စြတ္မလုပ္ပါႏွင့္

(၁)
ေက်ာင္းသားမိဘတစ္ေယာက္က အိမ္လာ ရင္း ေျပာျပတယ္။
အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ ဘယ္သူေတြကုိယ္ပုိင္ကားနဲ႔ လာသလဲဆုိတာ စာရင္းေကာက္ေနသတဲ့။ ဘာလုပ္ခ်င္တာလဲ ေမးၾကည့္ေတာ့ ေနာင္ဆုိကုိယ္ပုိင္ကားနဲ႔ မလာ ရေတာ့ဘူးတဲ့။
ရန္ကုန္ယာဥ္ေၾကာကုိ သံုးလနဲ႔ အျပတ္ရွင္း ေပးမယ္ဆုိတဲ့ စီမံကိန္းတစ္ခုရွိေနတယ္ၾကားရေတာ့ အင္း... ဒါလည္း စီမံခ်က္ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ ေဒသပဲလုိ႔ နားလည္လုိက္ပါတယ္။

ရန္ကုန္ေက်ာင္းေတြ အထူးသျဖင့္ နာမည္ ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းႀကိဳကုိယ္ပုိင္ကားေတြရဲ႕ ျပႆနာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။ လမ္းေပၚမွာ ႏွစ္ထပ္သံုးထပ္ရပ္ေနၾကတာ။ ရပ္ပံုကလည္း ေယာကၡမအိမ္မွာ သမက္မင္းမူသလုိမ်ိဳး ထီမထင္တဲ့ မ်က္ႏွာနဲ႔ တစ္စက္မွ စည္းကမ္းမရွိ၊ ယာဥ္ထိန္းရဲေတြကလည္း အဲဒီလူေတြကို လုပ္ခ်င္ရာလုပ္တာ ကူညီေပးဖုိ႔ လစာယူထားသလား ေအာက္ေမ့ရတယ္။ ေဆး႐ံုႀကီးေရွ႕က ေက်ာင္းဆုိ ကားေျခာက္စီး ၿပိဳင္တူေမာင္းေလာက္ေအာင္က်ယ္တဲ့အျပင္ ဘယ္ညာ အနားသတ္ ေတြ၌ ယာဥ္ရပ္စရာသတ္သတ္ရွိေနေသးတယ္။ အဲဒါကုိ အလယ္ေကာင္ ယာဥ္ေၾကာႏွစ္စီးစာေလး မနည္းဖြင့္ထားရတာ။
တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားမွန္သမွ် လမ္းေလွ်ာက္ရင္ေလွ်ာက္၊ ေက်ာင္းကားစီးရင္စီးဆုိတာ အဂၤလန္တုိ႔ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕နည္းပါ။ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းကားအတြက္ သီးသန္႔ခရီးေၾကာရွိမယ္။ ယာဥ္ေၾကာရွိမယ္။ မွတ္တုိင္ထားမယ္ေပါ့။

ဒီျပႆနာက ယာဥ္ေၾကာက်ပ္မႈကုိ ေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာ လို႔ ကြၽန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါတယ္။ မယံုၾကည္တာက ဒီတစ္ခုတည္း ေျဖရွင္း႐ံုနဲ႔ ယာဥ္ေၾကာကိစၥေျပလည္ပါ့မလားဆုိတာပဲ။

(၂)
လုပ္ခ်င္ရင္ ZONING ဆုိတဲ့ဇုန္သတ္မွတ္မႈက စရလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္က အစုိးရေက်ာင္းေတြမွာ ကေလးေတြဟာ ကုိယ့္ရပ္ ကြက္က ေက်ာင္းမွာပဲ တက္ရတယ္။ အိမ္ေရွ႕မွာေက်ာင္းရွိေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားရပ္ကြက္ျဖစ္ေနလုိ႔ တက္ခြင့္မရွိဘူး။ တက္ရမယ့္ ေက်ာင္းက ႏွစ္မုိင္ေလာက္ေဝးတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကရတယ္။

အဲဒီလုိ ZONING လုပ္မွ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္မႈ ေျပလည္မယ္။ ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာေနရင္ ဒဂံုကေက်ာင္းေတြမွာပဲ တက္ရမယ္။ တီတီစီ တုိ႔ ၾသဂတ္စတင္းတုိ႔ တက္ခ်င္လုိ႔မရဘူး။ လႈိင္သာယာက ေက်ာင္း သားဟာ မက္သဒစ္မွာ ေနခ်င္လုိ႔မရဘူး။

