ထြက္ရပ္ေပါက္ ပုဂၢိဳလ္ကုိးကြယ္မႈ စသည္ေပါ့။ ကုိယ္တုိင္ ႀကိဳးစားလုိ႔ စီးပြားတုိးတက္ အဆင္ေျပလာတဲ့အခါမွာ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ လံု႔လ ၀ီရိယနဲ႔ ႀကိဳးစား အားထုတ္မႈေၾကာင့္ တုိးတက္ႀကီးပြားလာတာကို နတ္က မစလုိ႔ ဒီလုိျဖစ္လာတာဆုိၿပီး ကုိယ့္အစြမ္းေတြကို နတ္ေပၚမွာ ပံုအပ္လုိက္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ စီးပြားလဲတက္လာေရာ နတ္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ေနရတယ္။ နတ္ကုိ အားကုိးေနမိတဲ့အခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ကုိက္ ေစာင့္ေနၾကတဲ့ နတ္ကေတာ္ ဆိုတာေတြကလဲ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္လာၾကတာေပါ့။ နတ္ရဲ႕ေစၫႊန္ရာ တင္မကဘဲ နတ္ကေတာ္ရဲ႕ လွည့္ကြက္အတုိင္း လုိက္၍ က ေနရျပန္တယ္။ စီးပြားကေတာ့ တကယ္တမ္းမွာ ကုိယ္တုိင္ ႀကိဳးစားလို႔တုိးတက္ေနတာ၊ ဒါေပမယ့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေက်းဇူးမတင္ဘဲ နတ္နဲ႔ နတ္ကေတာ္ကုိ ေက်းဇူးတင္ေနၾကရတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ မ်ားစြာ ရွိေနတာေတာ့ အားမလုိ အားမရျဖစ္ေနမိတယ္။
အခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ ဘုိးေတာ္၊ ဘရေသ့ဆုိတာေတြကို အိမ္ေပၚမွာတင္ထားၿပီး ကုိးကြယ္ေနၾက ျပန္တယ္။ အခ်ိဳ႕က အိမ္ေပၚမွာ မတင္ေပမယ့္ သူတုိ႔ကို ဆရာတင္ၿပီး သူတုိ႔ ခိုင္းတဲ့အတုိင္း လုပ္ေနၾကျပန္တယ္။ ဒီဘုိးေတာ္က ဒုိ႔နဲ႔ ကံစပ္တယ္၊ ဘုိးေတာ္က ဒုိ႔ကုိ မစတယ္ဆုိၿပီး ယံုမွတ္ကာ ပံုအပ္ေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာေတြမွာ ဘာအားနဲေနတာလဲ ဆုိရင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယံုၾကည္မႈအားနဲေနတာပါပဲ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ကုိယ့္အစြမ္းအစကုိယ္ မယံုၾကည္ရာကေန ဒီလုိမ်ိဳး ဟုိအထင္ႀကီး ဒီအထင္ႀကီးနဲ႔ ျဖစ္ကုန္ၾကတာပါ။ ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးကုိ လြယ္လြယ္နဲ႔ ျဖတ္လမ္းကေန သူမ်ားထက္သာခ်င္၊ ခ်မ္းသာခ်င္ၾကတဲ့ သူေတြဟာ ဒီလုိမ်ိဳးေတြကုိ လုပ္ေလ့ရွိၾကျပန္တယ္။ အခ်ိဳ႕က စီးပြားေရး မလုပ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ အခုေရတြင္းတူး အခု ေရၾကည္ေသာက္ခ်င္ဆုိသလုိ အခုလုပ္ အခု ခ်မ္းသာခ်င္ေနေတာ့ အလုပ္ကို တစ္ခဏ လုပ္ၾကည့္လုိက္တယ္၊ အဆင္မေျပဘူး ဆုိၿပီး ဆက္မလုပ္ေတာ့ဘူး၊ အရင္းမထုတ္ခင္ ကတည္းက အျမတ္ႀကိဳၿပီးလုိခ်င္ေနေတာ့ ဘယ္အဆင္ေျပမွာလဲ။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးက ႀကိဳးေတာ့ မႀကိဳးစားခ်င္ဘူး။ သူမ်ားထက္ေတာ့ ခ်မ္းသာခ်င္တယ္ဆုိရင္လဲ ဟုိခ်ဥ္းကပ္ ဒီခ်ဥ္းကပ္ လြယ္လြယ္နဲ႔မ်ား ခ်မ္းသာလာေလမလား ဆုိၿပီး အေခ်ာင္ရလိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြနဲ႔ လုပ္ေနၾကတာေတြလဲ ရွိတာေပါ့။