အဲဒီလုိျဖစ္ဖုိ႔ လႈိင္သာယာအထကရယ္၊ တစ္ေပကုလားအထက ရယ္၊ တီတီစီရယ္၊ စိန္႔ၾသဂတ္စတင္းရယ္ဟာ အေဆာက္အအံုကအစ အားလံုးဆင္တူယိုးမွား ျဖစ္ေနရမယ္။ သင္ၾကားပံုအတူတူျဖစ္ရမယ္၊ လက္ေတြ႕ေလ့က်င့္ပံု အတူတူျဖစ္ရမယ္၊ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အရည္ အခ်င္းအတူတူပဲျဖစ္ရမယ္။ အခုလက္ရွိပံုစံနဲ႔ေတာ့ မရဘူး။ ဇနပုဒ္ က တဲကုပ္နဲ႔ၿမိဳ႕ႀကီးက အုတ္ေက်ာင္းဟာ ကြာမွာပဲ။ ေတာဆရာဆုိတာ အရည္အေသြးညံ့လုိ႔ေတာပုိ႔ခံရတဲ့သေဘာ။ ပတ္ဝန္းက်င္ကညံ့၊ သင္ ေထာက္ကူပစၥည္းကခ်ဳိ႕တဲ့၊ ကေလးေတြက ဆင္းရဲေတာ့ လူေတာ္ လည္း ၾကာရင္ညံ့သြားပါေလေရာ။
အဲဒါေတြကို တစ္ေျပးညီညိႇႏႈိင္းမွရမယ္။

(၃)
ေက်ာင္းကားစီးတာေတာင္ အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္ကုိင္စား ေနၾကတဲ့ လုိက္ထရပ္ကေလးေတြကုိပိတ္ၿပီး မွန္လံုကားမီနီဘတ္စ္ ေတြ အစားထုိးမယ္ၾကားရတယ္။ ကားပုိႀကီးတယ္၊ လမ္းပုိက်ပ္မယ္။ မီနီဘတ္စ္ေတြသြင္းဖုိ႔ အားယူ ေနၿပီျဖစ္တဲ့ လူတန္းစားနဲ႔ ေကာ္မရွင္ယူဖုိ႔ လက္ ျပင္ေနတဲ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေတြ (ရွိရင္) ႀကိဳက္ ၾကမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။

ZONING လုပ္ကုိင္ရင္ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ သြားေနတဲ့ ေက်ာင္းကားဟာ လသာကုိမေရာက္ ဘူး။ ကမာရြတ္ကုိ မေရာက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တီတီစီတုိ႔ ၾသဂတ္စတင္းတုိ႔ကုိ ပုိ႔ေပးမယ့္ကားဟာ အင္းစိန္တုိ႔ အလံုတုိ႔မွာ မေတြ႕ႏုိင္ဘူး။ သူ႔ၿမိဳ႕နယ္ နဲ႔သူပဲ။ ဒါမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တာ သက္သာသြားမယ္။ ကုိယ္ပုိင္ကားနဲ႔မလာရဆုိၿပီး ZONING လည္း လုပ္မေပးရင္ အင္းစိန္ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္လမ္း႐ႈပ္ ေတြအေပၚမွာ တီတီစီကား၊ ၾသဂတ္စတင္းကား၊ မက္သဒစ္ကား၊ စိန္ေပါကားေတြ ပုိ႐ႈပ္လာၾကေတာ့မယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အခ်ိန္ ေစာထြက္ရမယ္။ အင္းစိန္က ကုိယ္ပုိင္ကားနဲ႔ေက်ာင္းသားဟာ အရင္ က မနက္ရွစ္နာရီမွာထြက္ရင္ အခုလုိလုပ္ေတာ့ မနက္ခုနစ္နာရီ ကတည္းက ကားထြက္ေစာင့္ရေတာ့မယ္။

(၄)
ကြၽန္ေတာ္တု႔ိႏိုင္ငံမွာ ၁၉၆၂ေလာက္ကစၿပီးေတြ႕ရတဲ့ျပႆနာ၊ ၁၉၉ဝေနာက္ပုိင္းမွာ ပုိၿပီးအားေကာင္းသန္မာလာတဲ့ျပႆနာဟာ အဲဒါပဲ။ ေရဆံုးေရဖ်ား မစဥ္းစားဘဲ အၫြန္႔ေလးထထခူးတာ။
ျပႆနာကုိေျဖရွင္းတယ္ဆုိရင္ -

(တစ္) အဲဒီျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္ကုိပါ ကုန္စင္ပေပ်ာက္သြား ေအာင္ရွင္းပစ္မယ္လုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ထားရမယ္။

(ႏွစ္) ဒီျပႆနာျဖစ္ပြားလာရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းအားလံုးကုိ ေလ့ လာတူးေဖာ္ရတယ္။

(သံုး) အဲဒီအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုစီအတြက္ အေကာင္းဆံုး ေျဖရွင္း နည္းကုိ ႀကံဆရတယ္။ ကုိယ့္တစ္ေခါင္းတည္းနဲ႔ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ ပါနဲ႔။ ကုိယ္က ပါရဂူဘြဲ႕ရ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီးျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ေဆးပညာမွာ သူမ်ားအကူအညီမလုိေလာက္ပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္ အင္ဂ်င္နီယာျပႆနာေတြ စီးပြားေရးျပႆနာေတြမွာ ကုိယ့္ထက္သိတဲ့ လူေတြရွိေနတတ္တယ္။

တခ်ိဳ႕တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ ရာထူးေလးရလာ တာနဲ႔ ငါအကုန္သိ၊ အကုန္တတ္လုိ႔ ထင္ၾကတယ္။ တကၠသုိလ္ေတာင္မေရာက္ဖူးတဲ့လူဟာ ဘယ္ေလာက္ ရာထူးႀကီးေနေန ပညာေရးအျမင္မရွိႏုိင္ဘူး။ ဒါကုိ သေဘာေပါက္ေနဖုိ႔လုိတယ္။ KNOW THYSELF ဆုိတာကုိ နားလည္ရင္ ျပႆနာေျဖရွင္းဖုိ႔ လမ္းစေတြ႕ လြယ္တယ္။

(ေလး) ေျဖရွင္းနည္းေတြရလာတဲ့အခါမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ ဆန္နဲ႔မွန္ကန္ထိေရာက္စြာ ေျဖရွင္းေရးဗ်ဴဟာကိုဆြဲရပါ တယ္။
SYNCHRONIZED AND INTEGRATED EFFORT လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ၿပိဳင္တူေျဖရွင္း မွ အက်ိဳးလည္းရွိၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ႏုိင္တာမ်ိဳး ေတြရွိတယ္။ ဥပမာ ေက်ာင္းကားျပႆနာကုိ ကုိင္တြယ္ ေနရင္း တျခားယာဥ္ေၾကာက်ပ္မႈျပႆနာေတြကုိပါပူး တြဲေျဖရွင္းသြားတာမ်ဳိးပါ။

(ငါး) အေၾကာင္းရင္းအားလံုးကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္တယ္ဆို မွသာ ပထမေျခလွမ္းကုိစပါ။ ေက်ာင္းသားတုိင္းေက်ာင္း ကားစီးရမယ္လုိ႔လုပ္ေပမယ့္ ခ႐ိုနီသားသမီး၊ ဝန္ႀကီးသား သမီး၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သားသမီးေတြေတာ့ ကင္းလြတ္ေစဆုိတဲ့ အေပါက္မ်ိဳးခ်ိဳးလုိ႔မရပါဘူး။ ျခြင္းခ်က္မရိွရဘူး။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရဲ႕ေျမးလည္း ေက်ာင္းကားပဲ စီးရမယ္။ စိန္ေမ်ာက္ေမ်ာက္ လည္း ေက်ာင္းကားပဲစီးရမယ္။ က်ားေခ်းဆုိၿပီး ႀကီးက်ယ္ ခ်င္လို႔မရဘူး။ ဒါမ်ိဳးေျဖရွင္းရဲမွ ေက်ာင္းကားကိစၥကုိ ကုိင္သင့္တယ္။ ပညာေရးတာဝန္ရွိသူ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ ဝန္ရွိသူေတြကုိယ္တုိင္က ငါ့ေျမးေတာ့ ငါ့ကားနဲ႔ပဲပုိ႔မယ္ လုပ္ေနရင္မရဘူး။ ဒီတုိင္းျပည္မွာ အဲဒီအရပ္သားသတ္ သတ္၊ ငါသတ္သတ္ခံယူခ်က္ႀကီး အေျခခုိင္လြန္းလုိ႔ ခက္ေနရတာ။ တုိင္းျပည္မႀကီးပြားရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း တရားေတြအနက္ ဒီဝါဒဟာလည္း အေၾကာင္းရင္းႀကီး တစ္ခုပဲ။

(၅)
ဒီေန႔မွာ ကြၽန္ေတာ့္ေျမးေလးေက်ာင္းပ်က္ပါတယ္။ ေနမေကာင္းလုိ႔မဟုတ္ပါဘူး။ အုိဘားမားလာမွာမုိ႔ ေက်ာင္း ပိတ္ေပးထားတာတဲ့။ ေက်ာင္းေတြပိတ္ေတာ့ ယာဥ္ေၾကာ ရွင္းတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တယ္သာဆုိ တယ္ ရွင္းသားပဲလုိ႔ အုိဘားမားက ထင္သြားမယ္။ ဘယ္ သူ႔အတြက္နဲ႔မွ အသားလြတ္ေက်ာင္းပိတ္ရတာ ကြၽန္ေတာ္ မႀကိဳက္ပါဘူး။ က်န္ဇီမင္းတုိ႔၊ အုိဘားမားတုိ႔က ဒီေလာက္ ႀကီး ေလာေလာဖဖလုပ္ေပးေနရမယ့္လူေတြလား။ ကေလး ေတြရဲ႕ပညာေရးက ဒါေတြထက္ပုိအေရးမႀကီးဘူးလား။

#Democracytoday

(ဒီမိုကေရစီတူေဒး သတင္းစာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)