ဒီလုိစိတ္ဓာတ္ေတြကေန ျမန္မာျပည္မွာ ႏွစ္လံုး၊ သံုးလံုးစတဲ့ ေလာင္းကစားေတြ ေတာ္ေတာ္ ေခတ္စားလာတာပါပဲ။ ဒါေတြ ဘာလို႔ ေခတ္စားေနတာလဲ ဆုိရင္ အေခ်ာင္ ရခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ၊ အလုပ္မလုပ္ဘဲနဲ႔ မ်ားမ်ားရခ်င္ မ်ားမ်ားသံုးခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြေၾကာင့္ပဲလို႔ အေျဖထြက္ပါတယ္။ အလုပ္ကုိေတာ့ စည္းစနစ္နဲ႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ေငြကုိေတာ့ သူမ်ားလုိသံုးခ်င္တယ္ ဆုိတဲ့စိတ္ဓာတ္ေတြဟာ ကုိယ့္အားကုိယ္ မကုိးခ်င္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြမွာ မ်ားမ်ားေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ တြဲဘက္ၿပီး နတ္ေတြ ဘုိးေတာ္ေတြ ဘရေသ့ဆိုတာေတြက ေခတ္စားလာၾကျပန္တယ္။ သူတို႔က ေပးတဲ့ဂဏန္းထုိးလုိ႔ ေပါက္တယ္၊ သူတုိ႔ကုိးကြယ္ရင္ သူတို႔က တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္းနဲ႔ ဂဏန္းေတြ ခ်ေပးတယ္ဆုိတာမ်ိဳးေတြေပါ့။ သေဘာတရားအရ ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိရင္ သူတို႔က လာတဲ့သူတုိင္းကုိ ဂဏန္းေတြေပးေနတာ၊ လူ ၁၀၀ ေပးလုိက္ရင္ တစ္ေယာက္ေတာ့ ေပါက္မွာေပါ့။ မေပါက္တဲ့သူက ဘာမွမေျပာဘဲ ေပါက္တဲ့သူကသာ ဒီဘုိးေတာ္ ေပးတဲ့ဂဏန္းထိုးလုိ႔ ငါေပါက္တယ္ဆုိေတာ့ ဘုိးေတာ္က အလုိလုိ နာမည္ႀကီးသြားတာေပါ့။
ဒီလုိ ကုိးယုိကားယားျဖစ္ေနၾကတဲ့ အထူးသျဖင့္ ဒို႔ျမန္မာဗုဒၶဘာသာေတြမွာ ဘာေတြအားနဲေန တာလဲဆုိရင္ ပညာဓာတ္ခံ အားနဲေနတာပါပဲ။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ပညာတတ္ေတြအတြက္ ရယ္စရာလဲျဖစ္၊ အားမလုိအားမရလဲ ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ ပညာတတ္နဲေလ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ မ်ားေလ၊ စီးပြားေရးအဆင္မေျပေလ၊ ပညာမတတ္ေလ၊ ပညာ မတတ္ေလ ဒီလုိ မဟုတ္မဟတ္ယံုၾကည္မႈေတြ တုိးလာေလ။ ႏွီးႏြယ္ေနတာပါပဲ။ ဒီလုိျဖစ္ေနေတာ့ စီးပြားေရးကို စနစ္တက် လုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္မရွိေတာ့ဘူး။ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္တဲ့ အက်င့္မရွိေတာ့ဘူး။ အေခ်ာင္ရ အေခ်ာင္စား ၀ါဒသာ ႀကီးထြားလာေတာ့တယ္။ အေခ်ာင္ရ အေခ်ာင္စား၀ါဒ လႊမ္းမုိးလာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ပညာတတ္မွ ခ်မ္းသာတယ္၊ အလုပ္ႀကိဳးစားလုပ္မွ ခ်မ္းသာတယ္ဆုိတာ ပံုျပင္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီေလာက္ ပညာတတ္စရာမလုိပါဘူး၊ ဒီလုိ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနစရာမလုိပါဘူး ဆုိၿပီး ဂြင္တဲ့လုိ႔ ခ်မ္းသာသြားတဲ့သူေတြက လက္မေထာင္လာၾကျပန္တယ္။ အမ်ားက ဒီလမ္းကုိ လုိက္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအထဲမွာလဲ အလုပ္မလုပ္ဘဲနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးရယ္လုိ႔ မယ္မယ္ရရ မရွိဘဲနဲ႔ သူ႔နည္းနဲ႔သူ ခ်မ္းသာသြား တာေတြက ရွိတာေပါ့။ ဒီလုိသာ ျဖစ္သလုိ လုပ္ေနတဲ့စနစ္ေတြနဲ႔ ကုိယ့္အားကုိယ္ ကုိးမႈကင္းမဲ့ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ေလ်ာ့နဲေနၾက ေပါ့ဆေနၾကမယ္ဆုိရင္ ႀကံဳသလုိလုပ္ ႀကံဳသလုိစား (၁၈)ရာစုေခတ္ လူသားေတြရဲ႕ ေနထုိင္စားေသာက္မႈ ပံုစံမ်ိဳးသာသာပဲ ျဖစ္ေနေတာ့မွာေပါ့။
ဒီလို ကေမာက္ကမ အေျခအေနေတြကုိ ေလးေလးနက္နက္ ေတြးၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္ဆုိး၀ါးတဲ့ အေျခအေနေတြ အျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒုိ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြမွာ စီးပြားေရးကုိ စနစ္တက် မလုပ္တတ္ဘူး လုိ႔ အထင္ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ဘယ္လုိျပဳျပင္ၾကမလဲ။ လူတုိင္း ကုိယ့္အစြမ္းအစကုိယ္ လက္ခံယံုၾကည္လာႏုိင္ၾကမယ္၊ ေလာင္းကစားကုိ စီးပြားေရးလုိ႔ ထင္ေနတဲ့စိတ္ေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ ၾကမယ္၊ ပညာတတ္ေတြ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ ၀ုိင္း၀န္း ႀကိဳးပမ္းၾကမယ္ဆိုရင္ အလုိလုိ ေျပလည္သြားမွာပါ။ ဗုဒၶဘာသာ႐ႈေထာင့္ကေန ေျပာမယ္ဆုိရင္ ယံုၾကည္မႈရွိရမယ္ဆုိတာပါပဲ။ အဲဒါကုိ သဒၶါလို႔ေခၚပါတယ္။ သဒၶါဆိုတာ ဘုရား တရား သံဃာ ယံုၾကည္မႈလုိ႔ စာေပမွာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ဖြင့္ျပေပမယ့္ တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔ဘ၀မွာ အသံုးခ်မယ္ဆိုရင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယံုၾကည္မႈလဲပါတယ္။ ကုိယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ကုိ ယံုၾကည္မႈလဲပါတယ္။ ဒီယံုၾကည္မႈႏွစ္မ်ိဳး အေျခခံၿပီးေတာ့ အလုပ္တစ္ခုကုိ တစုိက္မတ္မတ္ လုပ္ၾကည့္ပါ။ တကယ္ေအာင္ျမင္ ႀကီးပြားလာပါလိမ့္မယ္။ ယံုၾကည္မႈပါလာရင္ ဇြဲလံု႔လလဲ ရွိလာမယ္။ တစ္ခါနဲ႔ မေအာင္ျမင္ရင္ ႏွစ္ခါ၊ ႏွစ္ခါနဲ႔ မေအာင္ျမင္ရင္ သံုးခါ၊ ယံုၾကည္ခ်က္အျပည့္နဲ႔သာ လက္မေလွ်ာ့တမ္း လုပ္ကိုင္ပါ။ အဆင္မေျပဘူးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ မေအာင္ျမင္ဘူးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဇြဲလံုလကုိေတာ့ ေမ့မထားလိုက္နဲ႔။ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဇြဲလံုလဟာ ေအာင္ျမင္မႈ ႀကီးပြားခ်မ္းသာမႈရဲ႕ေသာ့ခ်က္ပဲ။ မွန္ကန္တည့္မတ္ေအာင္ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္၊ စဥ္းစားေတြးေခၚ တတ္တဲ့ ပညာနဲ႔သာေပါင္းစပ္လုိက္ပါ။ ရေသ့ ဘုိးေတာ္ ေဗဒင္ေတြ ဆရာတင္ေနစရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။
Dr. V. Parami